Gastronomi Sözlüğü - Gurme Akademi

İçli Köfte

Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Türk mutfağına kattığı en güzel lezzetlerden biridir. Adından da anlaşılacağı gibi iki kısımdan oluşmaktadır. İrmik, bulgur, soğan, yumurta ve kıymadan oluşan dış kısım ile ceviz, kıyma ve baharatlardan oluşan iç harç. Dış kısım için irmik, yumurta, çift çekilmiş kıyma soğan ile bir hamur hazırlanır. İçi için ise kıyma, soğan birlikte tereyağında kavrulur ve içerisine salça, ceviz, baharatlar ilave edilir. Daha sonra dış harcına silindir şekli verilir ve iç hazırlanan harç ile doldurulur ve sonra kapatılır.

İmam Bayıldı

Temelde patlıcan, domates, soğan, biber ve sarımsak içeren Türk mutfağının geleneksel bir zeytinyağlı yemeğidir. Karnıyarık'dan farkı içine et girmemesidir. Bu yemeğin adıyla ilgili bir çok rivayet vardır. En bilineni ise; eski dönemde bir imam, karısı tarafından yapılan bu yemeği ilk kez yediğinde lezzetinden dolayı bayılmış ve böylelikle yemeğin adı "imam bayıldı" olarak kalmış.

İncik

Hayvanın dizi kısmını çevreleyen et parçasıdır. Özellikle kuzuda, pirzola gibi en değerli kısımdır.

İnegöl Köfte

Adını Bursa'nın İnegöl ilçesinden alan bu köfte ülkemizde çok popülerdir. Geçmiş Bursa'ya gelen Bulgaristan göçmenlerine dayanmaktadır. Kuzu ve dana kıyması karışımıyla yapılır. Ayrıca köfte harcına rendelenmiş soğan, tuz ve elastiki bir yapıya sahip olsun diye bir miktar da karbonat ilave edilir.

İrmik

İri öğütülmüş un olarak açıklamak mümkündür. Yani irmik, bir buğday ürünüdür. İrmik elde etmek için genelde makarnalık (sert) buğday cinsi tercih edilir.

İskender Kebap

Bursa'nın meşhur lezzeti olan bu kebap, "İskender Döner" veya kısaca "İskender" olarak da bilinir. Bildiğimiz dönerin farklı bir sunum şeklidir. Geçmişi 1867 yılı Kayhan Çarşısı'na dayanır ve mucidi Mehmet Oğlu İskender Efendi'dir. En karekteristik özelliği birlikte servis edildiği domates sosu, kızgın tereyağı ve küp şeklinde doğranmış pidesidir. Diğer belirleyici unsur ise Uludağ bölgesinin doğal ortamında kekikle beslenen koçların etinden yapılmasıdır.

İskilip Dolması

Adını Çorum'un İskilip ilçesinden almış yöresel etli pilav yemeğidir. Genelde düğün ve davetlerde yapılır. Aynı zamanda "ca dolması" olarak da bilinir. "Ca" bu yemeğin yapımında kullanılan pirinçlerin konulduğu bez torbaya verilen isimdir.

İskorpit

Zehirli iğneleri olan bir balık türüdür ve ülkemizdeki bütün denizlerde görmek mümkündür. Özellikle mayıs ayında daha lezzetli olduğu için bu ayda tüketilmesi önerilir. Fırın ve çorbası çok lezzetli olur. Uluslararası mutfaklarda "scorpion fish" olarak bilinir ve "sıkorbiyın fiş" diye okunur.

İsli Çerkez

Krem veya açık sarı renge sahip olan bu peynir aynı zamanda “füme çerkez peyniri” olarak da bilinir. Ülkemizde daha çok Adapazarı ve çevresinde üretilmektedir. Sade olduğu gibi kekikli, kırmız biberli, cevizli, bademli, yeşil zeytinli olanları da vardır. Özetle elde edilen peynir yukarıdan asma yöntemiyle odun ateşinin közleri üzerinde bir miktar ısı ve is yardımı ile kurutulur.

İslim Kebabı

Temelde patlıcan, köfte veya kuşbaşı etle hazırlanan geleneksel bir Türk mutfağı yemeğidir. Alaca şekilde soyulmuş patlıcanlar şeritler halinde kesilir ve yağda kızartılır. Hazırlan köfteler veya kuşbaşı etler bu patlıcanlar sarılır. Üzeri domates ve biberle kürdanlanır. Akabinde fırında pişirilir.

İsot

Çiğ köftenin vazgeçilmezi olan bu biber Şanlıurfa ile özdeşleşmiştir. Güneşte kurutulan biberler çekilir ve ısıyla bir miktar kavrulur.

İspari

Ülkemizde tüm denizlerde görülen bu balık aynı zamanda "isparoz" veya "isparya" olarak da bilinir. Kuyruk kısmında belirgin siyah bir leke bulunur ve görüntü olarak çipura'nın küçüğü gibidir. Bu özelliğinden dolayı, Aydın yöresinde Nazilli çipura'sı diye de isimlendirilir. Bol kılçıklı bir yapıya sahiptir ve lezzet bakımında orta sınıfta yer alır. Izgarası da olur ama genellikle tavası tercih edilir. En lezzetli zamanı haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "annular bream" olarak bilinir ve "enulır birim" diye okunur.

İstavrit

Ülkemizde en çok Marmara, Karadeniz ve Ege'de görülür. Boyları genelde 15 cm. ile 30 cm. arasıdır. 10 cm.'den küçük olanlarına "kıraça" denir. Özellikle tavası mevsiminde çok güzel olur En lezzetli olduğu zaman kasım, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "horse mackerel" olarak geçer ve "hors mekırıl" diye okunur.

İzmarit

Pullu ve beyaz etli yapısıyla lezzetli bir balık türüdür. Üzerinde sigara söndürülmüş gibi siyah bir leke bulunduğu için bu ismi aldığı düşünülmektedir. Pişirilmeden önce pulları mutlaka temizlenmelidir. Uluslararası mutfaklarda "mendole" olarak bilinir ve "mendo" diye okunur.

İzmir Köfte

Temelde orta yağlı dana kıyma, ekmek içi, soğan, yumurta, tuz, karabiber ve kimyon içerir. Köfte ve patatesler bir sıra köfte, bir sıra patates şekilde tepsiye birlikte dizilir. Akabinde üzerine salça sosu gezdirilir ve fırında pişirilir.

Gastronomi Sözlük