Gastronomi Sözlük
Gastronomi Sözlük
Toplam 1080 Madde
A1 Sauce
İngiltere kökenli bir et sosudur. Özellikle Amerika'da çok popülerdir ve "eyvan sos" diye okunur. Izgara etlere çok yakışır.
Abaza Peyniri
Pastorize inek sütünden yapılan bu peynir Düzce bölgesine aittir ve aynı zamanda Çerkez peyniri olarak da isim yapmıştır.
Abguşt
İran mutfağına ait bir güveç yemeğidir. Orjinalde "abgoosht" diye yazılır. Temelde kuzu eti, nohut, patates, domates, salça vb. içerir.
Abista
Abaza ekmeği olarak bilinir. Aynı zamanda Çerkez mutfağında, özellikle Eskişehir’de çok popülerdir. Temelde mısır unu içerir. Mısır unundan yapılan ekmeğin ortasına bir çukur açılır ve tereyağı ile acuka yerleştirilir. Kenarın da belli aralıklarla Abaza peyniri konur.
Aboyeur
Dilimize "abiyer, abuyer" olarak çevrilmiştir. Mutfağa gelen siparişleri koordine eden mutfak personelidir. Zaten kelime olarak anons eden anlamına gelir. Bu işi genelde mutfaktaki en tecrübeli, en yetkili şefler yapar.
Absinthe
Kendine has içim tekniği olan yeşil renkli, yüksek alkollü bir içkidir ve "absınt" diye okunur. Bu alkol oranı üretici firmanın tercihine göre, yüzde 45 ile yüzde 75 arası değişiklik gösterir. Ülkemizde absent olarak da bilinen bu içki temelde; alkol, pelin otu ve yeşil anasondan oluşur. Bardağa önce 3/1 oranında absent konur, sonra bu bardağın üzerinde absent ile ıslatılmış bir adet küp şeker eriyinceye kadar yakılır. Küp şeker eriyince bardağın içine boşaltılır ve 3/2 oranında soğuk su ilave edilir, karıştırılır içilir. Tadı bizim rakı ile benzerdir.
Absolut
Hammaddesi buğday olan İsveç kökenli dünyaca ünlü votka markasıdır ve "apsulut" diye okunur.
Acve
Peygamberimizin en çok sevdiği hurma çeşidi olarak bilinmektedir. Bu sebebten "Peygamber Hurması"da denir. Yanmış hurma dalının yeşermesi mucizesine konu olmuştur. Diğer hurmalardan farklı olarak yuvarlak bir yapıya sahip, siyah renkli ve nisbeten ufak tanelidir.
Adana Kebap
Arapça kökenli bir kelime olan kebap "kızarmış, pişmiş" anlamına gelir. Et olarak erkek kuzunun kaburga ve but kısmı tercih edilir. Kuyruk yağı olarak da yine erkek kuzunun kuyruk yağı kullanılır. Et ve kuyruk yağı birlikte zırhtan geçirilir. Baharat olarak tuz ve kırmızı biber ilave edilir. Akabinde bu karışım şişe saplanır ve ızgarada pişirilir. Genelde soğan salatası, ızgara biber ve ızgara domatesle lavaş ekmeği üzerinde servis edilir.
Affogato
İtalyanlar'ın dondurmalı kahve içeceğidir ve yazıldığı gibi okunur. Bu espresso kahve olabilir, filtre kahve olabilir, french press kahve olabilir. Dondurma olarak genellikle vanilya veya karamel tercih edilir.
Ahududu
Uluslararası mutfaklarda, raspberry (razberi) veya framboise (frambuaz) olarak bilinir. Kırmızı renkli ve küçük taneli bir orman meyvesidir. Pasta ve tatlılarda çok tercih edilir. Adı ceylan anlamına gelen "ahu" ile dut kelimelerinin kaynaşmasından oluşmaktadır. Yani "ceylan dutu"
Aioli
Fransa ve İspanyol mutfağında çok popüler bir sarımsaklı mayonez sosudur ve "ayoli" diye okunur.
Ajvar
Bizdeki ezme ve acuka gibi, Balkan ülkelerinde çok popüler kahvaltılık bir sostur. Temelde kırmızı biber, közlenmiş patlıcan, domates, soğan, sarımsak ve zeytinyağı içerir.
Akçaabat Köfte
İlk defa 1930’lı yıllarda Trabzon-Akçaabatlı ustalar tarafından yapılmıştır. 2009 yılında ise Türk Patent Kurumu tarafından onaylanmış ve coğrafi işaret tescili alınmıştır. Akçaabat köftesinin en büyük özelliği; yapımında Akçaabat bölgesinin otlarıyla beslenen sığır etlerin kullanılmasıdır. Bunun dışında odun ateşinde pişirilmesi gerekmektedir. Temelde dana kıyma, bayat ekmek içi, sarımsak ve tuz içerir.
Akhisar Köfte
Manisa’nın Akhisar ilçesine ait bu lezzet, 2012 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “coğrafi ürün” olarak tescillenmiş. Yapımında dana eti kullanılır. Bu et genellikle hayvanın kaburga ve döş kısmından elde edilir. Dilimlenen etler, kuru soğan, tuz ile harmanlanır ve kıyma makinesinden iki defa geçirilir.
Akvavit
İskandinav ülkelerinin milli içkisi sayılır ve yazıldığı gibi okunur. Nasıl votka Ruslar için vazgeçilmezse, akvavit de İskandinav ülkeleri için vazgeçilmezdir. Patatesten elde edilen alkol anoson, kişniş, rezene ve dereotu gibi bitkilerle aromatize edilir. Aynı zamanda "aquavit" olarak da söylenir.
Akya
Boyu yaklaşık 1 metreyi bulan iri yapılı ve kemikli bir balık türüdür. Bu sebebten dolayı balıkçılarda genellikle parçalar halinde satılır. Aynı zamanda kuzu balığı veya akbalık olarak da bilinir. Ülkemizde en çok Akdeniz'de görülür. Az da olsa diğer denizlerimizde görmek de mümkündür. Yağ oranı düşük olduğu için genelde tavası tercih edilir. Bunun yanında balık çorbalarında kullanılır. En lezzetli zamanı temmuz, ağustos ve eylül aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "leer fish" olarak bilinir ve liır fiş" olarak okunur.
Al Dente
Biraz diri kalacak kıvamda, normalden daha az pişirme usulüdür. Genellikle makarnalar için kullanılan bu terim İtalyanca olup, dişe gelir anlamını ifade eder.
Al Forno
İtalyan mutfağında fırın yemekleri, fırında pişen yemekler için kullanılan bir terimdir. İtalyanca fırınlanmış anlamına gelir.
A'la Carte
Fransızca kökenli bir kelimedir ve dilimize "alakart" diye çevrilmiştir. Menü kartından seçmek anlamına gelir.
A'la King
Tavuk yada hindi eti ile yapılan, mantarlı ve yoğun kremalı yemeklere verilen isimdir. Örneğin Chicken A'la King veya Chicken A'la Turkey.
A'la Minute
Ön pişirilme yapılmadan, sipariş üzerine anlık olarak hazırlanan ürünleri ifade eder ve "ala minit" diye okunur.
A'la Mode
Uluslararası mutfaklarda herhangi bir tatlının yanına dondurma konulacaksa, bu terim ile ifade edilir ve "ala mod" diye okunur. Örneğin "apple pie a'la mode" yani dondurmalı elmalı turta veya "pecan pie a'la mode"
Alabalık
Somon ile yakın akraba sayılan alabalık, ülkemizde en sık görülen tatlı su balığıdır. Üretim çiftlikleri dışında özellikle Karadeniz’e dökülen akarsularda, Aras Nehri'nde, Abant ve Çıldır Gölü’nde doğal olarak yaşar. Üreme dönemleri olduğu için ekim ayının başından, şubat ayının sonuna kadar doğal ortamında avlanılması yasaktır. En lezzetli zamanı mayıs, haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Tereyağında pişirilmesi (fırın veya kızartma) çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "trout" olarak bilinir ve "tırot" diye okunur.
Albondigas
İspanyolca et topları “meatballs” anlamına gelir ve yazıldığı gibi okunur. Meksika mutfağında çok popüler olan bu köfteler temelde kıyma, pirinç, nane, maydanoz, yumurta, tuz ve karabiber ile hazırlanır. Bizdeki sulu köfteler gibi genelde fırında veya güveçte havuçlu ve patatesli olarak yemeği yapılır.
Alfredo Sauce
Temelde tereyağı, krema ve parmesan peyniri içeren makarna sosudur "alfiredo" diye okunur. Günümüzde sarımsak ilaveli versiyonları da yapılmaktadır.
Alıç
İngilizcesi Hawthorn'dur ve "havhorn" diye okunur. Halk arasında ekşi muşmula ve yemişen gibi isimlerle de bilinir. Yüksek derecede antioksidan içeren bu meyvenin kalp sorunları, göğüs ağrısı, yüksek kolesterol, stres ve yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklar için faydalı olduğu bilinmektedir.
Alicante Bouschet
Etli iç kısmı kırmızı renkte olan tek siyah üzüm cinsidir ve “alikante buşe” diye okunur. Ülkemizde en çok Ege bölgesinde yetiştirilir. Düşük asiditesinden ve yüksek renk verme özelliğinden dolayı tek başına kullanılmaz, kupajlarda tercih edilir. Kavaklıdere firmasının Vin-Art şarabı, Carignan ve Alicante Bouschet kupajına bir örnektir.
Aligot
Fransız mutfağına aittir ve "aligo" diye telaffuz edilir. Peynir, patates püresi, tereyağı ve sarımsaktan oluşur. Genelde ana yemeklerin yanında garnitür olarak servis edilir. Uzaması bakımından bizdeki kuymak ve muhlama ile benzerlik gösterir
Alinazik
Ana malzemesi közlenmiş patlıcan ve kuzu eti olan bir yemek türüdür. Közlenmiş patlıcan yoğurt, sarımsak ve baharatlarla yoğrulur. Küp küp doğranmış kuzu eti ve üzerine kızdırılmış tereyağı ile servis edilir. Kuzu yerine dana eti de kullanmak mümkündür.
Alluciye
Mardin dolaylarının yöresel yemeğidir. Temelde kuzu eti, yeşil erik, pirinçli köfte ve taze soğan içerir.
Amaretto
Dünyaca ünlü İtalyan kökenli badem likörüdür ve yazıldığı gibi okunur. Temelde acıbadem, vanilya ve kayısı çekirdeğinden oluşur. Tam adı "Amaretto di Saronno"dur.
Amarone
İtalyanlar’ın dünyaca ünlü kırmızı şarabı. Bu şarabın tam olarak adı “Amarone della Valpolicella” Fakat kısaca Amarone olarak biliniyor. En büyük özelliği yapımında kurutulmuş üzümlerin kullanılmasıdır.
Analı Kızlı
Özellikle Adana civarında çok popüler bir çorbadır. Temelde irmik, kırık pirinç, nohut, yoğurt ve yuvalama denen küçük köftelerden oluşur.
Anason
Uluslararası mutfaklarda "anise" olarak bilinir ve "anis" diye okunur. Tatlılarda çokca kullanılan bir baharattır. İştah artırıcı özelliğinin yanında, mide ve bağırsak gazlarını söktürücü etkisi vardır. Beyin yorgunluğunu giderir, uyku verir ve kalbi güçlendirir. Fazla kullanıldığında ise uyuşukluk hissi verir. Anason; anason bitkisinin tohumlarından elde edilir. Rakı gibi alkollü içkilere çeşni katmak için kullanılır.
Anchovy
Türkçemizde "ançuez" olarak bilinen hamsi balığıdır ve "ençovi" diye okunur. Aynı zamanda hamsi balığından yapılan balık konservesini ifade eder.
Angus
Yazıldığı gibi okunan bu sığır cinsi, adını İskoçya'da bulunan Angus bölgesinden almıştır. Et üretiminde en çok kullanılan sığır cinsidir.
Anise
Bizde "anason" olarak bilinir ve "anis" diye okunur. Tatlılarda çokca kullanılan bir baharattır. İştah artırıcı özelliğinin yanında, mide ve bağırsak gazlarını söktürücü etkisi vardır. Beyin yorgunluğunu giderir, uyku verir ve kalbi güçlendirir. Fazla kullanıldığında ise uyuşukluk hissi verir. Anason; anason bitkisinin tohumlarından elde edilir. Rakı gibi alkollü içkilere çeşni katmak için kullanılır.
Ankara Tava
İç Anadolu, özellikle Ankara'nın popüler bir et yemeğidir. Temelde dana veya kuzu eti, arpa şehriye, kapya biber, sivri biber, soğan, tuz, domates ve domates salçası içerir.
Ankimo
Japon mutfağında, özellikle sushi (suşi) restoranlarında çok popülerdir. Yazıldığı gibi okunan ankimo, bir çeşit okyanus balığı olan "monkfish" ciğerinden elde edilir. (bkz. monkfish)
Anne Sophie Pic
Üç Michelin (mişlen) yıldızlı Maison Pic (mizon pik) aile restoranı ile çok başarılı bir kariyeri bulunmaktadır. Tabii bu başarının arkasında kendisi gibi şef olan babası Jacques Pic ve dedesi Andre Pic’in de payı büyüktür. 1969 Fransa doğumlu olan Anne-Sophie, Veuve Clicquot World's Best Female Chef 2011 ödülüne sahiptir.
Anthony Bourdain
Dünyaca ünlü televizyon sunucusu Amerikalı şef, gezgin ve yazar 1956 New York doğumlu Bourdain, 8 Haziran 2018'de Fransa'da bir otel odasında ölü bulundu.
Antipasto
Antipasti (çoğul) olarak da söylenir. İtalyan mutfağının başlangıç yemeğidir. Yazıldığı gibi okunur ve “yemekten önce” anlamına gelir. Bizde ordövr tabağı olarak bilinen tabağa eş değerdir.
Aperatif
Yemek öncesi iştah açmak için içilen içkilere yönelik kullanılan bir terimdir. Ama yine ana yemek öncesi iştah açmak niyetine yenen atıştırmalık yiyecek ve mezeler için de kullanılmaktadır.
Aperol
Acı portakal tabanlı bir İtalyan aperatif (iştah açıcı) içkidir. Sek yerine genellikle karışım olarak tercih edilir. En popüler içimi “Aperol Spritz” diye adlandırılan karşımdır. Bunun için hacmi büyük şarap kadehi bol buzla doldurulur. Eşit oranda önce Prosecco (bir çeşit köpüklü beyaz şarap), akabinde Aperol ilave edilir. Üzerine de az bir miktar soda dökülür. Son olarak içine bir dilim portakal bırakılarak servis edilir.
Appenzeller
İnek sütünden yapılan bir peynirdir ve adını İsviçre'de bulunan Appenzell şehrinden almıştır "apınzilır" diye okunur.
Appetizer
Yemek öncesi iştah açmak için alınan meze benzeri atıştırmalıklardır ve "epitayzır" diye okunur.
Arabaşı
İç Anadolu bölgesinin popüler çorbasıdır. 2012 yılında Yozgat belediyesi tarafından tescil ettirilmiştir. Temelde tavuk eti, limon suyu, salça, pul biber, tereyağı, nane ve un içerir. Özel hamuru ile servis edilir.
Arabica
İlk defa Etiyopya'da keşfedilmiş olan bu kahve çekirdeği "Arabika" diye okunmaktadır. Bir diğer kahve çekirdeği cinsi olan Robusta'ya göre daha az kafein içerir. Arabica kahvesi dünya kahve üretiminin %70'ini oluşturur.
Arak
Pirinç ve palmiye ağacının şekerli suyundan elde edilen ve bizdeki rakı ile benzerlik gösteren bir içkidir. Ortadoğu'da çok popülerdir. Lübnan'da pirinç yerine kuru üzüm kullanılır, İran'da ise hurma kullanılır.
Arancini
İtalyanlar'ın içli köftesi olarak bilinen bu lezzet "arançini" diye okunmaktadır. Aslında kızarmış pirinç topları. İçi genelde domates soslu, kıymalı, bezelyeli, mozzarella peynirli oluyor ama farklı dolgu malzemesi ile de yapmak mümkün. Adını küçük bir portakal cinsi olan "arancini"den almıştır.
Arapsaçı
Dereotunu andıran bu bitki ülkemizde daha ziyade, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yetişir. Rezene bitkisinin yabani türü de denebilir. Keskin kokulu ve yeşil bir bitki türüdür.
Araucana
Anavatanı Şili olan bu tavuk ırkı, mavi ve yeşil tonlardaki yumurtası ile ünlüdür ve “Araukana” diye okunur. Yılda ortalama 250 yumurta verimine sahiptir. Uzmanlar tarafından diğer yumurtalara oranla biraz daha zengin protein içeriğine sahip olduğu ifade edilmektedir. Mavi yumurta verdiği bilinen diğer tavuklar ise Easter Egger ve Ameraucana tavuklarıdır.
Arborio
Genellikle risotto yapımında kullanılan, nişasta bakımındam oldukça zengin, yuvarlak ve kısa taneli İtalyan kökenli bir pirinç türü.
Arepa
Yazıldığı gibi okunan bu ekmek türü Latin Amerika, özellikle Venezuela ve Kolombiya'da çok popülerdir. Bizdeki bazlama ekmeği ile benzerlik gösterir. Genellikle sandviç yapımında tercih edilir. Arepas olarak da yazılır.
Aronya
Ülkemizde Karadeniz bölgesi ve Çanakkale civarında da yetiştirilmeye başlanan bu meyvemin ana vatanı Kuzey Amerika’dır. Yüksek oranda C vitamini içerir ve tam bir antioksidan kaynağıdır. Taze olarak tüketildiği gibi, meyvesuyu ve reçel yapımında da sıklıkla kullanılır.
Arrabbiata Sauce
İtalyanlar'ın acılı domates sosudur ve "arabiata" diye okunur. Genelde makarnalarda tercih edilir "penne arrabbiata"
Arugula
Bizde "roka" olarak bilinir ve yazıldığı gibi okunur. Turpgiller familyasından, yaprakları salata olarak yenen acımsı tadı olan bir bitkidir. Balığın yanına çok yakışır. Aynı zamanda dünya mutfağında rocket (roket) olarak da bilinmektedir.
Asiago
Yapımında inek sütü kullanılan bir İtalyan peyniridir, adını İtalya'da bulunan Asiago platosundan almıştır. Sert bir yapıya sahip olan bu peynir salatalara çok yakışır.
Assam
İsmini yetiştiği Kuzey Hindistan'ın Assam bölgesinden almıştır. Bulunduğu iklim koşulları nedeniyle benzersiz bir tada ve aromaya sahiptir. Hindistan’da en çok yetiştirilen çay olan Assam, kuvvetli tadı ve parlak rengiyle siyah çaylar arasında özel bir yere sahiptir.
Aşure
Temelde buğday, nohut, fasulye vb. malzemelerle, yine süslemek için ceviz, nar, badem, çam fıstığı, kuş üzümü gibi ilavelerle yapılan çok geleneksel bir tatlıdır. Farklı toplumlarda farklı içeriklerle yapılmaktadır.
Au Jus
Fransızca bir terimdir ve "ou cu" diye okunur. Et suyu veya et suyu ile yapılan sos anlamına gelir.
Auguste Escoffier
Fransız mutfağına yön veren vede tanıtılmasında çok önemli rol oynayan, "kralların şefi, şeflerin kralı" olarak bilinen ünlü şef. Adı "Agus Eskofii” diye telaffuz edilir. 1846-1935 yılları arasında yaşamıştır. Yazılı bir çok eseri bulunmaktadır. Bunlardan en önemisi; Le Guide Culinaire (mutfak rehberi) isimli eseridir.
B 52
Build up yöntemi ile yapılır. Yani içkiler bardağa sırasıyla kat kat konur. Shot bardağına önce kahve likörü (Kahlua) sonrasında Irish cream (Baileys) ve en sonunda bir bar kaşığının sırtıyla triple sec (açık renkli portakal likörü) Cointreau veya Grand Marnier konur. Böylelikle içkiler birbirine karışmadan üç renk elde edilir. Servis edilmeden önce üste kalan açık renkli portakal likörü yakılır. Yakılma sebebi ise yüksek alkolden değil Amerikan savaş uçaklarını temsil etmesinden dolayıdır. Pipet yardımıyla karıştırılmadan tek seferde içilir. Pipetsiz içmeyi denemeyin. Üst kısmı yandığından dolayı bardağın ağız kısmı dudaklarınızı yakabilir. İsmini Amerikan bombardıman savaş uçağından almıştır.
Baba Ghanoush
Arap mutfağına ait soğuk bir meze türüdür ve "baba ganuş" diye okunur. Genel olarak közlenmiş patlıcan, soğan, domates, biber, zeytinyağı, sarımsak ve baharattan oluşur.
Bacardi
Küba çıkışlı dünyaca popüler bir rom markasıdır ve "bakardi" diye okunur. Rom, ana maddesi şeker kamışı olan bir içki türüdür.
Bacon
Domuz pastırmasını ifade eder ve "beykın" diye okunur. Gelende kahvaltıda yumurta ilave servis edilir. Bunun dışında hamburgere de eşlik eder.
Bael
Bu meyve Hindistan’a özgüdür ve burada kutsal meyve sayılmaktadır. Kabuğu oldukça serttir ve bıçak yardımı ile neredeyse kesilememektedir. Bunun için satır gibi daha sert cisimlere ihtiyaç duyulmaktadır. İçi ise kabuğunun tam tersi oldukça yumuşaktır.
Bagel
Şekil bakımından bizdeki açmaya benzer, tat bakımından ise susamsız simiti andırır ve "begıl" diye okunmaktadır. Amerika, Kanada ve İngiltere'de yaygın olarak tüketilen mayalı hamurdan yapılmış kalın ve halka şeklinde bir ekmek çeşididir.
Baileys
Dünyaca popüler İrlanda kökenli bir likördür ve "beilyiz" diye okunur.Temelde İrlanda viskisi ve kremadan oluşur.
Bain Marie
Fransızca’dan dilimize “benmari” olarak çevrilmiştir. Kelime olarak “bain” banyo anlamına gelir “marie” ise bir kadın ismidir. Yani “meri’nin banyosu” demek oluyor. Bu tekniği ilk defa Marie uyguladığı için bu isimle anılır olmuş. Direk ateş ile temas etmemesi için su içinde başka bir kap yardımyla ısıtma sistemini ifade eder.
Baked Alaska
İlk defa 1876 yılında Charles Ranhofer (çarls renhovır) tarafından Alaska'ın eyalet olmasının şerefine yapılmıştır. Üzeri "meringue" ile kaplı bir tür dondurmalı kektir.
Balaban Köfte
Eskişehir yöresine ait bu köfte, Balaban Kebabı olarak da isim yapmıştır. Sunum itibariyle Pideli Köfte ve İskender Kebap ile benzerlik gösterir. Köfte harcının içeriği; dana kıyma, kuru soğan, bayat ekmek içi, tuz ve karabiberdir. Küp küp doğranmış tırnak pide üzerine sırasıyla yoğurt, köfte, domates sos ve kızdırılmış tereyağ ilave edilerek servis edilir.
Baldo
Ülkemizde en çok bilinen ve tercih edilen iri taneli, kokusuz bir pirinç türüdür. Yüksek miktarda karbonhidrat ve protein içeren bu pirinç genellikle pilavlık olarak değerlendirilir.
Bami Goreng
Başta Endonezya olmak üzere, Malezya ve Singapur mutfağına ait bir yemektir ve de "bami gureng" diye okunur. Bami goreng, kızarmış erişte (noodle) anlamına gelir. Daha önceden haşlanmış noodle (çubuk makarna) az bir miktar yağ, yeşil soğan, yumurta, sarımsak, soya sosu ve tercihe göre çeşitli sebzeler (lahana, havuç, mantar, kabak vb.) kızartılır.
Banana Foster
Misafir masası yanında hazırlanan görsel bir şölendir (flambe) Özetle muz, vanilyalı dondurma, karamel sos ve alevendirmek için rom ve muz liköründen oluşur.
Baniçka
Bulgar göçmenlerinin popüler böreğidir ve genelde iç malzeme olarak lor peyniri tercih edilir.
Barbun
Asıl adı "barbunya"dır ama genelde halk arasında "barbun" diye bilinir. Kırmızı, kızıl renkli bir dip balık türüdür. Aynı familyadan olan "tekir" ile çok karıştırılır. Ayırt edici farklardan bir kaçı; tekir balığının çene kısmında bir çift uzun sakal bulunur ve sırtındaki yüzgeç ise tek renktir. Uluslararası mutfaklarda "mullet" diye bilinir. Genelde kızgın yağda tavası yapılır.
Barista
İtalyanca bartender veya barmen anlamında bir kelimedir. Kahve dükkanlarında kahveyi hazırlayan kişiye denir. Özetle bartender'ın veya barmen'in kahve dükkanlarındaki karşılığıdır.
Barolo
Yazıldığı gibi okunur. İtalyanlar'ın en kaliteli ve bir o kadar en popüler kırmızı şaraplarından biridir.
Basalla
Adıyaman yöresinin popüler bir yemeğidir. Temelde kuzu eti, arpacık soğan, salça ve bulgur köftelerinden oluşur.
Basil
Bizde fesleğen olarak bilinir ve "bezıl" diye okunur. Mor renkte olanına "mor fesleğen" yada "reyhan" denir. Hoş aroması bakımından makarna ve salata soslarının vazgeçilmezidir.
Basmati
Anavatanı Hindistan olan bu pirinç, dünya mutfağının en önde gelen kaliteli pirinçlerinden biridir. Az nişastalı, hafif kokulu, uzun ince bir yapıya sahiptir ve pirinçlerin prensi olarak kabul edilir.
Bat
Tokat yöresine ait çok özel bir lezzet. Sulu olması ve ekmek batırılıp yenmesinden dolayı bu ismi almış. Soğuk servis edilir, yaz aylarının vazgeçilmezidir. İçeriğinde; mercimek, ince bulgur, domates, kuru soğan, yeşil soğan, dereotu, maydanoz, reyhan otu, tuz, biber ve ceviz bulunur.
Baton
Özellikle patates kızartması (french fries) için kullanılan kesim şeklidir. Patatesler veya diğer sebzeler 6-8 cm. uzunluğunda ve 1,5-2 cm. eninde kesilir.
Bay Leaf
Bizdeki karşılığı defne yaprağıdır ve "bey lif" diye okunur. Defne ağacının kurutulmuş yaprakları yemeklere hoş koku vermek için kullanılır.
Bearnaise
En popüler ızgara et soslarından biridir ve "bernez" diye okunur. Temelde yumurta sarısı, beyaz şarap sirkesi, eritilmiş tuzsuz tereyağı, arpacık soğanı, karabiber, tarhun otu, limon suyundan oluşmaktadır.
Bechamel
Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı önemli bir yemek sosudur. Un, süt ve tereyağından oluşur ve "beşamel" diye okunur.
Beef Wellington
İngiliz mutfağının geleneksel et yemeğidir ve "bif velintın" diye okunur. Genellikle özel günler, özel davetler için yapılır. Özetle ızgarada mühürlenmiş bütün halindeki sığır bonfilesi, mantar ile milföy hamuruna sarılır ve fırınlanır.
Beğendi
Osmanlı mutfağına ait bir yemektir. Tam adı "hünkar beğendi"dir. Közlenmiş patlıcan süt, tereyağı ve kavrulmuş un ile püre haline getirilir. Yapılan bu karışım üzerine genellikle kuzu eti veya envai çeşit et konularak servis edilir.
Beignet
Orjinalde Fransız mutfağına ait olan bu tatlı çörek (zaten fransızca tatlı çörek anlamına gelir) "beenye" diye okunur. Yağda kızartılmış bu hamur tatlısı bizdeki pişi ve Amerikalılar'ın donut'ı ile benzerlik gösterir. Kare, dikdörtgen, yuvarlak gibi farklı şekillerde görmek mümkündür. Genellikle üzerine pudra şekeri serpilir, içi ise marmelat veya çeşitli soslarla doldurulur. Amerika New Orleans'da çok daha popülerdir.
Beluga
Küçük taneli siyah mercimek türüdür. Siyah renginden dolayı, beluga havyarına benzetilir ve ismi de buradan gelir.
Berliner
Kızgın yağda kızartılarak yapılan geleneksel bir Alman pastasıdır. Donut (doughnut) ile benzerlik gösterir. Fakat donut gibi ortasında delik bulunmaz. İçi dolgulu veya sade, üzeri ise pudra şekerli olur. Dolgu malzemesi olarak genellikle marmelat (çilek, kayısı, böğürtlen vb.) veya çikolata tercih edilir.
Beşamel
Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı önemli bir yemek sosudur. Un, süt ve tereyağından oluşur. Orjinal yazılışı "bechamel"dir.
Beurre Manie
Fransız mutfağında un ve tereyağı karışımı bu isimle anılır ve "bör maniye" diye okunur. Çorba, sos, yahni vb. sulu yemeklerin koyulaşması için hazırlanır.
Beyran
Özellikle Gaziantep'de çok popüler bir sabah çorbasıdır. Temelde kuzu eti, pirinç, sarımsak, biber salçası ve pul biber içerir.
Beyti Kebabı
Adını bu kebabın mucidi, İstanbul Florya'da bulunan Beyti Restoran'ın sahibi Beyti Güler'den almıştır. Lavaşa sarılan kebap dilimler halinde kesilir. Yoğurt, domates sos ve tereyağı ile servis edilir. Temelde kebap harcı kuzu veya dana kıyma, sarımsak, soğan, salça ve baharat içerir.
Biberiye
Birçok yemekte baharat olarak kullanılan iğne yapraklı, çok aromatik bir bitkidir. İngilizcesi "rosemary"dir ve "rozmeri" diye okunur.
Bici Bici
Özellikle Adana civarında çok popüler olan serinletici bir yiyecek. Özetle kar buz, pudra şekeri, gülsuyu, nişastalı hamur, gıda boyası veya pekmez ile yapılır.
Biftek
Fransızca "bifteck" sözcüğünden dilimize uyarlanmıştır. Sığırın belli bir bölümünden elde edilen bir et parçasından ziyade, kesim ve işleme işini ifade eder. Nasıl kuşbaşı eti veya kıymayı sığırın farklı yerlerinden elde etmek mümkünse; bifteği de farklı yerlerden elde etmek mümkündür. Dünya mutfağındaki popüler söylemi "beef steak"dir.
Bigos
Polonya mutfağına ait geleneksel bir güveç yemeğidir. Ana malzemesi beyaz lahana turşusu veya taze beyaz lahana, çeşitli et parçaları, sosis vb. Genellikle kışın yapılır.
Biryani
Hindistanlılar'ın pilavıdır ve yazıldığı gibi okunur. Etli ve sebzeli çeşitleri yapılır vede yapımında bir çok hint baharatı kullanılır.
Bistro
Yazıldığı gibi okunan bu restoran tipinin, Rusçada hızlı anlamına gelen "bystro" kelimesinden türediği rivayet edilmektedir. Şarap, bira ve benzeri alkollü içecekler, bunların yanında atıştırmalık hızlı yemeklerin servis edildiği yerlerdir. Brasserie (brazeri) ile karşılaştırıldığında; brasserie, bistro'ya göre daha şık kıyafetlerle gidilen yerler, servis ve yemeklerin daha kaliteli olduğu restoranlar olarak tanımlanır.
Blanching
Kaynar suda haşlanan sebzelerin, rengini ve diriliğini korumak için soğuk suda bekletilmesi işlemine denir ve "bilençin" diye okunur. Dilimize "blanşe" olarak uyarlanmıştır.
Blast Chiller
Üflemeli soğutucu anlamına gelir. Bakteri üremesini önlemek için pişen yemekler bu cihazlarda hızlı şekilde soğutulur.
Blender
Çırpıcı, karıştırıcı anlamındadır. Aynı zamanda bu işi yapan aletlere verilen genel isimdir "bilendır" diye okunur.
Bleu
Fransızca bir kelimedir ve "bulü" diye okunur. Etin pişirilme derecesini ifade eder. Et çok az ızgara edilir. Az pişmiş etten bile az pişirme yöntemidir. Sadece etin dışını mühürlemek gibi. Etin içi kanlı kaldığı için bu pişirme derecesi bizde pek tercih edilmez.
Blintz
Akıtma veya cızlamanın rulo haline getrilmesi ve içinin krem peynir, labne peyniri vb. malzemelerle doldurulmasıdır. Çilek veya orman meyvelerinden yapılan soslarla servis edilir. Rusya da ise "blini" olarak çok meşhurdur. Bir çeşit rulo edilmiş krep de diyebiliriz.
Blondie Cake
Sarışın brownie (bırovni) olarak da bilinir ve “bılondi” diye okunur. Brownie ile farkı kakao yerine vanilya ve esmer şeker kullanılmasıdır.
Bloody Mary
Çok ünlü ve klasik bir kokteyldir ve "bıladi meri" diye okunur. Temelde votka, domates suyu ve çeşitli baharatlar içerir. Worchestershire sos, tabasco sos vb. acı soslarla zenginleştirilir.
Blush
Pembe (rose) şaraplardan pek farkı yoktur ve "bılaş" diye okunur. Kelime olarak İngilizce'de kızarmak, kırmızıya dönmek anlamına gelir. Genellikle beyaz ve kırmızı üzümlerin birlikte bekletilmesi yoluyla edilir.
Bocconcini
İtalya’nın Napoli bölgesine ait top şeklindeki Mozzarella peynirdir ve "bokoçini" diye okunur. Yarı yumuşak bir yapıya sahip taze ve hafif bir peynirdir. İnek sütünden elde edilen bokoçini, peynir suyu ile paketlenir ve böylelikle tüm aromaları emmesi sağlanır.
Bok Choy
Çin lahanası olarak bilinir ve "bak çoy" diye okununur; yada "pak çooi" Uzak Doğu mutfağında çok popüler bir sebzedir. Tek başına servis edildiği gibi, ana yemek garnitürü olarak da tercih edilir. Çin usulü makarna ve sebze sotelerin vazgeçilmezidir.
Bolognese Sauce
İtalya'nın Bolonya şehrinde ortaya çıkmış bir sostur ve "bolonez" diye okunur. Genellikle makarna yemeklerinde kullanılır. Temelde kıyma, domates, havuç, kereviz, soğan, sarımsak zeytinyağı ve beyaz şarap içerir.
Booster Seat
Çocukların restoranlarda masaya rahat uzanabilmeleri için sandalyeleri üzerine konulan yükselticilerdir ve "buustır sit" diye okunur.
Borani
Farklı yörelerde farklı içeriklerle hazırlan yoğurtlu bir yemek türüdür. En popüler olanları ıspanak borani, kabak borani ve fasulye boranidir.
Boston Cream Pie
Amerika'da çok popüler olan bu kek, ilk defa 1856 yılında Boston's Parker House Hotel'de çalışan Fransız asıllı Amerikalı şef M. Sanzian tarafından yapılmış. Üzeri tamamen vanilyalı çikolata sosu kaplı, iki kat kek kalıbı arasına kremadan oluşan bir yaş pasta.
Bouchonne
Fransızca bir kelimedir ve "buşoni" olarak okunur ama dilimize "buşone" olarak uyarlanmıştır. Mantar enfeksiyonu anlamına gelen bu sözcük, şarabın bozulmuş olduğunu ifade eder. Yani mantar kokusu şaraba geçmiş ve şarabın tadını olumsuz yönde etkilemiştir.
Bouguet Garni
Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı bir yöntemdir ve "buke garni" diye okunur. Yemeklere aroma ve çeşni vermek için, defne yaprağı, kekik, biberiye, fesleğen vb. ot ve baharatlardan oluşan buket.
Bourbon
Bir tür Amerikan viskisidir ve "börbın" diye okunur. Fakat dilimizi "burbon" diye uyarlanmıştır. Amerikan kanunları gereği yapımında en az %51 oranında mısır kullanılan viskileri ifade eder. Amerika'da en çok Kentucky (kentaki) eyaletinde üretilir.
Boursin
Bursen diye okunan bu Fransız peyniri adını mucidi "Francois Boursin"den almıştır. Krem peynir kıvamında sürülebilir yumuşak bir yapıya sahiptir. Genellikle krakerlerle servis edilir. Farklı bir çok baharatlı ve sarımsaklı türleri bulunur.
Boyoz
İzmir'in popüler hamurişidir. Genellikle kahvaltıda fırında pişmiş kabuklu yumurta ile servis edilir. İçi boş sade olduğu gibi peynirli ve sebzeli çeşitleri de vardır.
Boza
Darı, mısır veya buğday gibi tahıllarla hazırlanan koyu kıvamlı fermente bir içecektir. Genellikle sarı leblebi ve toz tarçınla tüketilir.
Börülce
Baklagiller ailesinin bir üyesi olan börülce, uluslararası mutfaklarda siyah gözlü fasulye anlamına gelen "black eyed pea" olarak bilinir.
Brandy Snifter
Bizim konyak bardağı dediğimiz bardaktır ve "birendi sinftır" diye okunur. Gövdesi geniş ve ağız kısmı dar olan ayaklı balon bardak türü.
Brasserie
Birahane anlamına gelen bu Fransızca kelime "bırazeri" diye okunur. Fakat günümüzde geliştirilmiş, bira ve şarap ağırlıklı içeceklerin ve bunlarla uyum sağlayan yiyeceklerin servis edildiği restoranlar için kullanılmaya başlanmıştır. Brasserie, bistroya göre daha çeşitli yemeklerin sunulduğu, daha kaliteli servisin verildiği, masaların örtülü olduğu, gelenlerin daha şık giyindiği ve hemen hemen tüm alkol içeceklerin verildiği restoranlara dönüşmüştür.
Brazil Nut
Dilimize "Brezilya Fındığı" olarak çevrilmiştir. Hindistan cevizine benzeyen sert kabuklu bir meyvenin içinde bulunan ve sayıları yaklaşık 10 ile 20 arasında değişen vede fındığa, bademe benzeyen bir kuruyemiş cinsidir.
Brie
Bu Fransız peyniri "biri" diye okunmaktadır ve inek sütünden yapılır. Kraker veya ekmek üzerine sürülebilecek kadar yumuşak ve kremamsı kıvamında bir peynir türüdür. Üzeri beyazımsı küflü kabuklu, içi ise grimsi ve soluk renktedir. Lezzeti, üretim ve yapıldığı ortama göre çok farklılık gösterir. Yine başka bir Fransız peyniri olan Camembert (kamember) ile çok benzerdir.
Brisket
Sığırın döş (göğüs) kısmından elde edilen ve yavaş yavaş uzun saatler pişirme usulüne tabi tutulan ete verilen isimdir.
Brunoise
Sebzelerin tavla zarı ve daha küçük şeklinde kesildiği uluslararası doğrama şeklidir ve "burunuaz" diye okunur.
Bruschetta
İtalyan mutfağının ekmek üstü (atıştırmalık, iştah açıcı) lezzetlerine verilen genel isimdir ve "brusketta" diye okunur. Temelde hafif kızartılmış sarımsaklı ekmek dilimi üzerine küp küp doğranmış domates, pesto sos, soğan, fesleğen, zeytinyağı vb. malzemelerden oluşur.
Brut
Şampanya ve köpüren saraplar için kullanılan bir terimdir ve "burüt" diye okunur. Şampanya veya köpüren şaraptaki şeker oranının sıfıra yakın, yok denecek kadar az olduğunu ifade eder.
Bucatini
Ortası delikli olan bu İtalyan makarnası spaghetti'de biraz daha kalındır ve "bukatini" diye okunur.
Bulgogi
Kore mutfağına aittir ve "bogogi" diye telaffuz edilir ve Korece ateşte et anlamına gelir. Bulgogi yapmak için hayvanın (dana) değerli parçaları tercih edilir. Genellikle antrikot, bonfile veya biftek olur. Izgaraya atılmadan önce dinlendirilir ve terbiye edilir.
Bumbar
Koyun veya sığır kalın bağırsağını ifade eder. İçi dolma gibi pirinç veya bulgurla doldurulur. Aynı zamanda "mumbar" olarak da söylenir.
Bun
Sosisli sandviç ekmeği bu isimle anılır. Aynı zamanda hamburger ekmekleri için de kullanılan bir terimdir ve "ban" diye okunur.
Burrata
Yazıldığı gibi okunur. Yine kendisi gibi İtalyan peyniri olan mozzarella ve krem peynirin karışımından elde edilir. Bizdeki lor gibi taze bir peynir türüdür.
Burrito
Meksika dürümü diye bilinir ve yazıldığı gibi okunur. Aynı bizdeki dürüm gibi etli, tavuklu çeşitleri vardır. Tek farkı içine sürülen fasulye püresidir.
Cabernet Franc
Fransa kökenli şaraplık siyah üzüm çeşididir ve "kaberne frank" diye okunur. Kalın kabuklu, küçük-orta irilikte bir üzüm cinsidir.
Caesar Salad
Dilimize “sezar salatası” olarak çevrilmiştir. Fakat İngilizce “sizır salad” diye okunur. Adını İtalyan asıllı Amerikalı şef ve restoran işletmecisi Caesar Cardini’den almıştır. Orjinalinde misafir masası önünde hazırlanan bir görsel şölendir. Marul olarak, Romaine Lettuce (roman marulu) kullanılır. Bu salatanın orjinalliği aynı isimle anılan sosundan gelir. Sos içerik olarak yumurta sarısı, zeytinyağı, sirke, limon suyu, sarımsak ve bolca karabiber içerir. Ayrıca bu karışıma robottan geçirilmiş hamsi salamurası da (ançuez) ilave edilir.
Caffe Lungo
Hacim olarak espresso'dan biraz daha fazladır ve yazıldığı gibi okunur. İngilizce "long" ve türkçe uzun anlamına gelir. Yapımında espresso ile aynı oranda kahve kullanılır fakat içerdiği su miktarı biraz daha çoktur. Böylelikle espresso'ya göre daha hafifletilmiş bir seçenektir.
Cağ Kebabı
Yatık döner olarak da bilinmektedir. Odun ateşinde pişen kuzu eti "Cağ" denen şişlere geçirilir ve ızgarada tekrar pişirilir. Adını da bu şişlerden almıştır. Erzurum'un Otlu ilçesiyle özdeşleşmiştir.
Cajun
Özelikle Amerikan mutfağında çok popüler bir baharat karışımıdır ve "kejın" diye okunur. Ama dilimize "kajun" olarak uyarlanmıştır. Temelde soğan tozu, sarımsak tozu, kuru kekik, kuru fesleğen, toz kırmızı biber, kimyon, taze öğütülmüş karabiber, öğütülmüş beyaz biber, acı kırmızı biber ve deniz tuzundan oluşur.
Calamarata
Yüzük gibi halka şeklindeki İtalyan makarnasıdır ve "kalamarata" diye okunur. Kesim olarak kalamar ile benzerlik gösterdiği için bu ismi almıştır. Küçük halkalı olanlar ise "calamaretti" olarak isimlendirilir.
Caldo Verde
Portekizler'in dünyaca ünlü sucuklu karalahana çorbasıdır ve "kaldo verci" diye okunur. Temelde kara lahana, patates, soğan ve sucuk içerir. Portekizce "caldo" et suyu, "verde" ise yeşil anlamına gelir. Özetle yeşil et suyu çorbası.
Calrose
Orta taneli Kaliforniya pirincidir ve "kalroz" diye okunur. Buradaki "cal" Kaliforniya'nın kısaltmasıdır.
Calzone
İtalyanlar'ın ortadan ikiye katlanmış yarım ay şeklindeki pizzalarıdır ve "kalzon" diye felaffuz edilir. Bizim kapalı pidelerimiz gibi ama içi çok soslu ve de sarımsaklı.
Camembert
Kamember olarak okunan bu Fransız peyniri, adını Fransa'daki Camembert kasabasından almıştır. Pastorize edilmemiş inek sütünden yapılmaktadır. Yumuşak ve kremamsı bir yapıya sahiptir. Brie Cheese ile benzerlik gösterir.
Campari
Aperatifler grubunda yer alan, baharatımsı bir İtalyan içkisidir ve "kampari diye okunur. Genellikle taze portakal suyu veya soda ile içilir.
Canepe
Genellikle ekmek dilimleri üzerine zeytin ezmesi, peynir, soğuk et, somon vb. ile hazırlanan atıştırmalıkları ifade eder ve "kanepe" diye okunuyor.
Canjica
Brezilya tatlısıdır ve “kanjika” diye telaffuz edilir. Bizdeki sütlaç ile benzerlik gösterir.
Cannele
Orjinalde Fransa'nın Bordo bölgesine aittir. Kendine özgü şekli olan bu kek "keenli" diye okunur. Şeklinde dolayı cannele (yivli) ismini almıştır. Temelde süt, tereyağı, yumurta sarısı, un, şeker, vanilya ve rom içerir.
Cannelloni
Silindir şeklinde içi dolgulu ve fırında pişmiş makarna çeşididir "kaneloni" diye okunmaktadır. Lazanya ile çok benzerdir. Aradaki tek fark Lazanya'nın düz, Cannelloni'nin ise silindir şeklinde olmasıdır.
Cantık
Bursa yöresine ait bir lezzettir. Bursa civarındaki küçük yuvarlak pideler bu isimle anılır. Genelde kıymalısı meşhurdur.
Capers
Bizde "kapari" olarak bilinir ve "kepırs" diye okunur. Bir diğer adı da "gebre otu" Ülkemizde en çok Akdeniz ve Ege bölgelerinde görülmektedir. Çiçekleri tomurcuk halindeyken toplanır ve turşusu yapılır.
Cappuccino
Espresso tabanlı İtalyan kahve içeceğidir ve "kapiçino" diye okunur. Özetle espresso kahve üzerine sıcak süt köpüğünü ile hazırlanır.
Caprese Panini
Mozarella peyniri, domates, pesto sos ve taze fesleğen ile yapılan tost bu isimle anılır ve de "kaprese panini" diye telaffuz edilir. Tost ekmeği olarak genelde ciabatta (çabata) gibi zeytinyağlı ekmekler tercih edilir.
Captain Morgan
Anavatanı Jamaica (jamaika) olan meşhur rom markasıdır ve " keptın morgın" diye okunur.
Carbonara Sauce
Popüler bir İtalyan makarna sosudur ve "karbonara" diye okunur. Genelde spaghetti gibi ince uzun makarnalarda tercih edilir. Temelde bu sos becon (domuz pastırması) krema, sarımsak, yumurta ve parmesan peynir içerir.
Carignan
İspanyol kökenli bir üzüm cinsidir ve “karigna” diye okunur. Kalın kabuklu bir yapıya sahiptir ve koyu renkli, yüksek asitli şaraplar verir. Daha ziyade kupaj yapımında tercih edilir. Ülkemizde Ege bölgesinde yetiştirilmektedir.
Carme Ruscalleda
Hayatı başarılarla dolu İspanyol şef, “Karme Ruskayera” 1952 yılında çiftçi bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Sant Pol de Mar’da iki Michelin (mişlen) yıldızlı Moments Restaurant ve bunun yanında diğer markası üç Michelin yıldızlı Sant Pau Barselona ve iki Michelin yıldızlı Sant Pau Tokyo ile toplamda 7 Michelin yıldızı yönetmektedir.
Casarecce
Hafif kıvrımlı bir İtalyan makarnasıdır. Adını evyapımı anlamına gelen "casereccio" kelimesinden almıştır ve "kasereççe" diye okunur.
Cashew
Ağaçta yetişen ve anavatanı Brezilya olan bir çerez türüdür. Dilimize "kaju" diye uyarlanmıştır.
Cassava
Toprak altındaki kökleri yenen bu bitki "kasava" diye okunur. Güney Amerika ve Afrika gibi tropikal iklimlerde yetişir. Patates gibi kızartması, püresi, haşlaması ve fırınlaması yapılır.
Casserole
Küçük ve saplı tencereler bu isimle anılır ve "kaşarol" diye okunur. Aynı zamanda güveç yerinede kullanılan bir terimdir.
Castella
Japonlar'ın meşhur sünger (sponge) kekidir "kastela" diye okunur. Temelde un, şeker, yumurta ve nişasta içerir.
Catering
Kelime anlamı yiyecek içecek hizmeti sağlamak olan bu terim, ülkemizde toplu yemek hizmeti veren firmalar için kullanılmaktadır ve "ketring" diye okunmaktadır.
Cercerun
Hatay yöresine ait kahvaltılık bir meze türüdür. Öncelikle doğranmış kuru soğan tereyağında kavrulur ve üzerine keçi sütünden yapılmış tuzlu yoğurt ilave edilir.
Ceviche
Deniz ürünlerinden oluşan bir salata türüdür ve seviçe diye okunur. Peru çıkışlı bir yiyecek olan Ceviche, Latin Amerika, İspanyol mutfağında çok popülerdir.
Cezerye
Mersin dolaylarında çok popüler bir tatlıdır. Tantuni gibi adı Mersin'le birlikte anılır. Temelde havuç, şeker, ceviz ve hindistan cevizinden oluşur. Adını, Arapça'da havuç anlamına gelen "cezer" kelimesinden almıştır. Rendelenen havuç önce haşlanır haşlandıktan sonra şekerle kavrulur. Üzerine hindistan cevizi; içine ise ceviz veya antep fıstığı veya fındık vb. konur.
Chafing Dish
Otel ve restoranların açık büfelerinde gördüğümüz bu cihaz “şefin diş” diye telaffuz edilir ve yemeklerin sıcak muhafaza edilmesini sağlar. Aynı zamanda chafer (şeyfır) olarak da bilinmektedir. Kare, dikdörtgen, oval ve yuvarlak modelleri bulunur.
Chai Masala
Chai kelime olarak Hindistan dilinde çay anlamına gelir ve "çai masala" diye okunur. Chai'nin en sık tüketilen şekli, Chai Masala'dır. Yani sütlü chai. Bölgede yetiştirilen çaylar çeşitli baharatlar ile karıştırılır ve bu karışım süt ile pişirilir.
Chak Chak
Tataristan ve Özbekistan’da çok popüler geleneksel bir hamur tatlısıdır ve 'çak çak" diye okunur. Lokma, pişi gibi hamur kızgın yağda kızartılır. Hamur harcının içine arzuya göre fındık ve kurutulmuş meyveler de katılır. Kızgın yağda pişirdikten sonra üzerine sıcak bal dökülür
Chakapuli
Gürcistan'ın popüler etli güveç yemeğidir ve "çakapuli" diye okunur. Temelde kuzu veya dana eti, yeşil erik, tarhun otu, sarımsak, nane, maydonoz, kişniş ve beyaz şarap içerir.
Chapati
Geleneksel Hindistan ekmeğidir ve "çabati" diye okunur. Saç üzerinde pişirilen bu ekmek türü, bizdeki katmer ile benzerlik gösterir.
Chardonnay
Kökeni Fransa dayanan, dünyanın en kaliteli şaraplık beyaz üzümlerinden biridir ve "şardone" diye okunur.
Charolais
Eti için yetiştirilen bu sığırın anavatanı Fransa’dır ve "şerole" diye telaffuz edilir. Adını Fransa’da bir bölge olan Charolais’den almıştır. Avrupa’da çok popülerdir. Süt verimi çok düşüktür; genelde sağılmaz.
Chateau Lafite
Bu Fransız şarabı dünyanın en pahallı kırmızı şarap markalarından biridir ve “şato lafit” diye telaffuz edilir. Fransa’nın meşhur üzüm bağlarının bulunduğu Bordeaux (bordo) bölgesi üzümlerinden yapılır.
Chayote
Şekil olarak armuta benzer ve "çayote" diye telaffuz edilir. Latin Amerika ve Karayipler'de çok popülerdir. Aynı zamanda dikenli kabak olarak da bilinir. Karayip usulü et ve balık yemeklerin yanında garnitür olarak kullanılır.
Cheddar
İngilizler'in en popüler peyniridir ve "çedar" diye okunur. Adını İngiltere'nin Cheddar (çedar) kasabasından alan bu peynir dünyada da en çok tüketilen peynirdir. Sarı veya kirli beyaz bir renge sahiptir ve inek sütünden üretilir.
Chenin Blanc
Şarap yapımında kullanılan kaliteli bir beyaz üzüm cinsidir ve "şenin bılan" diye okunur.
Cherimoya
Güney Amerika'nın genellikle serin bölgelerinde yetişen bu meyve "çerimoya" diye okunur. Tat olarak çilek ile ananasa benzemektedir. Sadece beyaz kısmı yenir. Kabuğu ve çekirdekleri zehirlidir.
Cherries Jubilee
Çekirdeği alınmış kirazlar flambe arabasında, konuğun masasına getirilir ve flambe tavasında pişirilir. Güzelce pişen ve artık karemalize hale gelmeye başlamış kirazların üzerine, flambe kepçesinde kızdırılmış kiraz likörü (Kirschwasser) alevlendirilerek dökülür ve konuğa alevler eşliğinde görsel bir ziyafet izletilir. Bir tabakta, bir veya iki kaşık vanilya dondurma üzerine dökülür ve kavrulmuş badem parçacıklarıyla dekore edilir.
Chia Tohumu
Çiya diye okunmaktadır. Sütten daha fazla kalsiyum, yeşil çaydan daha fazla antioksidan, ıspanaktan daha fazla demir ve somon balığından daha fazla omega 3 içeriyormekteymiş. Ayrıca kan şekerini düzenlemekle birlikte kolesterol ve tansiyona da iyi geliyormuş.
Chicory
Beyaz ve mor olmak üzere iki farklı renge sahiptir ve "çisori" diye okunur. Uluslararası mutfaklarda bir çok farklı isimle anılır. Örneğin; endive (endiv) veya witloof (vitloof) Sert ve kıtır yapraklıdır. Genellikle ordörv tabaklarında kullanılır. Ayrıca salata malzemesi olarak da tercih edilir. Ülkemizde "Hindiba" olarak da bilinmektedir.
Chilaquiles
Geleneksel Meksika kahvaltısıdır ve "çilakiles" diye okunur. Tortilla (tortiya) ekmeği üzerine domates sosu (salsa) rendelenmiş peynir ve siyah fasulye püresinden oluşur.
Chili Con Carne
Meksika mutfağında çok popüler bir yemektir ve "çili kon karne" diye okunur. İspanyolca "carne" et anlamına gelir. Özetli çili biberli, domatesli ve Meksika fasulyeli et kıymasıdır.
Chimichanga
Meksika mutfağının popüler yemeklerinden biridir ve "çimiçanga" diye okunur. Öncelikle burrito (meksika dürümü) hazırlanır ve bu hazırlanan burrito kızgın yağda kızartılır. Tabağa alındıktan sonra üzerine sos gezdirilir ve servis edilir.
Chimichurri
Latin ülkelerinde çok popüler bir sostur ve "çimiçuri" diye okunur. Özetle maydonoz, sarımsak, zeytinyağı, kekik ve beyaz sirkeden oluşur.
Chipotle Sos
Güney Amerika ve Kaliforniya mutfağına özgü bu sos temelde tütsülenmiş kırmızı jalapeno biberi, domates, sarımsak, soğan, toz hardal, bal, sirke, karabiber ve tuz içerir. Genellikle tavuk ve et yemeklerinde tercih edilir.
Chopin
Yapımında patates kullanılan popüler Polonya votkasıdır ve "şopin" diye okunur. Adını ünlü romantik besteci Frederic Chopin'den almıştır.
Chorizo
İspanyollar'ın domuz sucuğudur ve "çorizo" diye okunur. Aynı bizdeki sucuklar gibi bol yağlı ve baharatlıdır.
Churro
Meksikalılar’ın, İspanyollar’ın kahvaltıdaki popüler yiyeceğidir ve “çurro" diye telaffuz edilir. Görüntü olarak bizim tulumbaya, halka tatlısına benzer fakat tadı aynı değildir. Daha ziyade donut tarzında hamur kızartması diyebiliriz. Genellikle sıcak çikolataya bandırılıp yenir. Aynı zamanda Fransa’da da çok yaygındır.
Chutney
Hindistan mutfağında reçel gibi koyu kıvamlı soslar için kullanılan genel bir terimdir ve çatni” diye okunur. Farklı birçok malzemeyle yapmak mümkündür. Temelde sirke, şeker ve baharat yardımıyla meyveli veya sebzeli çeşitleri yapılır. En popüler olanları mangolu, hurmalı, erikli, üzümlü, incirli, elmalı, domatesli, soğanlı, naneli vb.
Ciabatta
İtalya'ya özel buğday unu ve zeytinyağından yapılan beyaz bir ekmek türüdür ve "çiabata" diye okunur. İlk defa fırıncı Adria tarafından, Fransız baget ekmeğine alternatif olarak yapılmıştır.
Cicirya
Gökçeada’ya (İmroz) özgü yuvarlak, keçi peynirli ve taze naneli bir pide veya pizza çeşididir.Aynı zamanda Rumlar’ın özel günlerde pişirdiği bir hamur işidir.
Cilantro
Bizde "kişniş" olarak bilinir ve "silantro" diye okunur. Aynı zamanda coriander "koriendır" olarak da geçer. Maydanozgiller familyasından, yaprakları maydanozu andıran, Tüysüz ve otsu bir bitkidir. Salata ve özellikle et yemeklerinde çokça tercih edilir. Bu bitkinin baharat olarak kullanılan kurutulmuş meyvesi veya tohumuna da kişniş adı verilir. Aynı zamanda Çin maydanozu olarak da anılır.
Cinnamon
Bizde tarçın olarak bilinir ve "sinimın" diye okunur. Yaprak dökmeyen aromatik kokulu bir ağaç cinsidir. Bu ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir.
Cinsault
Kökeni Güney Fransa’ya ait bir üzüm cinsidir ve (senso, sensolut) diye okunur. Ülkemizde en çok Trakya’da yetiştirilmektedir ve şensol olarak bilinir. Şarapları hafif baharatımsı özellikler taşır. Çok kaliteli olmamakla birlikte orta kalite şaraplar verir.
Clam Chowder
Amerika'da çok popüler olan bu çorba "kılem çavdır" diye okunur. İki farklı versiyonu vardır. Biri domates soslu, diğeri krema sosludur. Domates soslu olan "Manhattan Clam Chowder" krema soslu olan "New England Clam Chowder" olarak bilinir. Özellikle San Fransisco'da, Sourdough ekmeğinin içinde servis edilir.
Cleaver
Bizim satır dediğimiz bıçak ile aynıdır ve "kılivır" diye okunmaktadır. Et ve kemiği parçalamak için çok eski çağlardan beri kullanılan baltaya benzer. Genellikle demirden ya da karbon çeliğinden yapılır. Hem kasap dükkanlarında, hem de evlerde yaygın olarak kullanılır. Özellikle Çin mutfağında vazgeçilmez bir alet haline gelmiştir.
Cobb Salad
Amerikan mutfağının popüler ana yemek salatasıdır ve "kob" diye okunur. Temelde marul, tere, domates, tavuk parçacıkları, haşlanmış yumurta, avokado, rokfor peyniri ve crisp bacon (kıtır domoz pastırması) içerir. Genellikle kırmızı şarap sirkesi (red wine vinaigrette) ile servis edilir.
Cocona
Güney Amerika dolaylarında yetişen bu meyve "kokona" diye okunur. Görüntü olarak domatese çok benzer. Limon ile domates arası bir tada sahiptir. Salatalarda çokça tercih edilir
Coffee Americano
Amerikalı askerlerin 2. Dünya Savaşı sırasında kesfettikleri kahvedir ve "amerikano" diye okunur. İtalyanlar'ın espresso kahvesi Amerikan askerlere sert geldiği için, üzerine sıcak su ilave ederek içmişler ve böylelikle ortaya çıkmış.
Coffee Mocha
Sıcak veya soğuk olarak hazırlanır ve "moka" diye okunur. Bunun için öncelikle espresso ve süt ile coffee latte yapılır. Sonrasında üzerine koyu kıvamda süt köpüğü veya krema ilave edilir. En üst kısmı ise arzuya göre karamel, çikolata vb. soslarla veya şuruplarla lezzetlendirilir
Cold Drip
Kelime anlamı "soğuk damlama" olan bu sözcük soğuk kahve demleme yöntemini ifade eder ve "kold dirip" diye okunur. Özel bir demleme ekipmanı yardımıyla öğütülmüş kahenin üzerine soğuk su damlatılması sonucu elde edilir.
Coleslaw
Flemenkçe lahana anlamına gelir ve "koslov" diye telaffuz edilir. Farklı ilave içeriklerle yapmak mümkündür. Fakat temelde; ince doğranmış lahana, havuç, rendelenmiş soğan ve kuru üzümden oluşan bir salatadır.
Concasse
Fransızca bir kelimedir ve "konkase" diye okunur. Özellikle domates için kullanılan bir doğrama şeklidir. Domateslerin kabuğu soyulur, çekirdekli kısmı alınır, geriye kalan etli bölümü tavla zarı boyutunda küp küp kesilir.
Condiment
Kondiment diye okunur. Yemeğe lezzet vermek için misafir masasında hazır bulunan veya misafirin isteği doğrultusunda masaya getirilen çeşitli baharat ve sosları ifade eder. Genelde bunlar tuzluk, karabiberlik, sirkelik, şekerlik, ketçap, mayonez, hardal vb.
Confit
Kendi yağı ve suyu ile düşük ısıda yavaş yavaş, uzun sürede pişirme tekniğidir ve "konfi" diye okunur.
Coriander
Bizde "kişniş" olarak bilinir ve "koriendır" diye okunur. Aynı zamanda cilantro (silantro) olarak da geçer. Maydanozgiller familyasından, yaprakları maydanozu andıran, Tüysüz ve otsu bir bitkidir. Salata ve özellikle et yemeklerinde çokça tercih edilir. Bu bitkinin baharat olarak kullanılan kurutulmuş meyvesi veya tohumuna da kişniş adı verilir. Aynı zamanda Çin maydanozu olarak da anılır.
Corona
Ünlü Meksika birasıdır ve "korona" diye okunur. Açık sarı bir rengi olan bu bira genellikle lime (yeşil imon) eşliğinde içilir.
Corto
Espresso'nun yarısı hacminde, çok koyu bir kahvedir ve "korto" diye okunur. Diğer bir adı da "ristretto" dur. Espresso veya Corto yapmak için aynı miktarda çekirdek kullanılır fakat Corto için, kahve makinesi Espresso'nun yarısı kadar su ilave eder.
Cosmopolitan
Temelde votka, cointreau (portakal likörü) limon suyu ve cranberry (kızılcık) suyu içeren Amerika çıkışlı çok popüler bir kokteyldir ve "kozmopolitan" diye okunur.
Cotija
Yapımında inek sütü kullanılan bir Meksika peyniridir. Adını aynı isimli Cotija kasabasından almıştır. İspanyolca "kotiya" diye okunmaktadır. Sert ve ufalanabilen bir yapıya sahiptir. İtalyanlar'ın toz parmesan peyniri gibi genellikle salataların üzerine serpiştirilir.
Coulis
Meyvelerin püre haline getirilmesi sonucu elde edilen meyve sosudur. Fransızca bir kelimedir ve "kuli" diye okunur.
Couverture Chocolate
Yüksek kakao oranına sahip külçe ve kalıp çikolatalar bu isimle anılır ve dilimize "kuvertür" olarak çevrilmiştir.
Cranachan
İskoçların geleneksel tatlısıdır ve “krançan” diye telaffuz edilir. Bir gece önceden viskiye yatırılmış yulaf ezmesi, krema, ahududu ve baldan oluşur. Ahududu yerine farklı orman meyveleri ile de hazırlamak mümkündür.
Cranberry
Dilimize "kızılcık" olarak çevrilmiş bu meyve "kıranberi" diye okunur. Ülkemizde "kırmızı yaban mersini" olarak da bilinmektedir. Bir diğer adı da turna yemişidir. Bunun yanında bazı yörelerde, ayı üzümü, çoban üzümü de denir.
Creme Brulee
Fransızlar'ın tüm dünyaya tanıttığı bu tatlının okunuşu "kırem burüle"dir. İçeriği kısaca; tatlı kreması, toz vanilya, yumurta sarısı, pudra şekeri ve akabinde kaba aldıktan sonra üzerine serpilen toz şekerdir.
Cress
Bizde "tere" olarak bilinir ve "kıres" diye okunur. Turpgiller familyasından, yaprakları salata olarak yenen baharlı bir bitki türüdür ve vücuttaki yağ yakımını hızlandırır. Pişince acılaştığı için çiğ yemek gerekir. Ayrıca içinde birçok vitamin barındıran bir bitkidir
Crimini
En değerli mantar çeşitlerinden biridir ve "kırimini" diye okunur. Restoranların pahalı yemeklerine garnitür olarak eşlik eder.
Croquette
Silindir, yuvarlak veya üçgen haline getirilmiş gıdaların, pane harcına bulanıp kızgın yağda kızartılması ile elde edilen yiyeceklerdir. Kroket diye okunur.
Crouton
Salata ve çorbalarda kullanılan küp şeklindeki baharatlı, kızarmış ekmeklerdir ve "kruton" diye okunur.
Crown Royal
Kanada'nın meşhur viski markasıdır. Kraliyet tacı anlamına gelen bu sözcük "kıravn royıl" diye okunur.
Crudite
Fransızca bir kelimedir ve kurudite diye okunur. Kokteyl ve açılış davetlerinin vazgeçilmezi olan bu atıştırmalıklar; havuç, salatalık, kereviz sapı, biber vb. çiğ sebzelerden oluşur. Zaten crudite (kurudite) Fransızca ham, çiğ anlamına gelir. Sebzeler parmak kalınlığında kesilir, çeşitli dip soslarla birlikte, genellikle bir bardak içinde servis edilir.
Crumble
Unun katı yağ ile kavrulması sonucu kırıntı haline getirilme işlemidir ve "kırambıl" diye okunur.
Curaçao
Adını Karayipler'de bir ada olan Çuraçao (kurasua) dan almış mavi renkli popüler bir likördür. Kurasua aynı zamanda bu adada yetişen portakal benzeri bir narenciye meyvesinin adıdır ve bu likörün hammaddesi kurutulmuş ve kabuğu alınmış kurasua portakalıdır.
Curry
Meşhur Hindistan baharat karışımıdır ve "köri" diye okunur. İçerik olarak kimyon, biber, zerdeçal, kişniş, karanfil, kakule, zencefil, hindistan cevizi, demirhindi ve acı kırmızı biberden oluşur.
Currywurst
Popüler bir Alman sosisli yiyeceğidir ve "karivörst" diye okunur. Özellikle Berlin şehrinin sembolüdür. Kızarmış sosis üzerine ketçap ve köri tozu dökülerek hazırlanır. Zaten curry (köri) ve wurst (sosis) kelimelerinin bir araya getirilmesiyle isimlendirilmiştir.
Çalkalama
Muğla, Bodrum, Milas yöresine ait el açması bir börek türüdür. Temelde dereotu, ıspanak, pancar, ebe gümeci ve çökelek gibi malzemelerle içerir.
Çeçil
Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait bu peynir özellikle Erzurum civarında çok popülerdir. Aynı zamanda "civil veya tel peynir" olarak da bilinir. Yağsız çiğ koyun veya inek sütünden elde edilir. Yumuşak dokusuyla tel tel ayrılabilen çeçil peyniri hafif ekşimsi tadıyla bilinir.
Çerkez Tavuğu
Çerkez mutfağının popüler bir mezesidir. Temelde didiklenmiş tavuk göğsü, bayat ekmek içi, çekilmiş ceviz, tavuk suyu, kimyon ve tuz içerir. Ayrıca servis öncesi üzerine tereyağı, zeytinyağı ve pul biberden oluşan bir sos gezdirilir.
Çılbır
Çiğ yumurtanın kaynayan suya kırılıp pişirilmesiyle hazırlanan bir yemektir. Üzerine sarımsaklı yoğurt, kızgın tereyağı ve pul biber ile sos yapılır.
Çiğ Börek
Tatarlar'ın pöpüler böreğidir. Ülkemizde özellikle, Eskişehir'de çok yaygındır. Kızgın yağa altıldığında çıkardığı sesten dolayı "şırbörek" veye içindeki kıyması çiğden konulduğundan için de "çiğbörek" denir. Bir diğer yazılışı da "çibörek" olan bu böreğin, iç harcı; kıyma, soğan ve bir miktar su içerir.
Çiğ Köfte
Etli ve etsiz olmak üzere ikiye ayrılan çiğ köftenin orijinali etli olanıdır. Adını içindeki çiğ kıymadan alır. Temelde bulgur, isot, soğan, sarımsak, salça ve çiğ kıyma içerir. Tüm malzemeler salça ve bir miktar su ile yoğrulur. Genellikle limon ve nar ekşisiyle birlikte marul veya lavaş ekmeğine dürüm şeklinde servis edilir.
Çinekop
Yaklaşık olarak 15-18 cm. arasındaki lüfer balığı yavrusuna çinekop denir. Kışın Karadeniz'den Marmara'ya göç eder. Uluslararası mutfaklarda "small bluefish" olarak bilinir.
Çipura
Akdeniz ve Ege'nin popüler lezzetli balığıdır. Aynı zamanda "çupra" olarak da isimlendirilir. Uluslararası mutfaklarda Sea Bream olarak bilinir ve "si birim" diye okunur.
Çiriş Otu
Yaprakları pırasa ile benzerlik gösterir. Ancak pırasaya göre oldukça küçük boyuttadır ve çoğu yerde yabani pırasa veya güllük diye bilinir. Genelde soğan, biberle kavurması ve diplemesi yapılır.
Çorti Aşı
Temelde beyaz lahana turşusu, aşurelik buğday ve isteğe göre nohut içeren Bitlis-Muş yöresine ait etli bir yemek türüdür. Bölgede lahana turşusuna "çorti" denir.
Çörek Otu
Unlu mamüllerde çokça tercih edilir. Özellikle açma, peynirli poğaça ve baget ekmek vb. Dünya mutfağında black seed, black cumin, black caraway seed olarak bilinir. Tohumları haşhaş bitkisinde olduğu gibi kozalak (kapsül) içerisinde olgunlaşır. Tohumları 2–3 mm boyunda 3 yüzeyli mat olmayan siyah renklidir.
Daiquiri
Temelde beyaz rom, limon suyu ve şeker şurubu içeren Küba çıkışlı popüler bir kokteylidir "daykuri" diye okunur.
Dal
Hindistanlılar'ın mercimek tabanlı yemeklerine verilen genel bir isimdir ve yazıldığı gibi okunur.
Dalyan Köfte
Fırında pişirilen rulo şeklinde bir köfte türüdür ve aynı zamanda "rosto köfte" olarak da bilinir. İç malzeme olarak havuç, bezelye gibi sebzelerle haşlanmış yumurta içerir ve domates sosu eşliğinde dilimler halinde servis edilir.
Danish Blue
Danimarka'nın inek sütünden imal edilen mavi küflü peyniridir ve "denişh bulü" diye okunur. Aynı zamanda "danablu" olarak da bilinir. Orta yumuşak ve kremsi bir özelliğe sahiptir. İmal edildikten sonra sekiz ile oniki hafta arası dinlendirilir.
Danzka
Vatanı Danimarka olan bir buğday votkasıdır. İlk defa 1989 yılında Waldemar Behn tarafından Danimarka'da ütetimi yapılmıştır ve üretimine hala da Danimarka'da devam edilmektedir.
Darjeeling
Dünyada sadece Batı Bengal eyaletinin kuzeyindeki Darjeeling bölgesinde yetişir ve dünyanın en iyi çayı kabul edilir. Her yıl sadece 10 bin ton üretilen Darjeeling, dünyanın en fazla aranılan çayıdır ve "darciling" diye okunur.
Decanter
İngilizce olan bu kelime dilimize dekanter olarak uyarlanmıştır. Şarabın tortudan arındırılması amacı ile kullanılan sürahi vb.
Defne Yaprağı
Defne ağacının kurutulmuş yapraklarıdır ve yemeklere hoş koku vermek için kullanılır. Uluslararası mutfaklarda "bay leaf" olarak geçer ve "bey lif" diye okunur.
Deglaze
Tavada veya tencerede et, tavuk vb pişirildikten sonra kalan tortuların yine et suyu, şarap, sirke vb. sıvı yardımıyla sos haline getirilmesine denir. Uluslararası mutfaklarda "deglazing" diye geçer.
Degustator
Dilimize degüstatör olarak geçmiştir. Bunlar şarap tadımı yapan damak tadı gelişmiş kişilerdir. Tadılan şarap hakkında renk, tat, koku, yoğunluk, aroma vb. konularda tespit yaparlar.
Dehidratör
Meyve ve sebze kurutucuları için kullanılan bir terimdir. Bu cihazlar gıdaların içinde bulunan su ve nemi çekerek, onların daha uzun süre dayanmasını sağlar. Orjinalde "dehydrator" olarak yazılır ve "di hayt reytır" diye okunur
Demi Glace
Et suyundan elde edilen Fransızlar'ın ana sosudur ve "demi gılas" diye okunur. Diğer sosların türetilmesinde kullandığı gibi, tek başına da kullanılır.
Demirhindi
Hint hurması olarak da bilinmektedir. Osmanlı saraylarında şerbeti çok popülermiş. İngilizcesi "tamarind"dır ve "tamırınt" diye okunur.
Dereotu
Dünya mutfağında "dill" olarak bilinir ve "diıl" diye okunur. Çoğunlukla garnitür olarak kullanılan bir yeşilliktir. Yapraklarının yanında tohumları da kurutularak baharatı elde edilir. Özellikle balık ve deniz ürünlerinden yapılan yemeklerde kullanılır. Ayrıca zeytinyağlı yemeklere de hoş bir tat ve koku verir.
Dızmana
Göçmen böreği olarak da bilinen bu hamur işi, genellikle Bulgar göçmenleri tarafından yapılır.
Dibek Kahvesi
Türk kahvesi ile aynı şekilde pişirilir. Kahve çekirdekleri dibek denilen taştan veya ağaçtan büyük havanlarda; menengiç, keçiboynuzu, sahlep, kakao, zahter gibi diğer bitkilerle harmanlanarak dövülür. Tadı ve içimi Türk kahvesine göre daha yumuşaktır.
Dil Balığı
Diplerde yaşayan yassı ve az kılçıklı bir balık türüdür. Ülkemizde en çok Ege ve Akdeniz görülür. Özellikle tavası harika olur. Bunun dışında ızgarası da yapılır. En lezzetli zamanı kasım, aralık, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "sole fish" olarak geçer ve "sol fiş" diye okunur.
Dilber Dudağı
Bursa ve Elazığ dolaylarında çok popüler bir hamur tatlısıdır. Yapımında baklava hamuru kullanılır.
Dill
Bizde "dereotu" olarak bilinir ve "diıl" diye okunur. Çoğunlukla garnitür olarak kullanılan bir yeşilliktir. Yapraklarının yanında tohumları da kurutularak baharatı elde edilir. Özellikle balık ve deniz ürünlerinden yapılan yemeklerde kullanılır. Ayrıca zeytinyağlı yemeklere de hoş bir tat ve koku verir.
Diner
Amerikan filmlerinde sıklıkla gördüğümüz prefabrik lokantalar bu isimle anılır ve "daynır" diye okunur.
Dom Perignon
En popüler şampanya markalarından biridir ve "dom perinyon" diye okunur. Aynı zamanda şampanyayı bulan kişinin adıdır.
Domalan
Toprak altında yetişen çok değerli bir mantar cinsidir. Yumru şeklindedir ve ünlü trüf mantarı ile benzerlik gösterir. Ayrıca bu mantarı toplamakta özel yetiştirilmiş köpekler kullanılır.
Dominique Crenn
Kaliforniya’da işlettiği “Atelier Crenn” isimli restoranla dünyada üç michelin (mişlen) yıldızına sahip tek kadın şef. 1965 Fransa doğumlu olan Dominique Crenn, henüz 18 aylıkken evlat edinilmiş. Adı “Dominik Kren” olarak telaffuz ediliyor. Restoranın adında bulunan “Atelier” sözcüğü de Fransızca’da “atölye” anlamına gelmektedir.
Donut
Amerikan kahvaltı grubunda çok popüler bir çörek çeşididir. Yağ ve şeker olarak oldukça zengindir. İngilizce "Doughnut" diye yazılır ve "Donat" diye okunur. İki farklı şekilde üretilir. Biri simit gibi ortası delikli, diğeri daire gibi düz. Sade yapıldığı gibi, vanilya, toz şeker, çikolata ve krema gibi malzemelerle de kaplanır.
Dömisek
Orta düzeyde tatlılık oranına sahip şaraplar bu isimle anılır. Orjinal yazılışı Fransızca "demi-sec"tir. İngilizcesi "semi-dry"dır.
Döş
Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların göğüs kısmıdır. Özellikle köfte ve hamburger yapımında tercih edilir.
Dragon Fruit
Ejder meyvesi, ejderha meyvesi veya pitaya olarak bilinir. Kaktüs benzeri bir bitkinin meyvesidir.
Dressing
Salata soslarına verilen genel isimdir ve "diresing" diye okunur. İngilizce bir kelimedir ve örtü, örtmek anlamına gelir. Yani salatanın üzerini sos ile örtmek.
Dry Aged
Dilimize "Kuru Dinlendirme" olarak çevrilmiştir. Bu bir pişirme metodu değil, eti işleme metodudur. Özellikle dana etinin; antrikot, pirzola, t-bone gibi değerli parçalarının %80 - %86 arasında nem ve +2°C sıcaklıkta 28-30 gün kemikli olarak dinlendirilmesine "Dry Aged" denir.
Duy
Krema torbasının ucuna takılan düz veya tırtırlı ağız, huni. Fransızca'da "douille" diye yazılır.
Dülger
Peygamber balığı olarak bilinir ve ülkemizdeki tüm denizlerde az da olsa görülür. Çok lezzetli ve çok değerli bir balıktır. Genellikle tavası ve ızgarası yapılır. En lezzetli zamanı mart ve nisan aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "john dory" olarak geçer ve "con dori" diye okunur.
Düşbere
Azeri mutfağının mantılı yemeği. Mantılı çorba da demek mümkün. Mantı hamurunun içi soğanlı kıyma harcı ile dolduruluyor. Genellikle üzerine kişniş serpilerek servis edilir.
Earl Grey
İlk defa Twinings firması tarafından piyasaya sürülmüş bergamot aromalı İngiliz çayıdır. Adını İngiltere başbakanlarından II. Earl Grey'den almıştır. Darjeeling ve Seylan tipi siyah çaylar, bergamot meyvesinin kabuğundan çıkarılan yağ ile aroma vermek için harmanlanır. Bu arada "örli gırey" diye okunmaz "örl gırey" diye okunur. Çünkü "earl" diye yazılır, sonunda "y" harfi yoktur
Early Bird Dinner
Normal saatinden önce yenilen akşam yemekleri için kullanılan bir terimdir ve "örli börd dinır" diye okunur. Örneğin öğleden sonra 3:30-4:30 aralığı gibi. Hemen hemen bizim ikindi dediğimiz saatlerde yenen akşam yemekleridir.
Edam
Orta sertlikte dünyaca ünlü bir Hollanda peyniridir ve "edım" diye okunur. İsmini Kuzey Hollanda'da bir kasaba olan Edam'dan almıştır. İnek sütünden yapılır ve dışı kırmızı ambalajı ile bilinir. Dayanıklı, kolay bozulmayan bir peynir türüdür.
Eggs Florentine
Adını İtalya'nın Floransa şehrinden almış bir yumurta yemeğidir ve "filorentin" diye telaffuz edilir. Özetle English muffin ekmeği üzerine ıspanak, poşe yumurta ve hollandez sosundan oluşur.
Elena Arzak
2012 yılında dünyanın en iyi kadın şefi seçilmiştir. (Veuve Clicquot World's Best Female Chef) Yine kendisi gibi şef olan babası, Juan Mari Arzak ile dördüncü kuşak aile işletmesi Arzak Restoran’da çalışmaktadır. İspanya’nın San Sebastian şehrinde faaliyet gösteren bu işletme, üç Michelin (mişlen) yıldızına sahiptir. 1969 İspanya doğumlu olan Elena Arzak, mesleğe 11 yaşında bu aile işletmesinde başlamıştır.
Emense
Etin veya sebzenin 4-5 cm. uzunluğunda ve 1-2 cm. eninde ince dilimler seklinde doğranmasıdır. Fransızca bir kelime olup, orjinal yazılışı "emincer"dir ve dilim anlamına gelir.
Emmental
Orta sertlikte, sarı renkte bir İsviçre peyniridir. Yazıldığı gibi okunan bu peynir ismini İsviçre'nin Emmental bölgesinden almıştır. Aynı zamanda "swiss cheese" olarak da bilinmektedir. Delikli bir peynir türüdür ve inek sütünden elde edilir.
Empanada
Latin Amerika ülkelerinde çok popülerdir ve yazıldığı gibi okunur. Bizdeki içi doldurulmuş muska böreği ile benzerlik gösterir. İçerik olarak genellikle et, peynir ve çeşitli sebzeler kullanılır. Latin Amerika'ya özgü olduğu için dolgu malzemesi olarak tropikal meyveler de tercih edilir.
Enchilada
Popüler Meksika yemeğidir ve "ençelada" diye okunur. Meksika dürüm ekmeği olan tortilla (tortiya) et, tavuk, peynir, sebze vb. malzemelerle doldurulur ve rulo haline getirilir. Üzerine acı biber sosu gezdirilir ve fırınlanır.
Endive
Sarı beyaz ve mor olmak üzere iki farklı renge sahiptir "Belcın Endiv" diye okunur ve dünya mutfağında bir çok farklı isimle anılır. Örneğin; French Endive veya Witloof (vitloof) veya Chicory (çisori) Sert ve kıtır yapraklıdır. Genellikle ordörv tabaklarında kullanılır. Ayrıca salata malzemesi olarak da tercih edilir. Ülkemizde "Hindiba" olarak da bilinmektedir.
English Muffin
Bizdeki bazlama ekmeği ile benzerlik gösterir ve "ingiliş mafin" diye okunur. İngiltere ve Amerika'da, kahvaltı grubunda çok popülerdir.
Escalope
Fransızca bir kelimedir. Dövülerek inceltilmiş, dilim şeklindeki dana, tavuk, hindi vb. etlere denir ve "eskalop" diye okunur.
Escargot
Fransızca salyangoz anlamına gelir ve “eskargo” diye telaffuz edilir. Portekiz, İspanya ve Fransa mutfaklarında başlangıç yemeğidir. Kabuklu veya kabuksuz olarak servisi yapılır. Kabuklu olarak servis edilecekse; salyangoz pensi ve salyangoz çatalı gibi özel servis takımları kullanılır.
Esmer Pirinç
Kepekli veya kahverengi pirinç olarak da bilir. En az işlem görmüş pirinç türüdür. Sadece dış kabuğu soyulmuştur ve pişmesi daha uzun zaman alır. Tıpkı beyaz pirinç gibi kısa, orta boy ve uzun cinsleri bulunur. En sık kullanılan kahverengi pirinç türü uzun olandır. Çünkü pişince yumuşak ve tane tane bir hal alır. Kısa ve orta boydaki kepekli pirinçler daha katı ve nişastalıdır.
Espresso Macchiato
Bir fincan espresso kahve üzerine bir kaşık süt köpüğüdür ve "espiresso makiato" diye okunur. Kelime olarak makiato italyanca benekli (lekeli) anlamına gelir. Buradaki benek kahve üzerindeki süt köpüğüdür.
Estragon
Baharat olarak kullanılan aromatik bir bitkidir ve "estaragun" diye okunur. Fransızca bir kelimedir ve "tarhun otu" anlamına gelir. İngilizcesi ise "tarragon" dur.
Ezogelin
Ülkemizdeki en popüler çorbalardan biridir. Temelde kırmızı mercimek, bulgur, pirinç, soğan ve sarımsak içerir.
Fagottini
Bizdeki mantının tam karşılığı, İtalyanların bohça şeklinde olan makarnası Fagottini’dir. Aynen yazıldığı gibi okunur. İtalyanca kelime anlamı zaten bohça demektir.
Fajita
Meksika mutfağının en popüler yemeklerinden biridir ve "fahita" diye okunur. Etli, tavuklu, karidesli veya karışık olmak üzere bir çok çeşidi yapılmaktadır.
Falafel
Ana malzemesi nohut olan Ortadoğu mutfağına ait bir meze türüdür ve yazıldığı gibi okunur. Nohut köftesi olarak da bilinir.
Farfalle
İtalyan makarna çeşididir ve yazıldığı gibi okunur. Bizde kelebek makarna olarak bilinir. Zaten kelime olrak İtalyanca'da kelebekler anlamına gelir.
Fatayer
Arap mutfağına ait bir lezzettir ve bizdeki poğaçalarla benzerlik gösterir. En popüleri kıymalı, etli olandır. Ama peynir, ıspanak, patates gibi farklı iç malzemlerle de hazırlamak mümkündür.
Fattoush
Araplar'ın ekmek salatasıdır ve "fettuş" diye okunur. Mevsimine göre farklı yeşillik ve sebzelerle yapılır. Bazı mutfaklarda üzerine peynir ve zeytin de ilave edilir. Ekmekten kasıt bizdeki kızartılmış veya fırınlanmış yufkadır. Yeryer pide veya pita ekmeği kullanılır.
Fellah Köfte
Özellikle Güneydoğu'da çok popülerdir. Temelde bulgur ve irmikten yapılır ve et içermez. Fellah, Adana ve Mersin civarında yaşayan Araplara verilen isimdir. Fellah olarak adlandırılmalarının sebebi Çukurova'da sadece çiftçilik yapmalarıdır. Arapça'da fellah, çiftçi demektir.
Fesleğen
Uluslararası mutfaklarda "basil" olarak bilinir ve "bezıl" diye okunur. Mor renkte olanına "mor fesleğen" yada "reyhan" denir. Hoş aroması bakımından makarna ve salata soslarının vazgeçilmezidir.
Fettuccine
İtalyan mutfağında özellikle Roma'da popüler bir makarna türüdür ve "fetuçini" diye okunur.
Filet Mignon
Bonfilenin uç kısmına denk gelen en değerli, en yumuşak et parçasıdır ve "file minyon" diye okunur.
Finger Bowl
Çatal bıçak kullanmaksızın çıplak el yardımı ile yenen yemekler için hazırlanır ve "fingır bool" diye okunur. Su dolu bir kasenin içine limon dilimi ve çiçek yaprağı vb. konur. Yemek sonrası misafirler ellerini; daha ziyade parmaklarını kasedeki bu su ile yıkarlar.
Focaccia
Pizza gibi düz, otlu, sebzeli ve baharatlı popüler bir İtalyan ekmeğidir ve İtalyanca "fokata" diye okunur. Bunun dışında "fokaçia" olarak da telaffuz edilir.
Fodula
Etli ekmek dolması olarak bilinen bu yemek Osmanlı mutfağının popüler yemeklerinden biridir. Temelde kuşbaşı dana eti, havuç, bezelye, soğan, rezene ve anason içerir.
Fortified Wine
Dilimize "fortifiye" diye çevrilmiştir. Özetle alkol katkılı şaraplara, yani alkol ile kuvvetlendirilmiş şaraplara denir. Aynı zamanda dessert wine, liquor wine olarak da bilinir.
Frambuaz
Bizde "ahududu" diye bilinir. Fransızca orjinal yazılışı "framboise"dır. Aynı zamanda uluslararası mutfaklarda raspberry (razberi) olarak da geçer. Kırmızı renkli ve küçük taneli bir orman meyvesidir. Pasta ve tatlılarda çok tercih edilir.
Frankfurter
Uzun ince yapıdaki Alman sosisleri bu isimle anılır ve "fırank furte" diye okunur. Aynı zamanda bu sosis ile yapılan sosisli yiyeceğinin ismidir.
Frappe
Nescafe gibi hazır kahvelerden yapılan buzlu kahve içeceğidir. Yunanistan'da çok popüler olan bu soğuk kahve içeceği "fırappe" diye okunur. Yapımında bir su bardağı soğuk süt, bir tatlı kaşığı nescafe, 2 tatlı kaşığı şeker ve 3-4 parça buz kullanılır.
Frappucino
Buzlu kahve içeceği olan frappe'yi starbucks markası geliştirip tüm dünyaya frappuccino (fırapiçino) olarak tanıtmıştır. Yani frappe'nin geliştirilmiş hali diyebiliriz. Zaten adını frappe (fırappe) ve cappuccino (kapiçino) kelimelerinin birleştirilmesinden almıştır.
French Baguette
Fransa'ya özgü, uzun ve ince yapılı bir ekmek çeşididir. Fransa'da çok popülerdir ve "firenç baget" diye okunur.
French Toast
Amerika'da çok popüler bir kahvaltı yiyeceğidir ve bizim yumurtalı ekmeğimiz ile benzerlik gösterir. Maple şurup ve çeşitli orman meyveleri ile servis edilir. Maple (meybıl) şurup, akçaağaç ağacının gövdesinden elde edilen balımsı bir sıvıdır. Ayrıca üzerine tarçın ve/veya pudra şekeri serpilir.
Frittata
İtalyanları'ın fırın omletidir ve yazıldığı gibi okunur. Fırında pişirildiği için fırın omleti denir. Temelde un, süt, yumurta içerir. Ek olarak peynir veya sebze veya sosis gibi malzemeler ilave edilir.
Fufu
Afrika coğrafyasının temel besin maddesidir. Nişasta açısından zengin olan kök sebzelerle plantain ve/veya muz gibi meyvelerin hamurlaştırılmasıyla elde edilir. Bu kök sebzeler yer elması, tatlı patates, malanga (gölevez) manyok (yuca, cassava) gibi sebzelerdir.
Füme
Et, balık ve peynir gibi gıdaların ateş dumanına tutularak kurutulması işlemidir. Fransızcadan dilimize uyarlanmıştır, orjinalde "fumee" diye yazılır.
Füzyon Mutfağı
Farklı ülke mutfaklarının veya farklı mutfak kültürlerinin birleştirildiği, yeni yemek ve lezzetlerin yaratılması amacıyla sentezlendiği mutfak türüdür.
Gado Gado
Endonezya mutfağına ait popüler bir salatadır ve yazıldığı gibi okunur. Gado-gado Endonezya dilinde "karışık-karışık” anlamına gelir.
Galaktoboureko
Yunan mutfağına ait bu lezzet “galakto bureko” diye okunur. Bizdeki Laz böreği ile benzerlik gösterir. Bir çeşit muhallebili baklava da diyebiliriz.
Galeta Unu
Bayat ekmeklerin ufalanıp un haline getirilmesiyle elde edilir ve pane yapımında kullanılır.
Gamay
Çok eski bir üzüm çeşididir. Gamay üzümünden hem kırmızı, hem de rose şaraplar elde edilir. Ülkemizde en çok Tekirdağ bölgesinde yetiştirilir. Bünyesinde özellikle kiraz, muz, hindistan cevizi gibi meyveler ve vanilya, gül, menekşe gibi aromalar barındırır.
Ganache
Pasta, kek, bisküvi ve kurabiye arasını kaplamak veya süslemek için kullanılan bir kremadır ve "ganaj" diye okunur. Temel malzemesi kuvertür çikolata ve süt kremasıdır.
Garam Masala
Hindistan mutfağında yaygın olarak kullanılan bir baharat karışımının adıdır. Özellikle et yemeklerinde sıklıkla kullanılır. Karışım içindeki baharatlar bölgelere göre farklılık gösterse de genelde kakule, kişniş, kimyon, tarçın, karanfil, muskat, defne yaprağı, tane karabiber ve kurutulmuş acı biber içerir. Kelime olarak “garam” acı, “masala” ise baharat anlamına gelir.
Gari Otu
Genellikle Güneydoğu Anadolu’da yetişen bir ot türüdür. Bitlis yöresine ait yemeklerin olmasa olmazıdır. Yaz aylarında toplanıp bağ halinde kurutulur ve kışın yemeklerde kullanılır. Gari Aşı, Bitlis yöresinin en bilinen yöresel yemeklerinden biridir.
Gastronom
Profesyonel mutfaklarda kullanılan farklı standart boylardaki paslanmaz çelik küvetler bu isimle anılır. Yemek ve büfe için ön hazırlık malzemleri muhafaza edilir.
Gastronomi
Yunanca mide ile ilgili "gastro" kelimesiyle, kural anlamındaki "nomos" kelimesinden türemiş "gastronomi" olmuştur. Yani "yemek kanunu" olarak çevrilebilir. Aynı zamanda gastronomi, kültür ile yemek arasındaki ilişkiyi inceleyen bir bilimdir.
Gavurdağ Salatası
Güneydoğu Anadolu bölgesinin popüler salatasıdır. Temelde ceviz, domates, kuru soğan, sivri biber, salatalık, maydanoz, nar ekşisi, sumak, tuz ve zeytinyağı içerir. Kaşık salatası gibi tüm malzemeler ince doğranır.
Gazpacho
İspanyollar’ın dünya mutfağına kazandırdığı bu soğuk çorba türü "gazpaço" diye okunur. Pişmemiş sebzeler veya meyvelerden yapılır. İtalya’da da çok popülerdir. Sebzelerden kasıt; domates, soğan, maydanoz, sarımsak vb. Tüm içerikler mikserden geçirilir. Sebze yerine karpuz, mango, kavun, armut vb. meyveleri ile de yapılır.
Gelato
Taze (endüstriyel olmayan) İtalyan dondurması için kullanılan terimdir. Zaten İtalyanca kelime anlamı da dondurmadır. Yapımında süt, yumurta, krema, şeker ve taze meyveler kullanılır.
Gerdan
Büyükbaş veya küçükbaş hayvanın boyun kısmıdır. Orta yağlı bir bölge olan gerdan, genellikle haşlama, kıyma ve köfte olarak değerlendirilir.
Geridon
Misafire yemek servisi yapmak için kullanılan tezgah şeklindeki tekerlekli masadır. Fransızca'dan dilimize geçmiştir ve "gueridon" diye yazılır. Aynı zamanda üzerinde hazırlık ve porsiyonlama gibi işlemler yapılır.
Gewürztraminer
En çok Fransa ve Almanya’da yetiştirilir. Pembeye çalan renge sahip bir üzüm cinsidir ve (güvörts tıraminer) diye okunur. Gewürtz, Almanca baharat anlamına gelir ve bu üzümden yapılan şaraplar yoğun baharat ve çilek aromaları içerir. Aynı zamanda gülü andıran çiçeksi kokulara da sahiptir.
Ginger
Bizde "zencefil" olarak bilinir ve "cincır" diye okunur. Havuç veya turp gibi toprak altında kalan kök kısmı yenir. Baharat olarak dünyanın birçok mutfağında kullanılır. Özellikle Asya mutfağının olmazsa olmazıdır. Kurabiye ve bisküvilere de çok yakışır. Piyasada taze olarak, kurutulmuş olarak veya öğütülmüş halini bulunmak mümkündür. Ayrıca zencefilden gazoz, şarap, turşu ve reçel yapımında da yararlanılır.
Githeri
Temelde tane mısır, barbunya fasülyesi, siyah fasülye vb. fasulye cinslerinden oluşan Kenya mutfağına ait geleneksel bir lezzettir. Ayrıca bizdeki barbunya yemeği gibi patates ve havuç ilavesi de yapılır. Genellikle mısır bulamacı ile servis edilir.
Glaze
Yiyeceklerin, etin, balığın, tavuğun, sebzenin veya meyvenin üzerine parlaklık vermek için sürülen soslara denir ve "gıleyz" diye okunur. Sırlama, cilalama vb.
Gnocchi
Başta İtalya olmak üzere Güney Amerika, Brezilya gibi ülkelerde, un ve patates püresi ile yapılan makarna türü bir yemektir. İtalyanca "niyokki" İngilizce "noki" diye okunur.
Goji Berry
Bizde "kurt üzümü" diye de bilinir ve "goci beri" diye okunur. Memleketi Asya'dır ve çoğunlukla Tibet ve Moğolistan’da yetişir. Goji dünyadaki besin değeri en yüksek olan meyvelerden biridir. Çok kuvvetli bir antioksidandır. Aynı zamanda kolesterolü ve kan basıncını düşürmek için kullanılır. Bununla birlikte kanı temizler. Tadı yabanmersini ve kirazın arasındadır.
Gooseberry
Ükemizde bektaşi üzümü olarak bilinir ve "gozberi" diye okunur. Ufak, sarımsı-yeşil veya kırmızımsı renkte, şeffaf ve de yumuşak bir meyvedir. Bektaşi üzümü dikenli bir çalı türüdür. Meyveleri A,B ve bol miktarda C vitamini içermektedir. İştah açıcı, idrar söktürücü, ağrı dindirici, sindirim kolaylaştırıcı etkileri vardır. Haziran ayının ortalarında olgunlaşmaya başlar. Tadı tatlı bol aromalıdır. Marmelat, jöle ve pasta yapımında kullanılır.
Gordon Ramsay
Üç michelin (mişlen) yıldızlı ünlü şef. 1966 yılında İskoçya'da dünyaya gelmiş. Televizyonlarda bir çok yemek program sunuyor. Bunlardan en popüleri "Hell's Kitchen, The F Word, Master Chef Junior ve Ramsay's Kitchen Nightmares.
Gorgonzola
İtalyanlar'ın küflü peyniridir ve yazıldığı gibi okunur. İnek sütünden yapılan bu peynir adını Milano yakınlarındaki Gorgonzola kasabasından almıştır. Yeşil-mavi küflü yumuşak bir yapıya sahiptir.
Gouda
Rengi sarıya çalan ve inek sütünden elde edilen, dünyaca ünlü bir Hollanda peyniridir. İsmini, Hollanda'da bulunan bir şehirden almıştır ve "gaudo" diye okunmaktadır. Taze olanları Kırmızı parafin balmumu ile kaplı olarak satılır. Eski gaudo ise genellikle siyah bir kaplama ile satılır.
Gourmet
Damak tadı gelişmiş, yemek ve şaraptan iyi anlayan, yiyecek içecek kültürüne hakim kişi olarak tanımlanır ve "gurme" diye okunur.
Göbete
Bir çeşit Tatar böreği olan göbete, özellikle Eskişehir yöresinde çok popülerdir. Aynı zamanda “köşeye” olarak da bilinir. Tek tek açılmış yufkalar üst üste yerleştirilir ve arasına etli veya tavuklu pilav konur.
Gölevez
Yer elması gibi toprağın altında yumru şeklinde olur. Ülkemizde en çok Mersin, Adana dolaylarında tüketilir. Kurutulup öğütülerek toz haline getirilen gölevez unundan; ekmek, pasta ve makarna elde edilir. Toprak üstündeki yaprak saplarından ise çorba, yapraklarından da sarma yapılır. Son zamanlarda gölevezden yapılan cipsler de popüler olmaya başlamıştır.
Granola
Amerika'da ortaya çıkmış bir tahıl yiyeceğidir ve "gıranola" diye okunmaktadır. Özetle lapa haline getirilmiş çiğ yulaf, fındık ve balla karıştırılır, akabinde fırınlanır. Amerika'da kahvaltı grubundan çok tercih edilen bu yiyeceğe genellikle yoğurt, bal, orman meyveleri, kabuklu yemişler eşlik eder.
Grappa
Şaraptan elde edilen İtalyan orjinli damıtık bir içki türüdür. Şarap yapım sürecinden arta kalan posanın (üzümün kabuğu, sapı vb.) değerlendirilmesi ile yapılır ve "gırappa" diye okunur.
Graviola
Tropikal iklim kuşağında yetişen bu meyve ülkemizde tarçın elması olarak bilinmektedir. Ananas, elma arası bir lezzete sahiptir. Taze olarak tüketildiği gibi, genellikle reçeli, marmelatı ve meyve suyu yapılır.
Grechka
Rus mutfağında çok popülerdir ve "gıreçka" diye okunur. Karabuğday anlamına gelir ve uluslararası mutfaklarda "buckwheat" olarak geçer. Aynı zamanda Ruslar'ın geleneksel yemeği de bu isimle anılır. Temelde karabuğday, kuşbaşı et, soğan, dere otu ve maydanoz içerir.
Grey Goose
Fransa'nın premium (lüks) votka markasıdır ve "gırey guus" diye okunur. Kelime olarak gri kaz anlamına gelir. Üretiminde buğday kullanılan Grey Goose votka Amerika ve Avrupa'da en çok satılan premium votka markasıdır.
Guacamole
Meksika ve tüm Latin ülkelerde çok popüler bir mezedir "guakamole" diye okunur. Temelde avokado püresi, domates, soğan vb. malzemeler içerir.
Guava
Anavatanı Orta ve Güney Amerika olan bu tropikal meyve yazıldığı gibi okunur. Taze olarak tüketilmenin yanında, meyvesuyu olarak da çok popülerdir. Ayrıca yaprakları kaynatılarak çay gibi içilir
Gueridon
Misafire yemek servisi yapmak için kullanılan tezgah şeklindeki tekerlekli masadır ve "geridon" diye okunur. Aynı zamanda üzerinde hazırlık ve porsiyonlama gibi işlemler yapılır.
Gurme
Damak tadı gelişmiş, yemek ve şaraptan iyi anlayan, yiyecek içecek kültürüne hakim kişi. Orjinalde "gourmet" diye yazılır.
Güz Zeytini
İngilizcesi "autumn olive" olduğu için dilimize güz zeytini olarak uyarlanmıştır. Aynı zamanda Japon iğdesi ve güz yemişi diye de bilinmektedir. Özellikle Çin, Kore ve Japonya'da doğal olarak yetişmektedir. Lezzet olarak frenk üzümü, turna yemişi ve goji berry (kurt üzümü) gibi tadları çağrıştırmaktadır.
Gyokuro
Japonya’nın en iyi çay çeşitlerinden biridir ve "yokuro" diye okunur. Kelime olarak ise "mücevher damlası" anlamına gelir. Koyu yeşil renge ve güçlü bir tada sahiptir.
Gyro
Yunan mutfağında bizim dönerin karşılığıdır ve “cayro” diye telaffuz edilir. Zaten gyro yunanca döner, dönmek anlamına gelir. Aynı bizdeki gibi sığır etinden, tavuk etinden veya kuzu etinden yapılır. Bazen domuz eti de kullanılır.
Haggis
İskoçlar'ın geleneksel işkembe dolmasıdır ve yazıldığı gibi okunur. İşkembe zarı çok ince doğranmış sakatat, bolca baharat, bulgur veya yulafla doldurularak hazırlanır. Bohça gibi ağzı bağlanır ve pişirilir.
Hairnet
Aşçı ve kadın garsonların, saçları yemeğe dökülmesin diye taktıkları saç filesidir ve "heyır net" diye okunur.
Haluj
Çerkez mantısı olarak bilinir. Dolgu malzemesi olarak genelde patates ile yapılır. Arzuya göre üzerine yoğurt sos hazırlanır.
Harnup
Aynı zamanda "keçiboynuzu" diye de bilinir. Şekil olarak taze fasulyeye benzeyen, uzun kahverengi meyveleri vardır ve pekmezi ile çok meşhurdur.
Hasandede
Özellikle Kırıkkale bölgesinde yetiştirilen şaraplık beyaz üzüm çeşididir. Aynı zamanda sofralık üzüm olarak da değerlendirilir.
Hasanpaşa Köfte
Tarihi Osmanlı dönemine dayanan bir köfte türüdür. Üzerine patates püresi ve rende kaşar ilave edilir vede fırında pişirilir. Genelde domates sos eşliğinde servis edilir. Temelde köftesi; kıyma, bayat ekmek içi, soğan, yumurta, tuz, karabiber ve kimyon içerir.
Hashi
Sushi (suşi) ve noodle (nudul, çubuk makarna) yemek için kullanılan çubuklardır (chopsticks) Japonca bir kelimedir ve yazıldığı gibi okunur.
Havarti
Yapımında inek sütü kullanılan Danimarka peyniridir ve yazıldığı gibi okunur. Orta sert bir yapıya sahiptir. Sade olanları olduğu gibi frenksoğanı, dereotu, kimyon vb. otlarla aromatize edilmiş çeşitleri de vardır.
Hawthorn
Bizdeki karşılığı "alıç" meyvesi olan ufak taneli bu meyve "havhorn" diye okunur. Halk arasında ekşi muşmula ve yemişen gibi isimlerle de bilinir. Yüksek derecede antioksidan içeren bu meyvenin kalp sorunları, göğüs ağrısı, yüksek kolesterol, stres ve yüksek tansiyon gibi rahatsızlıklar için faydalı olduğu bilinmektedir.
Haydari
Ülkemizin popüler mezelerinden biridir. Temelde süzme yoğurt, beyaz peynir, sarımsak, nane ve zeytinyağından oluşur.
Hedik
Kaynatılmış buğday tanesidir. Kaynama sonrası pişen buğdaylar şişer, yumuşar ve buna hedik denir.
Heineken
Yeşil şişesi ile özdeşleşmiş dünyaca çok popüler bir Hollanda birasıdır ve "haynikın" diye okunur.
Hellim
Kıbrıs kökenli bir peynir türüdür. Kıbrıs Rum kesiminde "Halloumi" olarak bilinir. Yapımında inek, koyun veya keçi sütü kullanılır. Orta sert bir dokuya sahip olan hellim peyniri genellikle ızgara edilerek veya tavada kızartılarak tüketilir.
Hereford
Adını İngiltere'de bulunan Herefordshire vadisinden almış değerli bir sığır cinsidir ve "hiırford" diye okunur.
Hettüş
Ortadoğu mutfağına ait bir salata türüdür. Temelde bayat ekmek, semizotu, domates ve soğan içerir.
Hibeş
Ülkemizde özellikle Antalya bölgesinde çok popüler bir meze türüdür. İçerik olarak tahin, sarımsak, limon suyu, kimyon ve acı toz biberden oluşur. Genelde ekmek üzerine sürülüp yenir.
High Chair
Uluslararası restoran dilinde çocuklar için kullanılan mama sandalyelerini ifade eder ve "hay çeyır" diye okunur. Aynı zamanda baby chair olarak da bilinir.
Highland
Anavatanı İskoçya'daki Highland adaları olan bir sığır cinsidir ve "hayland" diye okunur. Kaliteli eti, uzun boynuzları ve yüzünü örten saçları ile ünlüdür.
Hindiba
Beyaz ve mor olmak üzere iki farklı renge sahiptir. Uluslararası mutfaklarda bir çok farklı isimle anılır. Örneğin; endive (endiv) veya witloof (vitloof) veya chicory (çisori) Sert ve kıtır yapraklıdır. Genellikle ordörv tabaklarında kullanılır. Ayrıca salata malzemesi olarak da tercih edilir.
Hodan Otu
Karadeniz bölgesinde çok popüler bir ot türüdür. Aynı zamanda "kaldirik veya galdirik otu" olarak da bilinir. Yöre halkı tarafında çok sevilir, genellikle turşu kavurması gibi soğanla sotelenir.
Hojicha
Japonlar’ın bancha (bença) yeşil yapraklarını kullanarak elde ettikleri bu çay, porselen kaplarda kömür ateşinde kavrulur ve “hociça” diye okunur. Yani hociça bir işlem tekniğini ifade eder. Bu nedenle yeşil yerine, kırmızıya çalan bir renge sahiptir. Kavurma işleminde kafein miktarı da azaldığı için hociça diğer yeşil çaylara göre daha yumuşak bir içim sağlar. Bunun yanında fındık ve karamel aromalarına sahiptir.
Hollandez
Yumurta sarısı, tereyağı ve limon suyu ile yapılan ve uluslararası mutfaklarda önemli bir sostur. Orjinal yazılışı "hollandaise" dir.
Holstein
Ülkemizde Hollanda ineği olarak bilinmektedir ve "holştayn" diye okunur. Bir diğer adı da siyah alacadır. Anavatanı Hollanda, Danimarka ve Almanya kabul edilir. Dünyadaki en yaygın sığır ırkıdır ve süt verimi açısından birinci sıradadır.
Homemade
İngilizce bir kelimedir ve "hommeyt" diye okunur. Ev yapımı anlamına gelir, ürünün fabrikasyon olmadığını, taze olarak hazırlandığını ifade etmek için kullanılır.
Hoşaf
Kuru meyvelerin şekerli suyla kaynatılmasıyla hazırlanan vede soğuk servis edilen yardımcı bir yemek, komposto benzeri.
Hörre
Kars yöresinin en meşhur çorbasıdır. Bir çeşit un çorbası olan hörre, temelde un, tereyağı ve salça üçlüsünden oluşur. Servis öncesi üzerinde kızgın yağ gezdirilir.
Höşmerim
Özellikle Trakya'da çok popüler bir peynir tatlısıdır. Temelde irmik, peynir, süt, şeker ve tereyağı içerir. Hoşmerim olarak da söylenir.
Huevos Rancheros
Bizdeki Menemen gibi Meksika mutfağında çok popüler bir yumurta yemeğidir ve "vevoos rançeros" diye okunur. Huevos ispanyolca yumurta demektir. Rancheros ise bizdeki rençper, ırgat, çiflikte çalışan işçi, amele vb. anlamına gelir. Yani özetle amele yumurtası, amele usulü yumurta demek oluyor.
Humus
Temelde nohut, tahin, sarımsak, kırmızı biber, kimyon ve limon suyu içeren bir meze türüdür. Özellikle Ortadoğu ve Güneydoğu'da çok popülerdir.
Hurricane
Beyaz rom, siyah rom, passion fruit (tutku meyvesi) şurubu ve limon suyu ile yapılan popüler bir kokteyldir ve "hörikeyn" diye okunur. Kelime anlamı kasırgadır.
Hünkar Beğendi
Geçmişi Osmanlı saray mutfağına dayanan bir et yemeğidir. Temelde beğendi (beşemal soslu közlenmiş patlıcan) ve kuzu ve/veya dana eti içerir.
Instant
Hazır gıdalar için kullanılan bir terimdir ve "instınt" diye okunur. Örneğin instant soup (hazır çorba) veya instant coffee ( neskafe vb. hazır kahveler)
Islama Köfte
Bayat ekmeklerin değerlendirilmesi maksadıyla ilk defa Makedonya'da ortaya çıkmıştır. Daha sonra Makedonya'dan Sakarya, Adapazarı civarına gelen göçmenler sayesinde burada popüler olmuştur. Kemik suyu ve tatlı toz biberle hazırlanmış özel bir sosa bandırılan dilimlenmiş bayat ekmekler, köfte ile ızgara edilir ve birlikte servis edilir.
İçli Köfte
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Türk mutfağına kattığı en güzel lezzetlerden biridir. Adından da anlaşılacağı gibi iki kısımdan oluşmaktadır. İrmik, bulgur, soğan, yumurta ve kıymadan oluşan dış kısım ile ceviz, kıyma ve baharatlardan oluşan iç harç. Dış kısım için irmik, yumurta, çift çekilmiş kıyma soğan ile bir hamur hazırlanır. İçi için ise kıyma, soğan birlikte tereyağında kavrulur ve içerisine salça, ceviz, baharatlar ilave edilir. Daha sonra dış harcına silindir şekli verilir ve iç hazırlanan harç ile doldurulur ve sonra kapatılır.
İmam Bayıldı
Temelde patlıcan, domates, soğan, biber ve sarımsak içeren Türk mutfağının geleneksel bir zeytinyağlı yemeğidir. Karnıyarık'dan farkı içine et girmemesidir. Bu yemeğin adıyla ilgili bir çok rivayet vardır. En bilineni ise; eski dönemde bir imam, karısı tarafından yapılan bu yemeği ilk kez yediğinde lezzetinden dolayı bayılmış ve böylelikle yemeğin adı "imam bayıldı" olarak kalmış.
İncik
Hayvanın dizi kısmını çevreleyen et parçasıdır. Özellikle kuzuda, pirzola gibi en değerli kısımdır.
İnegöl Köfte
Adını Bursa'nın İnegöl ilçesinden alan bu köfte ülkemizde çok popülerdir. Geçmiş Bursa'ya gelen Bulgaristan göçmenlerine dayanmaktadır. Kuzu ve dana kıyması karışımıyla yapılır. Ayrıca köfte harcına rendelenmiş soğan, tuz ve elastiki bir yapıya sahip olsun diye bir miktar da karbonat ilave edilir.
İrmik
İri öğütülmüş un olarak açıklamak mümkündür. Yani irmik, bir buğday ürünüdür. İrmik elde etmek için genelde makarnalık (sert) buğday cinsi tercih edilir.
İskender Kebap
Bursa'nın meşhur lezzeti olan bu kebap, "İskender Döner" veya kısaca "İskender" olarak da bilinir. Bildiğimiz dönerin farklı bir sunum şeklidir. Geçmişi 1867 yılı Kayhan Çarşısı'na dayanır ve mucidi Mehmet Oğlu İskender Efendi'dir. En karekteristik özelliği birlikte servis edildiği domates sosu, kızgın tereyağı ve küp şeklinde doğranmış pidesidir. Diğer belirleyici unsur ise Uludağ bölgesinin doğal ortamında kekikle beslenen koçların etinden yapılmasıdır.
İskilip Dolması
Adını Çorum'un İskilip ilçesinden almış yöresel etli pilav yemeğidir. Genelde düğün ve davetlerde yapılır. Aynı zamanda "ca dolması" olarak da bilinir. "Ca" bu yemeğin yapımında kullanılan pirinçlerin konulduğu bez torbaya verilen isimdir.
İskorpit
Zehirli iğneleri olan bir balık türüdür ve ülkemizdeki bütün denizlerde görmek mümkündür. Özellikle mayıs ayında daha lezzetli olduğu için bu ayda tüketilmesi önerilir. Fırın ve çorbası çok lezzetli olur. Uluslararası mutfaklarda "scorpion fish" olarak bilinir ve "sıkorbiyın fiş" diye okunur.
İsli Çerkez
Krem veya açık sarı renge sahip olan bu peynir aynı zamanda “füme çerkez peyniri” olarak da bilinir. Ülkemizde daha çok Adapazarı ve çevresinde üretilmektedir. Sade olduğu gibi kekikli, kırmız biberli, cevizli, bademli, yeşil zeytinli olanları da vardır. Özetle elde edilen peynir yukarıdan asma yöntemiyle odun ateşinin közleri üzerinde bir miktar ısı ve is yardımı ile kurutulur.
İslim Kebabı
Temelde patlıcan, köfte veya kuşbaşı etle hazırlanan geleneksel bir Türk mutfağı yemeğidir. Alaca şekilde soyulmuş patlıcanlar şeritler halinde kesilir ve yağda kızartılır. Hazırlan köfteler veya kuşbaşı etler bu patlıcanlar sarılır. Üzeri domates ve biberle kürdanlanır. Akabinde fırında pişirilir.
İsot
Çiğ köftenin vazgeçilmezi olan bu biber Şanlıurfa ile özdeşleşmiştir. Güneşte kurutulan biberler çekilir ve ısıyla bir miktar kavrulur.
İspari
Ülkemizde tüm denizlerde görülen bu balık aynı zamanda "isparoz" veya "isparya" olarak da bilinir. Kuyruk kısmında belirgin siyah bir leke bulunur ve görüntü olarak çipura'nın küçüğü gibidir. Bu özelliğinden dolayı, Aydın yöresinde Nazilli çipura'sı diye de isimlendirilir. Bol kılçıklı bir yapıya sahiptir ve lezzet bakımında orta sınıfta yer alır. Izgarası da olur ama genellikle tavası tercih edilir. En lezzetli zamanı haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "annular bream" olarak bilinir ve "enulır birim" diye okunur.
İstavrit
Ülkemizde en çok Marmara, Karadeniz ve Ege'de görülür. Boyları genelde 15 cm. ile 30 cm. arasıdır. 10 cm.'den küçük olanlarına "kıraça" denir. Özellikle tavası mevsiminde çok güzel olur En lezzetli olduğu zaman kasım, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "horse mackerel" olarak geçer ve "hors mekırıl" diye okunur.
İzmarit
Pullu ve beyaz etli yapısıyla lezzetli bir balık türüdür. Üzerinde sigara söndürülmüş gibi siyah bir leke bulunduğu için bu ismi aldığı düşünülmektedir. Pişirilmeden önce pulları mutlaka temizlenmelidir. Uluslararası mutfaklarda "mendole" olarak bilinir ve "mendo" diye okunur.
İzmir Köfte
Temelde orta yağlı dana kıyma, ekmek içi, soğan, yumurta, tuz, karabiber ve kimyon içerir. Köfte ve patatesler bir sıra köfte, bir sıra patates şekilde tepsiye birlikte dizilir. Akabinde üzerine salça sosu gezdirilir ve fırında pişirilir.
Jabuticaba
Brezilya üzümü olarak da bilinmektedir ve “cabutakaba” diye telaffuz edilir. Gövdesinden meyve veren tek ağaç olarak bilinmektedir. Üzüme benzeyen bu sulu meyve, Brezilya dışında Paraguay ve Arjantin’de de yetiştirilmektedir.
Jack Fruit
Ana vatanı Doğu Hindistan olan bu meyve, ağaçta yetişen en büyük meyvelerden biridir ve ağırlığı 50 kiloya kadar ulaşabilmektedir. Tadı muz ile ananas arası bir tat olarak tanımlanmaktadır.
Jagermeister
Bir Alman likörüdür ve “ yega mayıstır” diye okunur. Üzerindeki geyik resminden dolayı ülkemizde avcı içkisi olarak nam salmıştır. Zaten kelime olarak "Jager" avcı "meister" ise usta anlamını ifade eder. Yani "usta avcı" olarak çevrilebilir. 56 çeşit bitki ve baharattan elde edilmektedir.
Jambalaya
Amerika Louisiana mutfağına ait bir yemektir ve "cambalaya" diye okunur. Özetle pirinç, et ve sebze karışımından yapılan baharatlı bir pilav türüdür. Et olarak genellikle sosis tercih edilir.
Jambon
Tavuk, hindi, dana veya domuz gibi hayvanların, özellikle but kısmından elde edilen etlerinin, tuzlama veya dumanlama işleminden sonra ortaya çıkan soğuk et ürünüdür.
Jasmine
Uzakdoğu mutfağında çok tercih edilen bu pirincin anavatanı Tayland’dır ve “cezmin” diye okunur. İnce ve uzun bir yapısı bu pirincin hafif şekerli bir tadı ve muhteşem bir aroması vardır. Pişirildiğinde yumuşak ve yapışkan bir dokuya bürünür.
Jelatin
Özellikle tatlılara kıvam vermek için kullanılan toz yada tabaka halindeki kıvam verici. Orjinalde gelatine diye yazılır.
Jerky
Et kurutma işlemini ifade eder. Şerit halindeki kurutulmuş etler için kullanılan bir terimdir ve "cerki" diye okunur. Etler önce yağlarından ayrılır, sonra şeritler halinde kesilir ve akabinde kurutulur. Amerika'da çok popülerdir ve marketlerde cips gibi paketler içinde "beef jerky" adı altında satılır.
Jim Beam
Dünya sıralamasında en çok tüketimi olan Amerikan viskilerinden biridir ve "cim biin" diye okunur.
Johnnie Walker
İskoç viskisidir ve "coni volkır" diye okunur. Dünya genelinde en çok tüketilen içki olarak kayıtlara geçmiştir.
Julienne
Et ve sebzelerin kibrit çöpü inceliğinde, şeritler halinde doğrandığı ve Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı uluslararası bir doğrama şeklidir "jülyen" diye okunur.
Junk Food
Yüksek oranda şeker ve yağ içeren, besin değeri bakımından pek faydası olmayan yiyecekleri ifade eder ve "cank fuut" diye okunur. Abur cubur, gofret, cips vb. gıdalar bu isimle anılır.
Kadınbudu Köfte
İçerik olarak orta yağlı dana kıyma, pirinç, soğan, sarımsak, kimyon, karabiber ve tuzdan oluşur. Kıymanın bir kısmı soğan ile kavrulur ve diğer malzemelerle karıştırılarak yoğrulur. Önce una sonra yumurtaya batırılıp yağda kızartılır. Genelde patates püresi ile servis edilir.
Kahlua
Meksikalılar'ın dünyaca popüler kahve likörüdür ve yazıldığı gibi okunur. İçeriği rom, şeker, vanilya ve kahvedir.
Kajun
Özelikle Amerikan mutfağında çok popüler bir baharat karışımıdır. Orjinalde "cajun" diye yazılır ve "kejın" diye okunur. Ama dilimize "kajun" olarak uyarlanmıştır. Temelde soğan tozu, sarımsak tozu, kuru kekik, kuru fesleğen, toz kırmızı biber, kimyon, taze öğütülmüş karabiber, öğütülmüş beyaz biber, acı kırmızı biber ve deniz tuzundan oluşur.
Kakule
Hoş lezzeti ve kokusundan dolayı baharat olarak kullanılır. Ayrıca iştah açıcı, gaz söktürücü ve hafıza güçlendirici özelliği vardır. Hindistan’ın güneyindeki bataklık ormanlarında yabani olarak yetişir. Hindistanlılar nefesleri güzel koksun diye tohumlarını çiğnerler. Özellikle sütlü tatlılarda kullanılır.
Kalburabastı
Şerbetli tatlılar grubuna girer. Temelde un, irmik, yağ, yoğurt ve kabartma tozu içerir. Hamuruna şekil vermek için kalbura basılır. İsmi de buradan gelmektedir.
Kaldirik Otu
Karadeniz bölgesinde çok popüler bir ot türüdür. Aynı zamanda "hodan otu veya galdirik" olarak da bilinir. Yöre halkı tarafında çok sevilir, genellikle turşu kavurması gibi soğanla sotelenir.
Kale Otu
Kara lahananın kıvırcık halidir. Bu sebeple “kıvırcık lahana” olarak da bilinir. Salatalarda çiğ olarak tüketildiği gibi, zeytinyağlısı, yemeği ve çorbası da yapılır. Çok yüksek oranda antioksidan özelliğine sahip olan kale, aynı zamanda sütten daha çok kalsiyum içermektedir. Demir yönünden de oldukça zengindir.
Kalecik Karası
Adını Ankara'nın Kalecik ilçesinden almış, yuvarlak taneli ve kalın kabuklu şaraplık siyah üzüm cinsidir.
Kalkan
Beyaz etli ve yassı bir balık olan kalkan, yaşamını dip sularda genellikle yatarak geçirir. Ülkemizde en çok Karadeniz'de görülür. En lezzetli zamanı şubat, mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Genellikle ızgarası ve tavası yapılır. Uluslararası mutfaklarda "turbot fish" olarak bilinir ve "turbıt fiş" diye okunur.
Kamkat
Dilimize kamkat olarak uyarlanmıştır. Orjinal yazılışı "kumquat" okunuşu ise "kamkuat"dır. Turunçgiller ailesinin küçük mücevheri olarak ün salmıştır. Şekil olarak limona, renk olarak ise portakala benzer. Kabuğu soyulmadan bütün olarak tüketilmesi gerekmektedir.
Kanepe
Genellikle ekmek dilimleri üzerine zeytin ezmesi, peynir, soğuk et, somon vb. ile hazırlanan atıştırmalıklar. Orjinal yazılışı "canepe" dir.
Kaniwa
Kinoa ile benzerlik gösterir ve "kaniva" diye okunur. Aynı zamanda bebek kinoa olarak da bilinir. Protein ve amino asit bakımından çok zengindir. Glüten içermeyen bu tahıl aynı zamanda yüksek demir oranına sahiptir. Sebze ve meyve salatalarına çok yakışır. Ayrıca bulgur niyetine de kullanılır.
Kappa Maki
Yazıldığı gibi okunan bu sushi (suşi) en çok vejeteryanlar tarafından tercih edilir. Kappa salatalık, maki ise rulo, silindir anlamına gelir.
Karagöz
Ülkemizde çoğunlukla Marmara, Ege ve Akdeniz'de bulunur. Az da olsa Karadeniz'de görmek de mümkündür. Yeryer karakulak, tahta balığı veya çırpıntı olarak da isimlendirilir. Bu balık türü, çipura ve ispari ile yakın akraba sayılır. Kuyruk ve göz hizasında siyah şeritleri olan türüne ise "mırmır" denir. Mayıs, haziran ve temmuz ayları dışında, diğer tüm aylarda yağlı olduğu için daha lezzetlidir. Izgarası, buğlaması ve fırını çok güzel olur. Bunun dışında balık çorbası yapımında da tercih edilir. Uluslararası mutfaklarda, sarco (sarko) veya black bream (bilek birim) diye geçer.
Karalahna
Şarap yapımında kullanılan Bozcaada bölgesinin yerli siyah üzümüdür ve Bozcaada üzümü olarak da bilinir.
Karamalize
En çok soğan için kullanılan bir mutfak terimidir. Soğan ve benzeri sebzeler, orta ateşte ve kendi sularında yağsız olarak, sürekli karıştırma yöntemiyle pişirilir. Bu sürede renk değiştirirler ve daha şekerli bir hale gelirler. İşte bu yönteme karamalize etmek denir.
Karayaka
Adını Tokat'ın Erbaa ilçesine bağlı Karayaka beldesinden almış, et bakımından kaliteli yerli bir koyun cinsidir.
Karayemiş
Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde yetişen, üzüm tanesi büyüklüğünde bir meyvedir. Aynı zamanda "taflan" olarak da bilinir.
Karsambaç
Mersin dolaylarında çok popülerdir. Ana malzemesi kar ve pekmezdir. Üzeri çeşitli taze meyve dilimleri ile zenginleştirilir. Buna benzer Adana'da "bici bici" vardır.
Kasap Köfte
Temelde dana döş kıyma, soğan, sarımsak, yumurta, galeta, karbonat, kimyon, karabiber, et suyu, kurutulmuş toz defne yaprağı ve tuz içerir. Fakat kasaptan kasaba farklı reçete uygulamaları olabilir.
Kaşkaval
Bulgaristan ve Romanya'da çok popüler peyniridir. Bizim kaşar peyniri ile benzerlik gösterir. Genelde koyun sütünden yapılır. Sarı renkli ve teker biçimindedir.
Kaşnuka
Çay saatlerine eşlik eden bu pırasalı kek, Adapazarı/Sakarya civarında çok popülerdir. Temelde pırasa, havuç, taze soğan, süt, yumurta ve sıvı yağ içerir.
Katmer
Ülkemizde bölgesel farklılıklar gösteren bir hamur işidir. Hazırlanan hamur arasına tahin, haşhaş veya antep fıstığı konulur ve saçta pişirilir. Gaziantep dolaylarında tatlı diye geçer ve bol antep fıstıklı yapılır.
Kaya Koruğu
Kayaların denize bakan taraflarında kendiliğinden yetişen bir bitkidir. Turşusu yapılan kaya koruğu, hafif ekşimsi tadı ile daha ziyade meze olarak tüketilir. Özellikle balık yemekleri ile harika uyum sağlar. Mersin-Silifke ve İzmir-Çeşme dolaylarında çok popülerdir. Reçeli de güzel olur. Ayrıca guatr hastalığına iyi geldiği bilinmektedir.
Kaygana
Krep ile benzerlik gösteren yumurtalı, sütlü, unlu bir yiyecektir. Özellikle Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da çok popülerdir.
Kefal
Pullu ve beyaz etli bir balıktır. Ülkemizde bütün denizlerde görülen kefal genellikle bulanık suları sever. Bu sebeble liman balığı olarak da bilinir. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat ve mart aylarıdır. Tava, fırın, ızgara ve buğlaması yapılır. Uluslararası mutfaklarda "gray mullet" olarak geçer ve "gırey malıt" diye okunur.
Kefir
Yoğurt ayran arası kıvamda, hafif ekşimsi fermente bir süt içeceği. Özellikle Kafkaslar'da çok popüler.
Kelecoş
Van ve çevresinin yöresel bir yemeğidir. Temelde kuzu eti, nohut, beyaz pancar, mercimek ve kişniş içerir.
Kelek
Olmamış, henüz olgunlaşmamış ham kavun bu isimle anılır ve genellikle turşusu yapılarak tüketilir.
Kemalpaşa Tatlısı
Adını Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinden almıştır. Özellikle Ramazan ayında çok tüketilir. Genellikle kaymak ile servis edilir veya üzerine Hindistan cevizi ya da Antep fıstığı serpilir.
Kerebiç
Yöresel bir Mersin tatlısıdır. Temelde irmik kullanılır ve içli köfte gibi içi fıstık veya ceviz ile doldurulur. Üzerine ise kaymaktan köpük dökülerek servis edilir.
Keşkek
Temelde yarma buğday ve etten oluşan çok geleneksel bir yemektir. Genelde düğün ve bayramlarda yapılır.
Keşkül
Sütlü tatlılar grubunda yer alır. Temelde nişasta (buğday, pirinç vb.) toz badem, hindistan cevizi, şeker, yumurta sarısı ve süt içerir.
Kete
Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz yöresel mutfağına has, bir çeşit hamur işidir. Yapılan bölgeye göre farklılıklar göstermektedir. Özellikle Kars ilinde günlük gıda tüketiminde önemli bir yer tutar.
Ketel One
Dünyaca bilinen kaliteli (premium) bir Hollanda votkasıdır ve "ketıl van" diye okunur. Yapımında %100 buğday kullanılır.
Keten Tohumu
Uluslararası mutfaklarda Flaxseed (fılaksid) veya Linseed (linsid) olarak bilinir. Susam ve çörek otu gibi unlu mamüllerde sıklıkla kullanılır. Kahve ve sarı olarak iki renge sahiptir. Kolesterolü düşürdüğü, felç ve kanser için iyi bir destek gıdası olduğu bilinmektedir. Ayrıca, mide ve bağırsak iç duvarlarını temizlediği, genelde kabızlığa iyi geldiği, özellikle de unutkanlık gibi rahatsızlıklara birebir olduğu söylenmektedir.
Key Lime Pie
Amerika'nın en popüler tatlılarından biridir ve "ki laym pay" diye okunur. Yani misket limonlu tart. Temelde içeriğinde limon suyu, yumurta sarısı ve krema bulunur.
Khachapuri
Gürcistan pidesidir ve “haçapuri” diye telaffuz edilir. Yaygın olarak peynirli ve yumurtalı yapılır ama bizdeki pideler gibi farklı içeriklerle de görmek mümkündür.
Khinkali
Hamur arasına et veya patates konularak yapılan bir Gürcistan mantısıdır ve "hinkali" diye okunur. Bizde “hıngel” yada Ahıska mantısı olarak bilinir. Tereyağ veya yoğurt katılmak suretiyle yenilir. Ülkemizde Artvin ve çevresinde, özellikle Şavşat ilçesinde ve Ardahan’da çok yapılır.
Kılıç Balığı
Az da olsa ülkemizdeki tüm denizlerde görmek mümkündür. Özellikle Marmara boğazında daha yaygındır. Adını üst çene kısmındaki kılıça benzer uzantıdan almıştır. Saatte 120 km. hızla en hızlı yüzen deniz canlılarından biridir. Kılçıksız ve beyaz bir ete sahiptir. En lezzetli zamanı ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Izgarası, fırını ve buğlaması çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "sword fish" olarak geçer ve "sıvord fiş" diye okunur.
Kırmızı Pirinç
Çok sık rastlanmayan kırmızı renkte bir pirinç türüdür. Şeker ve yağ oranı sıfırdır. Yüksek oranda demir, magnezyum ve fosfor içerir. Kolesterol ve kan şekerinin dengelenmesine katkı sağlar. Siyah pirinç gibi pişirime süresi, beyaz pirince göre daha uzundur ama daha sağlıklıdır.
Kıvırcık
Et lezzeti ve kalitesi yönünden Türkiye koyun ırkları içinde en değerli olanıdır. Başta Trakya olmak üzere Marmara ve Ege'de yetiştirilir.
Kıygaşa
Tatar mutfağının popüler hamur kızartmasıdır. Bir diğer hamur kızartması olan “pişi” ile benzerlik gösterir. Aradaki fark; içine çörek otu veya kıyma konur.
Kibbe
Bizdeki içli köftenin Arap mutfağındaki karşılığıdır. Aynı zamanda kibbeh olarak da yazılır. Oruk, içli köfte ve kibbe aynı temel malzemelerden yapılır.
Kifla
Bulgar göçmenlerinin tatlı bir çöreğidir ve şekil olarak Fransızların kruvasanı ile benzerlik gösterir.
Kişniş
Dünya mutfağında coriander (koriendır) veya cilantro (silantro) olarak bilinir. Maydanozgiller familyasından, yaprakları maydanozu andıran, Tüysüz ve otsu bir bitkidir. Salata ve özellikle et yemeklerinde çokça tercih edilir. Bu bitkinin baharat olarak kullanılan kurutulmuş meyvesi veya tohumuna da kişniş adı verilir. Aynı zamanda Çin maydanozu olarak da anılır.
Kiwano
Boynuzlu kavun olarak bilinmektedir ve "kivano" olarak okunur. Manisa, Alanya gibi yerlerde yetiştirilmektedir. Alanya kavunu adıyla da tanıtımı yapılmaktadır. Meyvesinin tadı salatalık, kabak arası veya salatalık, muz, limon karışımı bir lezzet olarak tanımlanmaktadır.
Klosh
Yemeklerin üzerini örtmeye yarayan kapaklar için kullanılan terimdir ve "kloş" diye okunur. Amerikan restoran dilinde ise kapak anlamına gelen cover (kavır) olarak geçer.
Koca Yemiş
Doğal ortamında yabani olarak yetişir ve halk arasında "dağ çileği" olarak da bilinir. Yine bunun dışında çok farklı yöresel isimleri de vardır. Dışı kıtırımsı ve tırtıklı olan dağ çileğinin tadını tarif etmek kolay değil. Kendine has bir lezzeti ve çok güzel bir kokusu var. Biraz böğürtlen, ahududu, çilek arası diyebiliriz.
Kofana
Lüfer balığının büyüğüne denir. Çoğunlukla Karadeniz, Marmara ve Boğazlar'da görülür. En lezzetli zamanı ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "large bluefish" veya "big bluefish" olarak geçer.
Kolot
Muhlama ve kuymak peyniri olarak da bilen bu peynir, Doğu Karadeniz Bölgesi'nin yöresel peyniridir. Tam yağlı inek sütünden yapılır ve eridikçe uzamasıyla ünlüdür.
Kolyos
Aynı zamanda "kolyoz" olarak da yazılır. Uskumru'yla aynı ailedendir ve birlikte yaz aylarını Karadeniz'de geçirirler. Akabinde yine birlikte eylül ayına doğru Marmara'ya hareket ederler. Tad olarak uskumru'ya göre daha yavandır ve bundan dolayı genellikle tavası tercih edilir. Ama tuzlaması çok güzel olur ve uskumru gibi tuzlanarak kurutulur "çiroz" elde edilir. Uluslararası mutfaklarda "spanish mackerel" veya "chub mackarel" olarak bilinir, "sipaniş mekırıl" ve "çab mekırıl" diye okunur.
Kombucha
Fermente çay içeceği olan "kombuça" çok uzun yıllardan beri Çin'de sağlık içeceği olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda kombu çayı veya kamboçya çayı olarak da bilinir. Adını kombu isimli yararlı bir mantardan almıştır.
Konkase
Özellikle domates için kullanılan bir doğrama şeklidir. Domateslerin kabuğu soyulur, çekirdekli kısmı alınır, geriye kalan etli bölümü tavla zarı boyutunda küp küp kesilir. Orjinal yazılışı Fransızca "concasse"dir.
Kopi Luwak
Dünyanın en pahalı kahvesidir ve "kobi luva" diye okunur. Endonezya'nın Sumatra adası ile çevresindeki birkaç adada yaşayan ve bizim de misk kedisi olarak bildiğimiz, kedigillerden bir hayvanın yediği ve sonrasında dışkıladığı çekirdeklerinden üretilen bir kahve türüdür. Hayvan dışkısındaki kahve çekirdekleri toplanır, özel bir sanitasyon işlemine tabi tutulur ve sonrasında paketlenir.
Kömbe
Bir börek çeşididir. Genelde bol soğanlı olarak patatesli veya kıymalı yapılır. Kömbe diye kurabiye de vardır.
Köri
Kimyon, biber, zerdeçal, kişniş, karanfil, kakule, zencefil, hintcevizi, demirhindi ve acı kırmızı biberden oluşan meşhur Hindistan baharat karışımıdır.
Kroket
Silindir, yuvarlak veya üçgen haline getirilmiş gıdaların, pane harcına bulanıp kızgın yağda kızartılması ile elde edilen yiyeceklerdir. Orjinal yazılışı "croquette"dir.
Krostule
Hırvat mutfağının popüler hamur işidir. Uzun şeritler halinde kesilen hamurlara ortadan düğüm atılır ve yağda kızartılır. Servis öncesi üzerine pudra şekeri veya toz şeker ekilir.
Krudite
Kokteyl ve açılış davetlerinin vazgeçilmezidir. Havuç ve salatalık gibi sebzeler parmak kalınlığında doğranır. Genellikle limon suyu veya çeşitli dip soslarla doldurulmuş bardaklarda servis edilir ve elle yenir. Orjinalde Fransızca'dır ve "crudite" diye yazılır.
Kruvasan
Avusturya kökenli olmakla birlikte Fransız mutfağına özel bir açma türüdür ve Fransızca "Croissant" diye yazılır. Bizde ise kruvasan diye okunur ve dilimize ay çöreği veya hilal açması olarak çevrilmiştir. Sade olduğu gibi; içi çikolatalı, karamelli, çilekli, kayısılı vb. çeşitleri de mevcuttur.
Kudret Narı
Kabakgiller ailesinin bir ferdi olan kudret narı, halk arasında "acayip elma" diye de biliniyor. Çiğ olarak tüketiminden ziyade çeşitli marinasyon işlemlerinden sonra yemeği yapılıyor. Uluslararası mutfaklarda "bitter melon" olarak bilinmektedir.
Kumquat
Dilimize kamkat olarak uyarlanmıştır. Orjinal okunuşu ise "kamkuat"dır. Turunçgiller ailesinin küçük mücevheri olarak ün salmıştır. Şekil olarak limona, renk olarak ise portakala benzer. Kabuğu soyulmadan bütün olarak tüketilir.
Kuru Köfte
Anne köftesi olarak da bilinen bu köfte; kıyma, ekmek içi, sarımsak, soğan, nane, maydanoz, yumurta, kimyon, karabiber ve tuz içerir. Şekil verdikten sonra tavada kızartılır.
Kuver
Fransızca'dan dilimize geçen bu kelime "couvert" diye yazılır ve servis öncesi misafir masasında yapılan hazırlığı ifade eder.
Kuymak
Karadeniz yöresinde çok popülerdir. İçerik olarak mısır unu, tereyağı ve peynirden oluşur. Muhlama ile benzerdir.
Kuzukulağı
Tat olarak ekşi yaprakları olan ıspanak görünümlü bir sebzedir. Çiğ veya pişmiş olarak yenebilir. Acıkulak diye de bilinir.
Küşleme
Koyun ve kuzu etinden çıkan bonfile bu isimle anılır. Gaziantep ve Güneydoğu bölgesinde çok popülerdir.
Kvas
Votkadan sonra Rus ve Sovyetler'in milli içeceğidir. Ekmek içeceği olarak da bilinen kvas ekmek mayasından yapılır ve "kavas" diye okunur. Kvass diye de yazılır.
Lagos
Akdeniz ve Ege'nin popüler balığıdır. Aynı zamanda "lahoz" ve "grida" olarak da bilinir. Çok derinlere inmeden, kayalık ve taşlık alanlarda yaşarlar. En lezzetli zamanı temmuz ve ağustos aylarıdır. Genellikle ızgarası, buğlaması ve çorbası yapılır. Bunun yanında tuzda pişirilmesi de nefis olur. Uluslararası mutfaklarda "white grouper" olarak geçer ve "vayt gurupır" diye okunur.
Lakerda
Salamura edilmiş torik balığı için kullanılan isimdir ve balık restoranlarının popüler bir mezesidir. Zaman zaman torik balığı yerine palamut balığndan da yapılmaktadır.
Lalanga
Kökeni Osmanlı saray mutfağına dayanan bir hamur tatlısıdır. Temelde un, yumurta, su, peynir, yoğurt ve süt ile hazırlanan hamur yağda kızartılır. Üzerine bal veya şeker şerbeti dökülerek servis edilir.
Lambuka
Tropikal denizleri seven bu balık, özellikle Japon mutfağında çok popülerdir. Ülkemizde Akdeniz'de, az da olsa Ege'de görülür. Çiğ olarak sushi (suşi) yapımında tercih edildiği gibi unlanarak tavası, fırını ve ızgarası da güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "mahi mahi" olarak geçer ve yazıldığı gibi okunur.
Latte Macchiato
Latte İtalyanca süt anlamına gelir ve yazıldığı gibi okunur. Nasıl espresso macchiato (makiato) kahve üzerine süt köpüğünü ifade ediyorsa; latte macchiato da süt üzerine kahveyi ifade eder.
Lavash
Yumuşak, ince ve düz bir ekmek türüdür. Yani bizim "lavaş" ekmeğimiz. Bu ekmek türü çok eski dönemlere aittir. Orijinalde Ermenistan'a ait olduğu bilinmektedir. Fakat coğrafi olarak aynı bölge kültürleri olduğundan dolayı; Türkiye, İran ve Ermenistan arasında kime ait olduğu tartışma konusudur.
Lebeniye
Güneydoğu, özellikle Antep yöresinde çok popüler bir çorbadır. Adı arapça yoğurt anlamına gelen "leben" kelimesinden gelmektedir. Lebeniye ise yoğurtlu anlamını ifade eder. Reçetesinde özetle; süzme yoğurt, haşlanmış nohut, yine nohut büyüklüğünde köfte ve buğday tanesi bulunmaktadır. Yer yer buğday tanesine alternatif, pirinçle de yapılmaktadır.
Leffe
Belçika bira markasıdır. Blonde (sarı, sarışın) ve Brown (esmer, siyah) olmak üzere iki çeşidi çok popülerdir.
Leghorn
İtalyan orjinli bir tavuk cinsidir ve yazıldığı gibi okunur fakat ülkemizde "ligorin" olarak bilinir.
Lemon Grass
Bizde limon otu olarak bilinir ve "lemın gıras" diye okunur. Limonsu bir kokuya sahip olduğu için bu ismi almıştır.
Levrek
Ülkemizde en çok tüketilen balıklardan biridir. Sıklıkla Marmara, Karadeniz ve Akdeniz'de görülür. Özellikle ızgarası ve buğlaması çok güzel olur. En lezzetli zamanı haziran, temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "sea bass" olarak geçer ve "sii bas" diye okunur.
Liberica
Kahve çekirdeği denilince ilk akla gelen Arabica ve Robusta'dır. Fakat Arabica ve Robusta'dan sonra en yaygın tarımı yapılan diğer bir kahve çekirdeği türü ise Liberica'dır ve "liberika" diye okunur.
Lime
Misket limonu olarak bilinir. Koyu yeşil bir rengi vardır ve hacim olarak limondan daha küçüktür.
Limon Tuzu
Limondaki sitrik asidin kristalize olmuş halidir ve şerbetli tatlılarda, özellikle reçellerde şekerlenmeyi önlemek için kullanılır.
Linguine
Spaghetti'den daha kalın, Fettuccine'den daha ince ve yassı bir İtalyan makarna türüdür "linguini" diye okunur.
Linzer Torte
Avusturya’nın ünlü Linz Turtası. Üzeri kafesi andıran hamur şeritleri ile örtülmüş bu lezzet, adını Avusturya’nın Linz kentinden almış. İçereği un, yumurta sarısı, tuzsuz tereyağı, limon kabuğu, limon suyu, meyve marmeladı (genellikle ahududu) ve tarçın. Kenarı veya üzeri fındık, badem, ceviz gibi yemişler dekore edilir.
Lokma
Şerbetli tatlılar grubuna girer. Un, maya, tuz ve şeker karışımıyla hazırlanan hamur top haline getirilir ve de kızgın yağda kızartılır. Genelde üzerine toz tarçın serpilerek servis edilir.
Long Red of Florence
Uzun bir şekle sahip olan bu soğan, İtalya’nın Floransa bölgesinde yetiştirilir. Banana shallot (şalot) olarak da isimlendirilmiştir. Çok keskin bir acılığı olmayan tatlımsı bir soğan cinsidir. Genellikle salatalarda ve güveç yemeklerinde tercih edilir. Bununla birlikte konservesi ve turşusu yapılır. Görselliği sayesinde de gastronomik açıdan önem arz eder.
Longan
Yazıldığı gibi okunur ve bir diğer adı da “ejderha gözü” meyvesidir. Diğer tropikal meyvelerden Rambutan ve lychee (liçi) ile benzerlik gösterir. Meyveleri ağaçta üzüm salkımı gibi asılı durur. Kabuğun içindeki meyvesi şeffaf görünümlü ve etli bir yapıya sahiptir. Şekerimsi ve üzümsü bir lezzete sahiptir.
Lüfer
Pullu bir balık türüdür ve denizlerin efendisi olarak bilinir. Sürüler halinde sıcak ve ılıman denizlere göç ederler. Dolayısoyla tüm sıcak ve ılıman denizlerde görmek mümkündür. Özellikle ekim ayında boğazlarda yakalanan lüfer lezzet bakımından daha değerlidir. Küçüğüne çinekop, büyüğüne kofana denir. Uluslararası mutfaklarda "bluefish" diye geçer.
Lychee
Çin’de kral meyvesi olarak bilinir ve “Liçi” diye okunur. Rambutan ve Longan ile benzerlik gösterir. Aynı zamanda “Chinese Fruit” diye de geçer. Ülkemizde Mersin dolaylarında yetiştirilmektedir. Üzümü çağrıştıran şekerimsi bir tadı vardır.
Maasdam
Yapımında inek sütü kullanılan bir Hollanda peyniridir. Turuncuya yakın bir renge sahip olan bu peynir genellikle fırınlanmış makarnalarda ve güveç yemeklerinde tercih edilir.
Macadamia Nuts
Dilimize "Makademya Fındığı" olarak çevrilmiştir. Anavatanı Avustralya’dır. Bizdeki fındığa göre daha büyük, daha yumuşak ve daha yağlıdır. Avustralya ve Amerika’da makademya fındıklı kurabiyeler çok meşhurdur.
Macaron
Yumurta akı, şeker ve badem unu ile hazırlanan şekerimsi kurabiyelerdir ve makaron diye okunur. Badem unu yerine, fındık veya ceviz unu da kullanmak mümkündür.
Madımak
Doğal ortamında kendiliğinden yetişen bu bitki, Sivas mutfağında önemli bir yere sahiptir. Hafif ekşimsi bir lezzeti olan yemeği bölgede çok popülerdir. Antioksidan özelliği sayesinde de kansere karşı koruyucu etki gösterir.
Mahlep
Bir ağaç türüdür. Bu ağacın meyvesinin, kayısı çekirdeği boyutundaki kurutulan çekidekleri öğütülür ve un haline getirilir. Güzel bir aroması olan mahlep, tatlı ve unlu mamüllerde sıklıkla tercih edilir.
Mahluta
Hatay yöresine özgü mercimek çorbasıdır. Temelde kırmızı mercimek, pirinç ve soğandan oluşur.
Mahmudiye
Osmanlı mutfağının bademli, üzümlü ve ballı piliç yahnisidir. Temelde piliç, badem, razaki üzümü, kayısı, bal, tarçın ve karanfil içerir.
Maitake
Dalgalı bir görüntüye sahip olduğundan dolayı ismini dans eden mantar anlamına gelen "maitake" kelimesinden almıştır. Lezzetli bir mantar türüdür ve "mayitaki" diye okunur.
Maklube
Arap mutfağına ait geleneksel bir yemektir. Bu yemeğin çok farklı hazırlanış şekli vardır. En popüler olanı Suriye-Filistin usulüdür. Çam fıstığı ve bademle kavrulan kuzu eti büyükçe bir tepside, pilav, yoğurt ve salata ile servise çıkarılır ve ortadan hep birlikte yenir.
Malbec
Aslen kökeni Fransa’nın Bordeaux (bordo) bölgesidir. Ama Arjantin’de çok yaygın üretimi yapıldığı için Arjantin üzümü olarak da bilinir. Koyu renkli, kabuğu kalın ve tanen oranı yüksek bir üzüm cinsidir. Şaraplarında belirgin erik aroması hissedilir "malbek" diye okunur.
Malibu
Dünyaca popüler hindistan cevizi aromalı bir rom çeşidir ve yazıldığı gibi okunur. Anavatanı Karayipler'de bir ada olan Barbados'tur.
Malt
Islatırlarak çimlendirilmiş bir tahılın kurutulması sonucu ortaya çıkan ürünü ifade eder. Bu arpa maltı olabilir, mısır maltı olabilir veya buğday maltı olabilir. Özetle her türlü tahıldan malt elde edilebilir.
Malta Eriği
Yeni Dünya olarak da bilinir. Anavatanı Çin sayılan bu meyve, mango ve şeftali arası bir lezzete sahiptir. Hem taze hem kurutularak tüketilir.
Mamaliga
Romanya mutfağındaki mısır lapasıdır. İtalyan mutfağında da “Polenta” diye geçer. İrmik kıvamında kalın çekilmiş mısır unundan yapılır. Arzuya göre kahvaltıda tek başına veya yemeklerin yanında garnitür olarak tercih edilir.
Mamalika
Balkan mutfağında mamaliga ve kaçamak olarak geçer. Temelde kaynamış suya ilave edilen mısır unu ile yapılan bir lapadır. Bir çok farklı ilave malzemeyle çeşitlendirmek mümkündür. İtalyanların polenta’sı ile de benzerlik gösterir. Yine Karadeniz mutfağındaki muhlama ve kuymak ile akraba sayılır.
Mamzana
Temelde közlenmiş patlıcan, domates, kapya biber, sivri biber, sarımsak ve zeytinyağından oluşan Edirne yöresine ait bir meze türüdür. Üzerine yoğurt sos gezdirilir.
Manchego
Koyun sütünden yapılan bu İspanyol peyniri “mençego” diye okunur. Adını, Manchega (mençega) isimli koyun cinsinden almıştır. Orta sert bir yapıya sahiptir ve 60 gün ile 2 yıl arası dinlendirilir.
Manda
Aynı zamanda camış, camız, kömüş gibi isimlerle de bilinir. İnekten daha iri ve uzun boynuzlu bir hayvandır. Etinden, sütünden ve derisinden faydanılır. Yavrusuna “malak” denir. Uluslararası mutfaklarda buffalo veya water buffalo olarak geçer.
Mandazi
Bizdeki “Pişi” ile benzerlik gösteren Doğu Afrika mutfağının, özellikle Kenya’nın hamur kızartmasıdır. Temelde un, şeker, kabartma tozu, süt, tereyağı, yumurta, vanilya ve tuz içerir.
Mangosteen
Meyvelerin kraliçesi olarak adlandırılan bu meyve "mengostin" diye okunur. Dışında mor renkte çok kalın bir kabuğu vardır. Yenen iç kısmı beyaz etli ve yumuşaktır. Endonezya ve Malezya mutfağında çok popülerdir.
Margarita
Meksika kökenli çok popüler bir kokteyldir. Temelde tekila, cointreau (açık renkli portakal likörü) ve limon suyu içerir.
Marinara Sauce
İtalyan kökenli domates sosudur. Yazıldığı gibi veya "marinera" diye okunur. Temelde domates, soğan, sarımsak, fesleğen vb. baharatlar içerir.
Marjoram
Dilimizdeki karşılığı mercanköşk olan yeşil yapraklı bir baharat türdür. Aynı zamanda keklikotu veya güveyotu olarak da bilinir ve "marcoram" diye okunur.
Marsala
İtalya'nın Sicilya adasına özgü üzümlerden yapılan ve özellikle yemeklik sos yapımında kullanılan tatlımsı bir şarap türüdür.
Marula
Yazıldığı gibi okunan bu meyvenin ağacı Güney Afrika'da koruma altına alınmıştır. Çok sulu bir yapıya sahip olan meyvesi, dalda kaldığı süre zarfında fermente olur ve alkol üretir. Ayrıca bu meyve meşhur Amarula likörünün temelini oluşturmaktadır.
Marzipan
Yumurta akı, şeker ve badem unundan yapılan badem ezmesidir. Genellikle minyatür meyve şekilleri verilerek hazırlanır.
Mascarpone
İtalya'ya özgü bir peynir çeşididir. Maskarpon veya Maskarponi diye okunmaktadır. Bizdeki taze krem peynir ile benzerlik gösterir. Krema gibi oluşu nedeniyle özelikle tatlıların yapımında kullanılmaktadır. Örneğin Tiramisu'nun ana malzemesidir. Ayrıca meyve veya marmelatlar ile karıştırılarak tüketilir.
Massimo Bottura
Dünyaca ünlü 3 michelin (mişlen) yıldızlı İtalyan şef. 1962 İtalya doğumlu. Adının telaffuzu ise “Massimo Buttura” İtalya’nın Modena kentinde “Osteria Francescana” diye restoranı var. Aynı zamanda bir çok uluslararası ödüle de sahip.
Mastika
Balkan ülkelerinde, özellikle Yunanistan'da çok popüler bir içkidir. Yunan dilinde sakız ağacı anlamına gelen "mastik" kelimesinden türetilmiştir. Yani mastika, sakız likörüdür.
Maş Fasulyesi
Uluslararası mutfaklarda "mung bean" olarak bilinir ve "mang biin" diye okunur. Özellikle şeker hastaları için çok faydalı bir besin kaynağıdır. Aynı zamanda bağırsak düzenleyici bir etkiye de sahiptir. Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nde Toroslar’da yetişiyor ve bu bölgede “cin börülcesi” olarak biliniyor. Genelde haşlanarak salatalarda kullanılıyor.
Matzo
Yahudi toplumuna ait çok geleneksel ince düz mayasız bir ekmek türüdür ve “matsa” diye telaffuz edilir. Tevrat’a göre Mısır’dan kaçan Yahudiler, ekmeklerini mayalama fırsatı bulamadıkları için bu şekilde yemek zorunda kalmışlar ve sonrasında bu şekilde yapmaya başlamışlar.
Medium
Izgara edilecek etin pişirme derecesini ifade eder ve "midyum" diye okunur. Etin içi orta ıslak ve hafif pembe kalır. Bu pişirme derecesi bizde "orta pişmiş" diye geçer.
Medium Rare
Izgara edilecek etin pişirme derecesini ifade eder ve "midyum ree" diye okunur. Etin içi oldukça yumuşak, ıslak ve pembe kalır. Bu pişirme derecesi bizde "orta az pişmiş" diye bilinir.
Medium Well
Izgara edilecek etin pişirme derecesini ifade eder ve "midyum vel" diye okunur. Etin içinde pembelik kalmamış, hafif kahverengine dönmüştür. Bu pişirme derecesi bizde "orta iyi pişmiş" diye geçer.
Medovik
Ruslar'ın ballı bisküvili pastasıdır ve yazıldığı gibi okunur. Kat aralarına labne türü peynir veya krema konur.
Meftune
Diyarbakır ve Mardin bölgesinin yöresel yemeğidir. Temelde kuzu eti, patlıcan, domates, sivri biber, tane sumak, sarımsak, un ve tuz içerir.
Melon Berry
Ülkemizde Çin dutu olarak bilinir ve "melın beri" diye okunur. Tadı kavuna benzediği için bu ismi almıştır. Zaten "melon" İngilizce kavun demektir. Bir diğer adı da "che fruit"tur. Genellikle taze olarak tüketilir. Bunun yanında salatalara garnitür olarak kullanılır. Ayrıca dondurma yapımında meyve olarak da değerlendirilir.
Menaj
Misafirlerin yemeklerini tatlandırmak için kullandıkları tuz, karabiber, baharat, ketçap, mayonez vb. sosların ve bu sosların masada teşhiri için kullanılan ekipmanın genel adıdır.
Menengiç Kahvesi
Menengiç ağcının tohum büyüklüğündeki meyvelerinden yapılan kahve türüdür. Bölgesel olarak çitlembik ve çedene olarak da adlandırılır. Menengiç meyvesi kurutulur ve kahve çekirdeği gibi öğütülür. sağlıkla ilgili bir çok faydası bilinmektedir ve kafein içermez.
Mercan
Pembemsi rengi ve kılçıklı yapısıyla bir dip balığıdır. Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz'de görülür. Ortalama 15 yıla kadar yaşarlar. Az yağlı bir balık olduğu için genellikle tava, fırın ve buğlaması yapılır. En lezzetli zamanı mart, nisan, mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "red sea bream" olarak geçer ve "red si birim" diye okunur.
Mereng
Orjinalde "meringue" diye yazılır. İsveç ve Fransa mutfağından gelir. Yumurta akı ve pudra şekerinden yapılır. Çok az (bir çay kaşığı) sirke ve de jelatin ilave edilir. Yumurtanın akı iyice köpürene kadar aynı yönde hızlı bir şekilde çırpılır.
Meringue
İsveç ve Fransa mutfağından gelir ve "mareng" diye okunur. Yumurta akı ve pudra şekerinden yapılır. Çok az (bir çay kaşığı) sirke ve de jelatin ilave edilir. Yumurtanın akı iyice köpürene kadar aynı yönde hızlı bir şekilde çırpılır.
Meyane
Eşit miktarda un ile tereyağının kavrulması işlemidir. Akabinde bu karışım yemeklere, çorbalara ve soslara kıvam vermek için kullanılır. Fransız mutfağında roux diye geçer.
Mezgit
Sürüler halinde gezen bir dip balık türüdür. Tavuk balığı olarak da bilinen mezgit, ülkemizde en çok Marmara ve Karadeniz'de görülür. Tavuk balığı denmesinin sebebi, tavuk lezzetinde beyaz bir ete sahip olmasıdır. Genellikle tavada kızartması yapılır. Bunun dışında sebzeli sotesi de güzel olur. En lezzetli zamanı şubat, mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "whiting fish" olarak geçer ve "vayding fiş" diye okunur.
Mırra
Adını Arapça acı anlamına gelen “mur” kelimesinden almıştır ve Arap kültürüne özgü bir kahve demleme yöntemidir. Çok acı ve koyu bir kahve olması nedeniyle küçük fincanlarda içilir.
Microplane
Uzun ve ince yapılı rendelerdir. Genellikle limon kabuğu, portakal kabuğu, çikolata, hindistan cevizi ve kuruyemiş rendelemek için kullanılır.
Mihaliç
Sert ve tuzlu bir peynir türüdür. Mihaliç, Bursa'nın Karacabey ilçesinin eski adıdır ve bu peynir adını buradan almıştır. Aynı zamanda kelle peyniri olarak da bilinir.
Milföy
Börek ve pasta yapımında kullanılan yağlı bir hamur türüdür. Fransızca bir terimdir ve "milfeuille" diye yazılır.
Milinka
Bulgar göçmenlerinin popüler hamur işidir. Genelde içi boş olur ve yemeklerle birlikte ekmek niyetine yenir.
Mimolette
Yapımında çiğ inek sütü kullanılan turuncu renkte bir Fransız peyniridir. Olgunlaştırmaya müsait olan bu peynirin kökeninin Hollanda'ya dayandığı da idda edilmektedir.
Mimosa
Şampanya ve portakal suyu karışımdan oluşan çok popüler bir kokteyldir ve "mimoza" diye okunur.
Minekop
Beyaz etli lezzetli bir balık türüdür. Ülkemizdeki bütün denizlerde az miktarda da olsa görmek mümkündür. Karadeniz bölgesinde "kötek" olarak da bilinir. Aynı zamanda solungaçlarının bir bölümü siyah renkte olduğu için "karakulak" ismiyle de anılır.
Minestrone
İtalyanlar'ın dünya mutfağına mal olmuş ünlü çorbalarından biridir ve "minestroni" diye okunur.
Mirepoix
Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı doğrama şeklidir ve "mirpua" diye telaffuz edilir. Bizim kuşubaşı şeklidir. Doğranan et ve sebzelerin 3-4 tanesi bir yemek kaşığını dolduracak büyüklükte olmalıdır.
Mise En Place
Servis öncesi hazırlığı ifade eden Fransızca kökenli bir terimdir ve "miz an pilas" olarak okunur. Fransızca "kurmak" anlamına gelir.
Miso Soup
Japon mutfağının geleneksel ve en popüler çorbasıdır. Temelde balık suyu, soya ezmesi, tofu (soya peyniri) havuç, patlıcan ve taze soğan içerir. Japon mutfağında soya fasulyesi ezmesine "miso" denir ve bu çorba ismini buradan almıştır.
Mixology
Alkollü veya alkolsüz içecekleri karıştırma, karışım hazırlama anlamını ifade eder ve "miksoloji" diye okunur. Yani kokteyl hazırlama işi.
Mojito
Çok popüler Küba kokteylidir ve "mohito" diye okunur. Geleneksel olarak rom, soda, misket limonu, nane yaprakları ve şeker ile hazırlanır.
Monkfish
Özellikle Japon mutfağında çok popüler bir okyanus balığıdır. Bu balığın ciğer kısmından yine Japon mutfağında çok popüler olan "ankimo" yapılır. (bkz. ankimo)
Morel
Halk arasında "kuzu göbeği" olarak bilinir. Doğada yaygın bulunur, fakat toplanma süresi kısa olduğu için çok kıymetli bir mantardır.
Morney Sos
Orjinalde "Mornay Sauce" diye yazılan bu sos beşamel (bechamel) sostan türetilmiştir. Temelde un, süt, yumurta ve gravyer (gruyere) peynirinden oluşur. Yani beşamel sosa gravyer ilavesiyle yapılır.
Moulton
Masa örtüsünün altına konulan koruyucu örtülerdir. Emici özelliği olan bu örtüler; masa örtüsünün kaymasını ve servis esnasında masaya konulan malzemelerin ses yapmasını önler. Multon, molton, muflon, müflon gibi benzer isimlerle de bilinir.
Mousse
Fransızca köpük anlamına gelmektedir ve “mus” diye okunmaktadır. Kullanılacak ana malzemeye göre (bu ana malzeme ezilir veya eritilir) çikolatalı, çilekli ve hatta etli (ciğerli vb.) olabilir. Söz konusu ana malzeme çırpılmış krema ya da mereng (çırpılmış yumurta akı ve şeker) ile karıştırılır ve köpüksü bir doku elde edilir. İşte buna mousse (mus) denir.
Mozzarella
Güney İtalya yöresine ait taze bir peynirdir. Aynen yazıldığı gibi okunur. İlk başlarda manda sütünden, sonrasında inek sütünden yapılmaya başlanmıştır. Kelime olarak "mozzare" İtalyanca kesmek anlamına gelir. Yani kesilmiş peynir sözünü ifade etmiş olur.
Mud Pie
Mississippi eyaletinin geleneksel bir tatlısıdır ve “mad pay” diye okunur. Çikolatalı tart hamuru üzerine yapış yapış yoğun bir çikolata sosu dökülür. Bu tatlı kek genellikle dondurma ile servis edilir. Kelime olarak “mud” Mississippi Nehri kıyılarında bulunan yoğun çamurları ifade eder.
Muhallebi
Sütlü tatlılar grubunda yer alır. Temelde buğday nişastası, şeker ve süt içerir. Arzuya göre vanilya veya farklı malzemeler ilave edilir.
Muhammara
Suriye mutfağına aittir; bizde ise acuka olarak bilinir. İçerik olarak taze veya kurutulmuş kırmızı biber, ceviz, ekmek kırıntısı, zeytinyağı, sarımsak, tuz, limon suyu ve nar ekşisinden oluşur.
Muhlama
Karadeniz yöresinde çok popülerdir. İçerik olarak mısır unu, tereyağı ve peynirden oluşur. Kuymak ile benzerdir.
Mukimo
Kenya mutfağına ait bir lezzettir. Temelde bezelye, patates, mısır, ıspanak ve soğanın ezilerek püre haline getirilmesiyle elde edilir. Genellikle ana yemeklere eşlik eder.
Mung Bean
Bizde "maş fasulyesi" olarak bilinir ve "mang biin" diye okunur. Özellikle şeker hastaları için çok faydalı bir besin kaynağıdır. Aynı zamanda bağırsak düzenleyici bir etkiye de sahiptir. Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nde Toroslar’da yetişiyor ve bu bölgede “cin börülcesi” olarak biliniyor. Genelde haşlanarak salatalarda kullanılıyor.
Murt
Mersin civarında daha çok bilindiği için Mersin meyvesi de denir. Rengi sarıyken tadı ekşimsi, kahverengiye döndüğünde ise tatlı bir hal alır. Dağlık alanlarda yol kenarlarında kendiliğinden yetişen bu meyvenin (yemiş) bir adı da “Hambeles” dir. Antiseptik özelliği sayesinde enfeksiyonlu hücrelerin yok olmasına yardımcı olur.
Muscat
Bizdeki misket üzümüdür "moskat" veya "muskat" diye okunur. Çok yaygın olmamakla birlikte, beyazı dışında kırmızı ve siyah türleri de bulunmaktadır. Bir rivayete göre Antik Çağ döneminde, Anadolu’dan Fransa’ya gitmiş. Bu üzüm cinsinden genelde tatlı şaraplar yapılır.
Muskat
Küçük Hindistan cevizi olarak da bilinen tropik bir ağaç türüdür. Muskatın öğütülmemiş hali zeytin büyüklüğünde ve ceviz rengindedir. Muskat, diğer baharatlar gibi yemeklere aroma ve lezzet katmak için kullanılır.
Muşmula
Halk arasında döngel veya töngel olarak bilinir. Meyveleri kahverengi ve erik boyutundadır. Özellikle Karadeniz’in sahil kesiminde ve Marmara’nın Karadeniz’e yakın sahillerinde yetişir.
Mutabbal
Patlıcan ezmesi, nohut, tahin ve zeytinyağı ile hazırlanan Ortadoğu coğrafyasına ait bir lezzettir. Özellikle Filistin, Suriye, Lübnan, İsrail ve Ürdün'de çok popülerdir.
Mutancana
Osmanlı saray mutfağının önde gelen popüler güveç yemeklerinden biridir. Temelde kuzu eti, arpacık soğan, kayısı, üzüm, badem ve bal içerir.
Mürdüm Eriği
Kara erik olarak da bilinen bir erik türüdür. Potasyum ve magnezyum açısından zengindir. Taze olarak tüketildiği gibi, kurutularak da tüketilir.
Müsli
İsviçre'den dünyaya yayılmış kahvaltılık tahıl yiyeceğidir. Çeşitli kuru ve taze meyvelerle karıştırılarak sütle tüketilir.
Nachos
Atıştırmalık bir Meksika yemeğidir ve "naços" diye okunur. Özetle tortilla (tortiya) cipslerinin üzeri et, peynir, sebze vb. ile örtülür ve fırınlandıktan sonra aperatif olarak servis edilir.
Nadia Santini
1953 doğumlu olan Nadia, İtalya’nın Lombardiya bölgesinde bulunan Dal Pescatore (dal paskatore) isimli restoranın işletmeci şefidir. Üç michelin (mişlen) yıldızlı Pescatore, İtalyanca rahip anlamına gelmektedir. Restoranın tarihi çok eskilere dayanır. Burası ilk defa 1910 yılında eşinin büyük dedesi tarafından açılmış ve Nadia’nın mesleki kariyeri de burada başlamış.
Naked Neck
Boyun kısmı çıplak (tüysüz) olan tavuk cinsidir. Zaten kelime olarak naked neck (nekıt nek) çıplak boyun demektir. Aynı zamanda hindi melezi oldukları düşünüldüğü için “Turken” ismini de almışlardır.
Nakiri
Japonlar'ın geleneksel sebze bıçağıdır. Japonca sebze kesici anlamı ifade eder ve yazıldığı gibi okunur. Genellikle her tür sebzenin kesiminde kullanılır.
Nasi Goreng
Endonezya mutfağında çok popülerdir ve "nasi gureng" diye okunur. Kelime olarak Endonezya dilinde "nasi" pirinç, "goreng" kızarmış anlamına gelir. Önceden pişirilmiş pirinçler az bir miktar yağ ile tavada kızartılır. İçersine sarımsak, yeşil soğan, biber, yumurta, soya sosu ve arzuya göre tavuk, et parçacıkları veya karides ilave edilir.
Nebbiolo
İtalya’nın en kaliteli şaraplık üzümlerinden biridir ve yazıldığı gibi okunur. Dünyaca ünlü, Barolo ve Barbaresco şarapları bu üzümden yapılır. Nebbiolo üzümünden yapılan şarapların tanen ve asidite oranı yüksektir. Bu nedenle hafif buruk bir tada sahiptir. En belirgin karekteristik aroması kiraz, çikolata ve kuru üzümdür.
Negroni
İçeriğinde cin, kırmızı vermut ve campari (kampari) bulunan, İtalya çıkışlı dünyaca ünlü bir kokteylidir.
Nevzine
Kayseri yöresine ait bir tatlıdır. Temelde tahin, çekilmiş ceviz içi, un, yoğurt ve tereyağı içerir. Üzerine pekmez dökülerek servis edilir.
Nezik
Kars yöresine ait çok popüler bir hamur işidir ve "gılik" olarak da bilinir. Hamuru, su yerine kaymakla yoğurulur ve sac üzerinde pişirilir. Genellikle üzerine tereyağı sürülerek kahvaltıda yenir.
Nicoise Salad
İlk defa Fransa'nın Nice şehrinde ortaya çıkmıştır ve "nisuaz" diye okunur. Temelde marul, haşlanmış yumurta, haşlanmış patates, ton balığı, domates, soğan, yeşil fasulye ve zeytin içerir.
Nigiri
Silindir yani sarma şeklinde değil de; kullanılacak malzemenin direk pirinçin üzerine yerleştirildiği suşi türüdür ve yazıldığı gibi okunur.
Nokul
Rulo şeklinde yapılan bir hamur işidir. Özellikle Samsun civarında fındıklı ve kuru üzümlü yapılır. Genelde bayramlarda ikram edilir.
Nuraniye
Temelde fırınlanmış kabak, pirinç, süzme yoğurt, soğan, sarımsak, maydonoz, dereotu ve zeytinyağından oluşan bir mezedir.
Oatmeal
Bizdeki yulaf ezmesine Amerikalılar, İngilizler oatmeal (oot mi ıl) derler. Amerikan kahvaltısında çok popüler olan bu tahıl yiyeceği, sıcak olarak servis edilir. Üzerine sıcak süt gezdirilir ve arzuya göre taze veya kurutulmuş meyvelerle lezzetlendirilir. Ayrıca tatlandırmak için esmer şeker veya bal da ilave edilir.
Oban
Adını İskoçya'da bulunan küçük bir liman kasabasından almış kaliteli bir malt viski markasıdır ve yazıldığı gibi okunur.
Odun Köfte
Manisa'nın Salihli ilçesinde popüler olan bu köfte odun ateşinde pişirilmektedir. Temelde kuzu kıyması, un ve tuz içerir. Tüm malzemeler güzelce yoğrulur ve akabinde şişlere sarılarak uzgara edilir. Genellikle domates ve maydanozlu soğan salatasıyla servis edilir.
Ograten
Üzerine rendelenmiş peynir serpilip üsten ızgaralı fırınlarda kızartılmış yemek türüdür. Graten olarak da bilinir.
Okroshka
Rus mutfağının soğuk çorbasıdır ve "okraşka" diye okunur. Temelde salatalık, soğan, haşlanmış yumurta, dereotu, sosis veya salam içerir.
On The Rocks
Bol buzlu içkiler için kullanılan bir terimdir ve "on dı raks" diye okunur. Örneğin whisky on the rocks (buzlu viski)
Oolong
Siyah ve yeşil arası tonlarda bir Çin çayıdır ve yazıldığı gibi okunur. Fermantasyon işlemi yarıda kesildiği için, yarı fermente çay olarak da bilinir. Fermantasyon süreci siyah çaydan kısa, yeşil çaydan uzundur.
Opera Cake
Bademli pandispanya kekinden elde edilen Fransızlar'ın dünyaca ünlü kahveli ve çikolatalı pastasıdır. Bademli pandispanya keki kahve şurubu ile ıslatılır, arası tereyağ kreması ile doldurulur ve üzeri çikolata ile kaplanır.
Opus One
Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Malbec ve Petit Verdot üzümlerin bir araya gelmesiyle yapılan bir kırmızı şaraptır ve "opus van" diye telaffuz edilir. Kaliforniya'nın Napa vadisinde, Robert Mondavi ve Baron Philipe de Rothschild firmalarının ortak girişimi ile yapılmaktadır. Erik, kiraz, karabiber, karanfil ve kızarmış badem aromaları hakimdir.
Orcik
Elazığ yöresinde orcik diye bilinen bu lezzet aslında cevizli sucuktur. Kökeni Gürcistan’a dayanmaktadır. İpe dizilen cevizler kaynamış üzüm veya dut pekmezine batırılarak yapılır.
Ordövr
Yemek öncesi masaya getirilen soğuk ve sıcak atıştırmalıklara denir. Fransızca kökenli bir kelimedir ve orjinal yazılışı "hors d'oeuvre"dir.
Orecchiette
İtalyan makarna çeşididir ve "orikette" diye okunur. Bizde deniz kabuğu makarna olarak bilinir.
Orfoz
Kayalık alanlarda yaşayan bu balık, ülkemizde en çok Akdeniz ve Ege'de görülür. Genellikle buğlaması, ızgarası tercih edilir. Tuzda pişirilmesi de popülerdir. En lezzetli zamanı eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "grouper" olarak geçer ve "gurupır" diye okunur.
Orkinos
Denizlerimizin en büyük balıklarından biridir ve "ton balığı" olarak da bilinir. Taze tüketim dışında daha çok konserve, kurutulmuş ve tuzlanmış olarak yenir. Özellikle Japon mutfağında sushi (suşi) ve sashimi (saşimi) yapımında kullanılır. Taze tüketimde, en lezzetli zamanı ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "tuna fish" olarak geçer ve "tüna fiş" diye okunur.
Oruk
Orjinalde içli köftenin tepside börek gibi yapılanıdır ve içerik olarak içli köfte ile aynıdır. Dilimler halinde veya içli köfte gibi servis edilir.
Osso Buco
Dünya mutfağında bir İtalyan yemeği olarak yerini almıştır ve "osso buko" diye okunur. İtalyanca "osso" kemik "buco" ise delik demektir. Sığır diz bölgesinde bulunan kemikli et parçası.
Ouzo
Ülkemizde Yunan rakısı olarak bilinmektedir ve "uzo" diye okunur. Rakıda olduğu gibi genelde su ve buzla içilir.
Ovaleks
Daha az yumurta ile daha hacimli ve kaparık kekler elde etmek için kullanılan bir katkı maddesidir. Uluslararası mutfaklarda "ovalette" diye geçer. Bir diğer adı da "sponge gel"dir.
Oxtail
Uluslararası mutfaklarda sığırın kuyruk sokumu için kullanılan teriimdir ve "oksteil" diye okunur. Özellikle çorbası "oxtail soup" çok popülerdir.
Oyster Mushroom
Ülkemizde istiridye mantarı ve aynı zamanda "kavak mantarı olarak bilinir. Özellikle soya soslu makarnalarla inanılmaz güzel uyum sağlamaktadır. İstiridye mantarının aynı zamanda kolesterolü düşürücü etkisi olduğundan dolayı bir ilaç mantar olarak da değerlendirilir.
Öcce
Güneydoğu mutfağına ait bir çeşit mücver. Temelde un, yumurta, maydanoz, nane, soğan ve sarımsak içerir.
Paella
İspanyol mutfağının meşhur pilavıdır ve "paela" diye telaffuz edilir. İçinde envayi çeşit malzeme bulunur. Özellikle kabuklu deniz ürünleri olmazsa olmazıdır. Bunun yanında sadece sebzelerle hazırlanan vejateryan paella da vardır. Hazırlığında kullanılan safran ile sarı bir renk alır.
Palamut
Pulsuz, kemikli ve iri yapılı bir balık türüdür. Sıcak ve ılık deniz balığı diye geçer ve ülkemizde bütün denizlerde görmek mümkündür. Ama lezzet bakımından Karadeniz ve Marmara palamudu daha bir popülerdir. Genellikle tava ve fırında tercih edilir. Yağlanmaya başladığı eylül ve şubat arası da ızgarası çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "bonito" diye geçer.
Pandispanya
Aynı zamanda "kek tabanı" olarak da bilinir. Yumurta, şeker ve undan yapılan, sünger gibi yumuşacık bir kek.
Panko
Japonlar’ın pane yapımında kullandıkları ufalanmış ekmek kırıntısıdır. Et, tavuk, deniz ürünleri ve sebzeler panko ile pane yapılıp, kızgın yağda pişiriliyor.
Panna Cotta
İtalyanlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı bir tatlıdır ve "panna kotta' diye okunur. Panna İtalyanca krema, cotta ise pişmiş anlamını ifade eder.
Panzanella Salatası
Bir çeşit İtalyan salatasıdır ve yazıldığı gibi okunur. Temelde içeriği küp şeklinde doğranmış ekmek, domates, soğan ve fesleğendir.
Papagannis
İçeriğinde közlenmiş patlıcan, süzme yoğurt, sarımsak ve ceviz içi bulunan bir Ege mezesidir.
Papanaşi
Romanya mutfağında çok popüler bir hamur tatlısıdır. Kızartılmış hamurun üzeri ekşi krema ve reçelle süslenir. Üzerine eklenen bu ekşi krema ve reçel, bu tatlıda tatlı ve ekşi lezzeti bir arada sunar. Genellikle reçel olarak vişne veya böğürtlen reçeli tercih edilir. Hamuru da temelde un, yumurta, şeker ve taze peynirden oluşur.
Papara
Bayat ekmemleri değerlendirmek için yapılan yörsel bir yemektir ve "popara" olarak da bilinmektedir. Bayat ekmekler aynı mantı gibi hazırlanır. Yani mantı makarnası yerine küp küp doğranmış bayat ekmekler kullanılır. Bu sebeble "ekmek mantısı" yada yalancı mantı da denir.
Papaya
Popüler tropikal meyvelerden biridir ve yazıldığı okunur. Potasyum ve magnezyum açısından çok zengindir. En bilinen özelliğinden biri sindirime yardımcı olmasıdır.
Pappardelle
Yazıldığı gibi okunan bir İtalyan makarnasıdır. Fettuccine'ye benzer ama büyük, çok geniş, düz bir makarnadır. Adı yalayıp yutmak anlamına gelen "pappare"den türemiştir.
Parfait
Fransız mutfağına ait dondurulmuş bir tatlı türüdür ve "parfe" diye okunur. Temelde şeker, yumurta ve kremadan oluşur.
Parizyen Kaşığı
Genellikle meyvelerden, bunun yanında sebzelerden, küçük top şeklinde garnitür ve dekor çıkarmak için kullanılan mutfak el aleti.
Parmesan
İtalya'nın en popüler eskitilmiş peyniridir ve yazıldıği gibi okunur. Orijinal adı ise Parmigiano'dur ve o da "parmaciano" diye okunur. İngilizceye ve dilimize Parmesan olarak çevrilmiştir ve de adını İtalya'nın Parma şehrinden almıştır. Yapımında inek sütü kullanılır.
Pastacı Kreması
Kek ve pasta için kullanılan krema bu isimle bilinir. Temelde un, süt, yumurta, nişasta, toz şeker ve vanilya içerir.
Pastörize
Özellikle süt vb. gıdaların özel cihazlarda 65 dereceye kadar ısıtılarak birdenbire soğutulmasıyla, içindeki mikropların öldürülmesi işlemidir.
Pastrami
Bizdeki pastırmanın (bastırılmış soğuk et) karşılığı sayılır ve yazıldığı gibi okunur. Özellikle Amerika'da çok popülerdir.
Pate
Fransızca'da hamur anlamına gelir. Ekmek üstüne sürülebilir et ezmesini ifade eder. Bir diğer sürülebilir et ezmesi "terin" ile benzerlik gösterir.
Pate a Choux
Ekler ve profiterol gibi tatlıların pişmiş hamuru bu isimle anılır ve "pataşu" diye okunur.
Pavlova
İsmini Rus balerin Anna Pavlova'dan almış bir tatlıdır. Özetle, maringue (yumurta akı ve pudra şekerinden yapılan bir krema, "mereng" diye okunur) üzerine çilek veya orman meyveleri sosu konularak servis edilir. İlk defa 1920 yılında, Anna Pavlova'nın Avusturalya ve Yeni Zelanda ziyaretinde kendisine ikram için yapılmış.
Pazı
Uluslararası mutfaklarda chard (çard) olarak bilinen ıspanakgiller ailesinden yeşil yapraklı bir sebzedir. Genellikle kavurması ve lahana gibi sarması yapılır.
Pear Tomato
Kiraz domates gibi küçük bir yapıdadır ve şekli armuta benzediği için bu ismi almıştır. Aynı zamanda ampul domates olarak da bilinir. Genelde çiğ olarak tüketilir ve mevsim salatalarına çok yakışır. Bununla birlikte reçeli de güzel olur. Doğal bir antioksidan kaynağıdır ve kolesterole iyi gelir.
Pearl Onion
Genelde beyaz arpacık soğanı bu isimle adlandırılır ve "pörl anyın" diye telaffuz edilir. İngilizce olan bu ismin türkçe karşılığı inci soğandır. Doğranmadan tüm olarak kullanılır. Kabuğu soyulmuş hazır halde konserve ve turşusu da bulunmaktadır.
Pecan
Dilimize "Pikan Cevizi" olarak çevrilmiştir. Anavatanı Amerika’dır. Şekil ve tat bakımından normal cevizden biraz farklıdır. Elle çok rahat kırılabilecek incelikte bir kabuğa sahiptir. Ülkemizde Akdeniz bölgesinde yeni yeni yetiştirilmeye başlanmıştır.
Peche Melba
Fransız şef Auguste Escoffier'nin, opera sanatçısı Nellie Melba için hazırladığı bir tatlıdır ve dilimize "peşmelba" olarak uyarlanmıştır. Aynı zamanda dünya mutfağında "peach melba" diye bilinir. Temelde taze veya komposto şeftali, ahududu sosu, krema ve dondurma içerir.
Pecorino
İtalyanlar'ın koyun peyniridir ve "pekorino"diye okunur. Gerçi İtalya'daki tüm koyun peynirlerine Pecorino denir. Üretildiği bölgeye göre ise Pecorino Romano, Pecorino Toscano gibi isimler alır.
Pençeta
Daha ziyade kıymalık et türüdür. Dananın göğüs boşluğunda (döş) bulunan 12'inci ve 13'üncü kapugalarını kapsayan kemiksiz et parçasıdır.
Pepeçura
Doğu Karadeniz bölgesine ait bir tatlıdır. Temelde siyah üzüm (kokulu üzüm) şeker ve buğday içerir. Siyah üzüm yerine böğürtlen ile yapılan versiyonu da vardır.
Pepino
Anavatanı Güney Amerika Peru olan tropikal bir meyvedir. Lezzet olarak kavun, ananas, elma gibi tadlar çağrıştırır. Son yıllarda ülkemizde de yetiştirilmeye başlanmıştır.
Perde Pilavı
Siirt yöresinin geleneksel düğün ve davet yemeğidir. Hazırlanan hamur yufka şeklinde açılır, üzeri iç badem ile dekore edilir ve pilavın yapılacağı tencerenin veya kek kalıbının içi bu hamur ile kaplanır. Akabinde içi tavuklu iç pilav ile doldurulur ve pişmeye bırakılır.
Peri Peri Sos
Portekiz’in dünya mutfağına kazandırdığı bu sos aslında Afrika kökenlidir ve piri piri olarak da bilinmektedir. Adını bir çeşit kırmızı acı biber olam “peri peri biberinden almıştır. Temelde peri peri biberi, kırmızı dolmalık biber, tütsülenmiş kırmızı pul biber, kırmızı soğan, taze sarımsak, domates, zeytinyağı, sirke, limon suyu, kekik,, tuz, karabiber ve şekerden oluşur. Özellikle tavuk yemeklerinde çok kullanılır.
Pesto
Salata ve makarnalarda çok tercih edilen bir sostur ve yazıldığı gibi okunur. İçerik olarak; fesleğen, sarımsak, çam fıstığı, parmesan peyniri ve zeytinyağından oluşur. Pesto, Latince ezmek anlamına gelen “pistare”den türemiş bir kelimedir.
Petrus
En pahallı kırmızı şaraplardan biri olan Petrus aynen yazıldığı gibi okunur, Fransa’nın Bordeaux (bordo) bölgesinde yer alan ve Pomerol bağlarında sınırlı miktarda yetiştirilen Merlot (merlo) üzümlerinden yapılır. Bu muhteşem şarabın üreticisi Jean-François Moueix ve ailesidir.
Piadina
İtalyan mutfağına ait bu lezzet aynen yazıldığı gibi okunur Lavaş arasına konan envai çeşit et, sebze, peynir ve yeşillik kombinasyonundan oluşur. Aslında piadina bizim lavaş dediğimiz ekmeğin adıdır.
Pierogi
Polonya mutfağına ait olan bu lezzet bizdeki Çerkez mantılarıyla benzerlik gösterir. Genellikle peynirli, kıymalı ve patatesli çeşitleri yapılır. Ayrıca reçel dolgulu tatlı versiyonları da bulunmaktadır ve üzerine kremalı yoğurt gezdirilerek servis edilir.
Pilaki
Genellikle barbunya ve fasulye ile hazırlanan zeytinyağlı yemeğidir. Soğan, sarmısak, maydanoz, havuç vb. sebzeler içerir.
Pinot Grigio
İtalyanlar’ın Pinot Grigio (pino gırico) ve Fransızlar’ın Pinot Gris (pino gris) dediği rengi pembeye çalan üzüm cinsidir. Özellikle İtalya’da şarapları çok popülerdir. Şaraplarında baharat, bal ve tropikal meyve aromaları hakimdir. Asiditesi yüksektir.
Pinotage
Kökeni Güney Afrika’dır ve "pinotaj" diye okunur. Pinot Noir ve Cinsault üzümlerinin çaprazlanması sonucu oluşmuştur. Bariz böğürtlen kokusuyla meyvemsi ve ferahlatıcı bir yapıya sahiptir.
Piroşki
Bizdeki poğaçanın, Rus ve Sovyet mutfağındaki karşılığıdır. Çok farklı içeriklerle yapmak mümkündür.
Pirpirim Aşı
Güneydoğu ve Gaziantep yöresinde çok popüler bir sebze yemeğidir. Halk dilinde pirpirim, semizotunu ifade eder. Özetle semizotu yemeğidir.
Pisto
İspanyol mutfağına aittir ve yazıldığı gibi okunur. Temelde domates, soğan, kabak, patlıcan, yeşil biber, kırmızı biber ve zeytinyağı kullanılarak yapılan bir lezzettir. Bizim sebzeli güveç ile benzerlik gösterir.
Pistou
Fransız mutfağına ait bir sostur ve “pistoo” diye telaffuz edilir. Temelde sarımsak, taze fesleğen ve zeytinyağından oluşur. İtalyanlar’ın "pesto" sosu gibi peynir ve çam fıstığı içermez ama böyle versiyonları da yapılmaktadır. Yani İtalyanlar'ın pesto dediğine Fransızlar "pistou" derler
Pita
Kökeni çok eski çağlara, Antik Yunan dönemine kadar uzanan düz yuvarlak bir ekmek türüdür. Görsel olarak bizdeki gobit ekmeği ile benzerlik gösterir.
Pitaya
Kaktüs benzeri bir bitkinin meyvesidir ve aynı zamanda "dragon fruit" olarak bilinir. Yani ejder meyvesi.
Piyaz
Ana malzemesi haşlanmış kuru fasulye, soğan ve maydanoz olan bir salata türüdür. Sumak vb. ilave malzemelerle zenginleştirilir. Genelde haşlanmış yumurta ile dekore edilir.
Pkhali
Gürcistan mutfağında çok popüler bir mezedir ve “pikali” diye okunur. Farklı sebzelerle yapmak mümkündür ama en popüler olanı ıspanak ile yapılanıdır.
Plaska
Arnavut ve göçmenlerin pırasalı mısır ekmeğidir "pilaska" diye söylenir. Özellikle Kırklareli'nin Balkan köylerinde çok popülerdir. Yeryer mısır ununa, buğday unu da karışrırılır.
Plymouth Rock
Anavatanı Amerikan olan bu tavuk ırkı “Pleymut Rak” diye okunur. Hem yumurta, hem et tavuğu olarak yetiştirilmektedir ve yılda ortalama 230 civarında yumurta verimine sahiptir. Ağırlığı 4 kiloya kadar çıkabilmektedir. Barred Plymouth Rock, White Plymouth Rock ve Gold Plymouth Rock gibi farklı türleri mevcuttur.
Poelle
Az yağ konmuş kızgın tavada pişirme tekniğidir. Aynı zamanda bu pişirme tekniği ızgara olmadığı zaman tercih edilir. Kızgın şişler yardımıyla etlerin üzerine sanki ızgarada pişmiş gibi bir görüntü verilir. Bu nedenle ızgara taklidi yöntem olarak da bilinir.
Polenta
Yapımında mısır unu kullanılan İtalyanlar'ın meşhur garnitürü. Genellikle balık tabaklarına eşlik eder.
Polorosso
Bizde radiçi olarak bilinen bir çeşit kırmızı renkli lahana. Orjinalde "radicchio" ile aynıdır.
Porcini
Halk arasında "ayı mantarı" olarak bilinir ve "porçini" olarak okunur. Ana yemek soslarına çok yakışır. Ayrıca risotto ve çorbalarla da çok güzel uyum sağlar. Kurutularak da tüketimi çok yaygındır.
Portobello
Çok etli ve büyükçe bir mantar türüdür. Yazıldığı gibi okunan bu mantar türü ülkemizde "kestane mantarı" olarak da bilinir.
Pot Pie
Küçük güveç kaplar içinde yapılan böreklere bu isim verilir ve "pot pay" diye okunur. Nasıl küçük kaplarda yapılan keklere "cupcake" deniliyorsa, küçük kap içinde yapılan böreklere de "pot pie" denir.
Pöç
Sığırın kuyruk sokumu için kullanılan bir terimdir. Sadece kendi kemik suyu ile 16 saat pişirilen kış çorbası ile meşhurdur.
Pretzel
Almanlar'ın kıvrık ve tuzlu çubuk krakerleridir ve "piretzıl" diye okunur. Aynı zamanda Alman simiti olarak da bilinir.
Probiyotik
Yunanca “yaşam için” anlamına gelen bir kelimedir. Vücudumuzu zararlı mikroorganizmalardan koruyan, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlayan, organizmamızla dost, canlı bakterilere probiyotik denir. Genel olarak turşu, sirke, kefir, yoğurt ve peynir gibi fermente gıdalarda bulunur.
Proof
Amerikan alkol ölçü birimidir ve "puruf" diye okunur. Bizdeki alkol derecesinin iki katına denk gelir. Yani 40 derece, 80 proof'a eş değerdir. Genellikle viski, votka, cin gibi yüksek alkollü içkiler için kullanılır.
Provençal
Fransızlar’ın dünya mutfağına kazandırdığı bir çeşit pane harcıdır. Bu karışım; sarımsak, biberiye, kekik, maydonoz, soğan ve ekmek kırıntılarından oluşur.
Provolone
İtalya’nın güneyine özgü popüler bir peynir türüdür ve “provolon” diye okunur. Orta-sert bir yapıya sahip olan bu peynirin yapımında inek sütü kullanılır.
Pub
Britanya kültürü ile bütünleşmiş bu mekanlar, alkol ağırlıklı içeceklerin ve eşlikçilerinin servis edildiği yerlerdir. Public (halk, halka açık) kelimesinin kısaltmasıdır.
Pu-Erh
Hafif bir tütsü aromasına sahip bu çay en değerli Çin çaylarından biridir ve "pu-er" diye okununur. Yıllanmış çay olarak da bilinen pu-er çayı, fermentasyon sürecinden sonra, 30-40 yıl dayanabilmektedir ve yıllandıkça da değeri artmaktadır. Bekletilme yeri olarak mağralar ve özel odalar seçilir.
Pumpernickel
Almanların meşhur koyu renkli, bol tahıllı, bol lifli çavdar ekmeğidir ve "pampır nikıl" diye okunur.
Purslane
Bizde "semizotu" olarak bilinir ve "pürsleyn" diye okunur. Yaprakları salata olarak, ya da ıspanak gibi pişirilerek yemeklerde kullanılan bir sebzedir. Ayrıca et yemeklerinde ve böreklerde de tercih edilir. Yoğurt ile de karıştırılır ve güzel bir meze halini alır. Sebzeler arasında en fazla miktarda omega-3 içerdiği bilinmektedir.
Quesadilla
Popüler bir Meksika yemeğidir ve "kesediya" diye okunur. Tortilla (tortiya) ekmeği içine et, tavuk, peynir sebze gibi bir çok malzemenin konulması ile hazırlanır. Görsel olarak bizdeki gözleme ile benzerlik gösterir.
Quiche
Fransız mutfağına aittir ve "kiş" diye telaffuz edilir. Çok farklı sebzelerle yapmak mümkündür ama özetle tart hamuru üzerine peynir, krema ve yumurta harcından oluşur. Bir çeşit tart da diyebiliriz.
Raclette
Dünyanın en ünlü eriyen peyniridir ve "rıklet" diye okunur. Özellikle patates ve sebze graten yemeklerde çok tercih edilir. Alpler’de, Fransa-İsviçre sınırının iki kesiminde de yapılan bu peynirin Fransız versiyonu diğerine göre biraz daha yumuşaktır. Ancak iki çeşidin de tatları birbirine oldukça benzemektedir.
Radicchio
Bizde daha çok "Radiçi" olarak bilinir ve "Radikio" diye okunur. Ayrıca polo, polorosso gibi isimlerle de bilinir. Koyu kırmızısı yaprakları olan bitki, yaprakları için yetiştirilir. Tadı acımsı ve baharatlıdır.
Ragu
İtalyan mutfağında et (kıyma) içerikli soslar için kullanılan genel bir terimdir ve yazıldığı gibi okunur. Örneğin makarnalarda çokça tercih edilen "bolenez sos" bir ragu türüdür. Kelimenin kökeni Fransızca "raqout" sözcüğünden gelmektedir.
Raita
Hindistan mutfağına aittir ve bizdeki cacık ile benzerlik gösterir. Temelde yoğurt, salatalık, havuç ve domates içerir.
Ranch Dressing
Özellikle Amerika'da çok popüler bir salata sosudur. Temelde mayonez, yoğurt, sarımsak, dereotu, maydanoz, fesleğen, limon suyu, karabiber ve tuz içerir. Salata sosu dışında dip (batırma, banma) sosu olarak da kullanılır. Örtü, örtmek anlamına gelen "dressing" salata soslarına verilen genel bir isimdir.
Rare
Izgara edilecek etin pişirilme derecesini ifade eder ve "ree" diye okunur. Etin içi pembe renkte kalır ve hafif kanlı olur. Bu pişirme derecesi bizde "az pişmiş" diye bilinir.
Raspberry
Bizde "ahududu" diye bilinir ve "razberi" diye okunur. Uluslararası mutfaklarda, frambuaz (framboise) olarak da geçer. Kırmızı renkli ve küçük taneli bir orman meyvesidir. Pasta ve tatlılarda çok tercih edilir.
Ratatouille
Fransız mutfağına ait olan bu vejetaryen yemek "ratatuy" diye okunur. Temelde patlıcan, kabak, domates ve biber içerir. Tüm sebzeler halka şeklinde doğranır ve tepsiye sırasıyla dizilir. Üzerine taze fesleğen yaprağı, taze kekik, soğan, sarımsak ilave edilir ve üzerine zeytinyağı gezdirilip fırınlanır.
Ravioli
Dolgulu bir İtalyan makarnasıdır ve yazıldığı gibi okunur. Bizim mantılarla benzerlik gösterir, sadece şekil olarak biraz farklıdır. Ravioli aynı mantı gibi hazırlanır. Hamurun içine bir dizi malzeme konularak kapatılması ve haşlanması ile yapılır.
Rechaud
Dilimize "reşo" diye çevrilmiştir. Reşo aslında bir yakıt tankıdır. İçindeki yakıt; gaz olabilir, gazyağı olabilir, ispirto olabilir, yanıcı jel vb. maddeler olabilir. Reşo denilen bu yakıt tankı, yemekleri sıcak muhafaza etmek için chafing dish (şefin diş) altına konur.
Recipe
Reçete anlamına gelir. Bir yemeğin içindeki malzemeleri, yemeğin tarifini ifade eder ve "resipi" diye okunur.
Red Stripe
Klasik tombul şişesi ile dünyaca ünlü bir Jamaika birasıdır ve "red sitrayp" diye okunur.
Red Windsor
Bordo şarabı veya brandy (brendi) ile mermerlendirilmiş bir İngiliz peyniridir ve "red vindzır" diye okunur.
Reşo
Orjinalde "rechaud" diye yazılır. Reşo aslında bir yakıt tankıdır. İçindeki yakıt; gaz olabilir, gazyağı olabilir, ispirto olabilir, yanıcı jel vb. maddeler olabilir. Reşo denilen bu yakıt tankı, yemekleri sıcak muhafaza etmek için "chafing dish" şefin diş altına konur.
Reuben Sandwich
Amerika'da çok popüler olan bu sandviç "rubin" diye telaffuz edilir. İlk defa Reuben Kulakofsky tarafından yapıldığı için bu isimle anılmıştır. İçerik olarak corned beef (salamura edilmiş et) sauerkraut (beyaz lahana turşusu) Swiss cheese (isviçre peyniri) Russian dressing (temelde ketçap ve mayonez karışımından oluşan rus sosu) ve rye bread (çavdar ekmeği) Tüm bu içeriklerler tost yapılır
Revani
Şerbetli tatlılar grubuna girer. Temelde un, yumurta, irmik, şeker, yağ, yoğurt, kabartma tozu ve vanilya içerir.
Rib Eye Steak
Sığır kaburgasının dış kısmından çıkarılan bifteğe denir ve "rib ay siteyk" diye okunur. Bu aynı zamanda Antrikot parçasıdır. Yani bizim Antrikot dediğimize Amerika'da "Rib Eye" derler. Kelime olarak kaburganın gözü anlamına gelir.
Risotto
İtalyan pilavı olarak bilinir ve "rizoto" diye okunur. İtalyanca pirinç anlamına gelen "riso" kelimesinden türemiştir.
Ristretto
Türkçe karşılığı "sınırlı" İngilizce karşılığı ise "limited"dır ve "ristiretto" diye okunur. Espresso'nun yarısı hacminde, çok koyu bir kahvedir. İtalya'da kısa anlamına gelen Corto (korto) olarak da bilinir. Espresso veya Ristretto yapmak için aynı miktarda çekirdek kullanılır fakat Ristretto için, kahve makinesi Espresso'nun yarısı kadar su ilave eder.
Robusta
Arabica’dan sonra en çok üretilen kahve çekirdeğidir. Üretimi en çok Vietnam, bunun yanında Brezilya ve Afrika'da gerçekleşir. Arabica’ya göre yaklaşık iki kat daha fazla kafein içerir.
Rocket
Bizde "roka" olarak bilinir ve "roket" diye okunur. Turpgiller familyasından, yaprakları salata olarak yenen acımsı tadı olan bir bitkidir. Balığın yanına çok yakışır. Aynı zamanda dünya mutfağında "arugula" olarak da bilinmektedir.
Rocky Road
Amerika'da çok popüler olan bu dondurma "raki rod" diye telaffuz edilir. Temelde marşmelov ve çikolatalı dondurmadır. Ayrıca fındık, badem, ceviz gibi kuruyemiş türleri de ilave edilmektedir.
Roka
Dünya mutfağında "arugula" veya rocket (roket) olarak bilinmektedir. Turpgiller familyasından, yaprakları salata olarak yenen, acımsı tadı olan bir bitkidir. Balığın yanına çok yakışır.
Rom
Şeker kamışından yapılan yüksek alkollü bir içki türüdür. Örneğin dünyaca ünlü Bacardi ve Havana Club bir rom markasıdır. Orjinal yazılışı "rhum"dur.
Rooibos
Ülkemizde kırmızı çay olarak bilinen bu çay, yazıldığı gibi okunur. Bildiğimiz çay bitkisinden değil, iğneye benzeyen kızıl çalı yapraklarından yapılır. Güney Afrika'nın ulusal içeceğidir ve kafein içermez.
Roquefort
Koyun sütünden yapılan ve ismini Fransa'nın Roquefort kasabasından alan bu peynir "rokfor" diye okunmaktadır. İçi küflü, güzel kokulu bir peynirdir. Üretimi, Roquefort kasabası civarındaki doğal mağaralarda ve sonradan bu mağaralara benzetilerek yapılan mahzenlerde yapılmaktadır.
Rosemary
Bizde "biberiye" olarak bilinir ve "rozmeri" diye okunur. Birçok yemekte baharat olarak kullanılan iğne yapraklı, çok aromatik bir bitkidir.
Roti
Fırında kızartılmış etlere verilen isimdir. Pişirilecek ete su ilave edilmez, kendi yağında ve kendi suyunda pişmesi sağlanır.
Roux
Fransız mutfağında bu isimle anılır ve “rou” diye telaffuz edilir. Yani bizim meyane dediğimize Fransızlar roux derler. Özetle çorba ve yemeklere kıvam vermek için uyguladığımız, unun tereyağında kuvrulma işlemidir. Bu uygulama aynı zamanda ana sosların temelini oluşturur. Örneğin bu karışıma süt ilave ederseniz beşamel sos yapmış olursunuz.
Rowanberry
Bizdeki karşılığı "üvez" olan bu meyve "rovınberi" diye okunur. Küçük taneli ve buruk bir tadı olan bu meyve C vitamini bakımından çok zengindir. Bununla birlikte tansiyon ve kan şekerini düşürücü etkisi de vardır.
Rulet
Hamur kesmeye yarayan, yuvarlak bıçaklı el aletidir. Genellikle pizza dilimleme işinde kullanılır.
Rum Raisin
Amerika ve Karayipler’de çok popüler bir dondurmadır ve "ram reyzın" diye okunur. Özetle rom'da bekletilmiş kuru üzümden yapılan bir dondurma çeşididir. Kelime olarak "raisin" İngilizce'de kuru üzüm anlamına gelir.
Ruşeym
Buğday tanesinin özü demektir. Zaten kelime olarak embriyo, oğulcuk anlamına gelir. Yani buğday tohumunun, çimlenmesini ve üremesini sağlayan kısım. Ruşeym tüm buğday tanesinin yaklaşık yüzde üçünü oluşturmaktadır.
Sage Derby
Yapımında adaçayı kullanılan İngilizler'in meşhur peyniridir ve "seyç derbi" diye okunur. Kelime olarak "sage" adaçayı anlamına gelir, Derby ise İngiltere'de bulunan Derbyshire bölgesini ifade eder. Orta-sert bir yapıya sahip bu peynirin yapımında pastorize edilmiş inek sütü ve taze adaçayı yaprakları kullanılır.
Salamandra
Isıyı yukarıdan veren ızgara şeklinde bir fırın türüdür. Ograten ve graten usulü pişirme yapmak için kullanılır. Yani yemeklerin sadece üzerini kızartmaya yarar. Orjinal yazılışı "salamander"dir.
Salsa Verde
Yeşil sos anlamına gelir. İspanyolca salsa sos, verde ise yeşil demektir. Bir çok farklı yeşil içerikle yapmak mümkündür. Ama temelde tomatillos, yeşil domates, jalapeno biberi, soğan, taze kişniş, limon suyu ve tuz içerir.
Saltimbocca
Dövülerek inceltilmiş dana eti ile hazırlanan bir İtalyan yemeğidir ve “saltimbokka” diye okunur. İnceltilmiş dana etinin arasına prosciutto ve adaçayı yaprağı konularak rulo haline getirilir. Akabinde una bulanıp yağda kızartılır. Farklı uygulamalarını da görmek mümkündür. Örneğin rulo haline getirmeden pişirip açık olarak servis etmek de mümkündür.
Sambal
Chili (çili) biberinden yapılan bu sos Endonezya mutfağında çok popülerdir. Aynen yazıldığı gibi okunur. İçerik olarak ise çili biberinin yanında; karides ezmesi, balık sosu, sarımsak, zencefil, arpacık soğan, taze soğan, şeker, limon suyu ve pirinç sirkesi veya diğer sirke çeşitlerinin karışımından oluşur. Sambal genellikle ana yemeklerle birlikte acı ve baharatlı bir sos olarak servis edilir.
San Pellegrino
İtalyanlar'ın dünyaca ünlü maden suyudur ve "sen peligrino" diye okunur. Adını İtalya'da bulunan San Pellegrino isimli bir köyden almıştır.
Sangiovese
İtalya’da çok yetiştirilen bir diğer siyah üzüm çeşididir ve sancoveze diye okunur. En önemli şarabı Toscano (toskano) da üretilen Chianti (kianti) dir. Kokusu hafiftir. En belirgin karekteristik aroması erik ve çilektir.
Sangria
İspanya ve Portekiz kökenli bir meyveli şarap kokteylidir ve yazıldığı gibi okunur. Temelde kırmızı şarap, rom veya votka, meyve parçaları, şeker veya bal içerir.
Santoku
Japon kökenli bir şef bıçağıdır ve yazıldığı gibi okunur. Bıçağın ağız kısmı 13 cm ile 20 cm arası bir uzunluğa sahiptir. Sap kısmının üst noktasından itibaren, üst kısımları düz bir hata dahiptir. Kelime olarak üç kesme işlemini tarif eder; dilimleme, küp doğrama ve ince doğrama.
Sardalya
Sürüler halinde yaşayan küçük bir balık türüdür ve hamsi ile yakın akraba sayılır. Daha küçük olanlarına ise "papalina" denir. Özellikle İspanya, Portekiz, Malta ve Sicilya ile anılır. Aynı zamanda "sardalye" olarak da bilinir. Taze olarak tüketildiği gibi, konserve olarak da çok popülerdir. Ülkemizde en çok Ege'nin kuzeyinde görülür. Temmuz ve ekim arası en lezzetli halini alır. Genellikle tavası, ızgarası ve buğlaması yapılır. Uluslararası mutfaklarda "sardine" diye bilinir ve "sardin" diye okunur.
Sarmale
Bizdeki lahana sarmasının Romanya mutfağındaki karşılığıdır. İçini genellikle domuz eti, domuz pastırması domuz sosisi ile pirinç ve baharatlarla doldururlar.
Satay
Endonezya mutfağına ait bir yemektir ve "sati" diye telaffuz edilir. Bizdeki "çöp şiş"in karşılığıdır.
Sauerkraut
Almanlar'ın meşhur beyaz lahana turşusudur ve "saur kuravt" diye okunur. Kelime olarak ekşi lahana anlamına gelir.
Sauvignon Blanc
Fransa kökenli bir şaraplık beyaz üzüm cinsidir ve "sovinyon bılan" diye okunur. Kelime olarak "vahşi beyaz" anlamını ifade eder.
Savarin
Rom ile ıslatılmış silindir şeklinde küçük porsiyonlu bir kektir. Aynen yazıldığı gibi okunur. Üzeri krema veya krem şanti ile doldurulur ve de taze meyveler ile garnitürlenir. İçerik olarak; yumurta, tereyağı ve sütten oluşur. Karayip adalarında ve Latin Amerika ülkelerinde çok popülerdir.
Savoiardi
İtalyan mutfağında kedi dili bisküviler için kullanılan terimdir ve "savuyardi" diye okunur. Aynı zamanda dünya mutfağında ladyfinger olarak da bilinir.
Sazan
Bol kılçıklı bir tatlı su balığıdır ve ülkemizde bulunan tüm tatlı sularda görülür. Aynalı sazan, pullu sazan, deri sazanı (pulsuz) gibi farklı türleri de vardır. Aynalı sazan denmesinin sebebi, tüm gövdeyi saran pullarla kaplı olması değil, sadece sırt kısmında büyükçe bir kaç pulun bulunmasındandır. En lezzetli zamanı ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Buğlaması, ızgarası ve mısır unuyla kızartılması güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "carp" olarak geçer ve "karb" diye okunur.
Sbrinz
Yapımında çiğ inek sütü kullanılan çok sert dokulu bir İsviçre peyniridir ve "Sibrins" diye okunur. Genellikle rendelenerek tüketilir.
Scamorza
Yapımında inek sütü kullanılan bir İtalyan peyniridir. İsli olan çeşidi de yapılan bu peynir "sıkamartza" diye okunur. Orta sert bir dokuya sahiptir ve genellikle eritme peynir olarak kullanılır.
Scone
Uluslararası mutfaklarda popüler bir çörek türüdür ve "sıkan" diye okunur. Daha ziyade sade veya kuru üzümlü yapılır.
Sek
İçine su veya herhangi bir sıvı katılmamış içkiye verilen isimdir. Fransızca'dan gelen bu kelimenin orjinal yazılışı "sec"tir.
Semillon
Güneybatı Fransa’da yetiştirilen dünyanın en iyi beyaz şarap üzümlerinden birisidir ve "semilon" diye telaffuz edilir.
Semizotu
Dünya mutfağında "purslane" olarak bilinir ve "pürsleyn" diye okunur. Yaprakları salata olarak, ya da ıspanak gibi pişirilerek yemeklerde kullanılan bir sebzedir. Ayrıca et yemeklerinde ve böreklerde de tercih edilir. Yoğurt ile de karıştırılır ve güzel bir meze halini alır. Sebzeler arasında en fazla miktarda omega-3 içerdiği bilinmektedir.
Semolina
Buğday cinsidir ve yazıldığı gibi okunur. Protein ve gluten oranı yüksektir ve genelde makarnalık buğday olarak bilinir.
Semsek
Güneydoğu mutfağında, özellikle Gaziantep'de çok popüler bir hamur işidir. Kıyma, peynir vb. farklı içeriklerle yapmak mümkündür. Hamurlar yarım ay şeklinde kapatılarak, uçlarından tırnak tırnak ezilir ve kızgın yağda kızartılır.
Sencha Tea
Japon çayları içinde önde gelen bir çeşittir ve "sença" diye okunur. Özenle toplanmış çay yaprakları önce 15-20 saniye kadar buhara tutulur. Daha sonra kıvrılıp, ısıtılır ve kurutulur.
Servant
Yemek takımları, servis tabağı, masa örtüsü, peçete, yağdanlık vb. yedek malzemelerin konulduğu restoran salonlarında belirli noktalarda sabit duran çekmeceli, kapaklı dolaplardır. İngilizce "hizmetçi" anlamına gelir.
Set Menu
Servis edilecek yemeklerin önceden belli olduğu menüleri ifade eder. Table d'Hote (tabildot) ile aynı anlama gelir.
Shaker
Kokteyl hazırlamak için kullanılan karışım kabıdır ve "şeykır" diye okunur. Ana gövde, süzgeç ve kapak olarak üç bölümden oluşur.
Shallot
Bizdeki arpacık soğandır ve "şalot" diye okunur. Otel ve restoran mutfaklarında genelde garnitür olarak tercih edilir. Bununla birlikte sos yapımında ve güveç yemeklerinde de kullanılır.
Shawurma
Bizdeki dürüm dönerin, Arap mutfağındaki karşılığıdır ve "şavurma" diye okunur. Tavuk, hindi, koyun, keçi veya sığır etinden yapılır. Şavurmanın farklı özelliğini ise; tahin, humus, turşu, şalgam, amba (mango turşusu) ve bol sarımsak ile hazırlanan sosudur.
Sıkma
Yörüklerin meşhur yiyeceğidir ve Mersin dolaylarında çok popülerdir. Sıkma, genellikle ekmek yapma işlemi sona erdikten sonra yapılır. Sıkma ismi, saçta pişirilip içine iç malzemesi konan yufkaların, yuvarlanıp sıkılmasından gelmektedir. İç malzeme olarak genellikle soğanla kavrulmuş patates tercih edilir.
Side Dish
Uluslararası restoran dilinde çok kullanılan bir terimdir ve "sayt diş" diye okunur. Ana yemekle birlikte eş zamanlı olarak, ayrı tabaklarda servis edilen tamamlayıcı yemekleri ifade eder. Örneğin köftenin yanında gelen piyaz veya kuru fasulyenin yanında gelen pilav vb.
Silver Needle
Gümüş iğne anlamına gelir ve “silvır nidıl” diye okunur. Adını çay tarlalarındaki açmamış filizlerin gümüş renginden ve iğneye benzeyen tüycüklerinden almıştır. Anavatanı Çin olan bu beyaz çay, sadece en üstte yeni filizlenmiş tomurcuklarının dikkatli bir şekilde elle toplanmasıyla elde edilir.
Simmental
Anavatanı Avusturya ve İsviçre’dir. Ülkemizde sarı alaca olarak da bilinir. Kırmızı ve beyaz ırkın melezlenmesi neticesinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Vücüdunda kırmızı ve beyaz renkler hakimdir. Baş, alın ve kirpikleri mutlaka beyazdır. Et ve süt verimi yüksektir. Holsteine sığırından sonra dünyada en yaygın ikinci sığır cinsidir.
Sirkencubin
Kökeni Osmanlı Mevlevi mutfağına dayanan; temelde sirke, bal, su ve karanfil gibi baharatlardan oluşan şerbet türü bir içececek.
Sirloin Steak
Sığırın arka bel kısmındaki et parçasıdır ve "sör loyn" diye telaffuz edilir. Aynı zamanda NY Strip Steak olarak da bilinir. Loin, kelime olarak "bel" sir ise "efendi" anlamına gelir. Yani et olarak "belin efendisi" manasındadır. Alt sirloin ve üst sirloin diye ikiye ayrılır (top sirloin, bottom sirloin) Üst sirloin, alt sirloin'a göre daha yumuşak ve daha lezzetlidir.
Siyah Pirinç
Uzun ince yapısıyla siyah renkte bir pirinç türüdür. Böğürtlen ve yaban mersinine oranla daha fazla antioksidan içeren siyah pirinç, beyaz pirinçle karşılaştırıldığında daha az oranda şeker içermektedir. Aynı beyaz pirinç gibi pişirilmektedir. Uzakdoğu mutfağında daha ziyade tatlı yapımında tercih edilir.
Siyez
Bilinen en eski buğday türüdür ve buğdayın atası olarak bilinir. Ülkemizde Kastamonu ve özellikle ilçesi İhsangazi'de yetiştirilmektedir. Karbonhidrat değeri düşük, protein değeri yüksektir.
Smirnoff
Ruslar'ın meşhur votka markasıdır ve dünya genelinde en çok tüketilen içkilerden biridir "simirnof" diye okunur.
Smoothie
Genellikle muz, kivi, çilek veya orman meyveleri ile yapılan buzlu bir içecek türüdür ve "sumuti" diye okunur. Küp buzlar meyvelerle birlikte kuvetli bir çırpıcı ve parçalayıcı (blender vb.) yardımıyla buzlu bir içecek kıvamına getirilir. Meyve yerine sebzelerle de smoothie yapılmak mümkündür.
Sofrito
İspanyollar'ın meşhur sosudur vede yazıldığı gibi telaffuz edilir. İçerik olarak temelde; biber, soğan, sarımsak ve domatesten oluşur. Bunun dışında farklı ilave malzemelerle hazırlamak da mümkündür. Tüm içerikler ince ince doğranır ve zeytinyağında sotelenir.
Sommelier
Fransızca'dan dilimize "somalier" olarak çevrilmiştir ve şarap garsonu anlamına gelir. Yani şarap konusunda uzman kişi.
Somon
Somon Alabalık ile akraba sayılan somon, yaşamının ilk ve son evresini akarsularda, kalan büyük bir bölümünü ise ılıman denizlerde geçirir. Omega 3 ile çok önemli besin değerine sahiptir. Doğal yaşam dışında yaygın olarak çiftliklerde de yetiştirilir. Fırını, ızgarası ve buğlaması güzel olur. Eğer doğal ortamda büyümüşse en lezzetli zamanı mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "salmon" olarak bilinir ve "salmın" diye okunur.
Soparnik
Hırvat mutfağının popüler hamur işi olan bu lezzet bizdeki gözleme ile benzerlik gösterir ve iç malzeme olarak pazı kullanılır.
Sorbe
Sadece meyve suyu veya meyve püresi ile yapılan dondurma çeşididir. Süt ve yumurta içermez. Fransızca yazılışı "sorbet"dir.
Sote
Et ve sebzelerin az miktarda sıvı ile çevirilerek pişirilmesidir ve orjinal yazılışı "saute" dir.
Souffle
Fransızlar'ın dünya mutfağına kazandırdığı önemli bir tatlıdır ve "sufle" diye okunur. Fransızca sufle; şişmek, şişirmek anlamını gelir.
Sourdough
Bizdeki ekşi hamur ekmeğidir ve "Saurdo" diye okunur. Bu ekmek türünün tarihi antik Mısır dönemine kadar uzanmaktadır. Bir çok ülkede örneklerine raslamak mümkündür. En meşhur olanı San Francisco Sourdough'dur. Uzun bir mayalama sürecine tabi tutulur ve bu ekmekler çok dayanıklıdır, tazeliğini uzunca süre muhafaza edebilir.
Souvlaki
Yunan mutfağının şiş kebabı olarak bilinir "suvlaki" olarak telaffuz edilir. Genellikle domuz etinden yapılır. Bunun yanında tavuk eti de tercih edilir.
Söğürme
Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin popüler bir patlıcanlı mezesidir. Temelde köz patlıcan, sotelenmiş domates, soğan, kapya biber sivri biber, sarımsak, pul biber ve tuz içerir. Üzerine kıyılmış maydanoz serpilerek servis edilir.
Spanakopita
Yunanlılar'ın ıspanaklı böreğidir ve "sıpanako pita" diye okunur. Burada "spanako" ıspanak, pita ise pide, hamurişi anlamına gelir.
Spatula
Özellikle hamur ve benzeri malzemeleri ezmek, karıştırmak, yoğurmak, bir yüzeye sürmek veya bir yüzeye yaymak için kullanılan mutfak aletidir.
Star Fruit
Türkçesi yıldız meyvesidir. Ayrıca carambola "karambola" diye de bilinir. Özellikle Filipinler, Endonezya, Malezya, Hindistan Bangladeş ve Sri Lanka gibi ülkelerde yetiştirilmektedir. Bunun dışında Karayipler ve Güney Amerika'da da yetiştirilir.
Stevia
Şeker bitkisi, şeker otu olarak bilinmektedir. Sıvı gıdaları tatlandırmak için kullanılır. Normal bir şekerden çok daha fazla tatlılık oranına sahiptir ve kalori içermez.
Stilton
İnek sütünden yapılan bu İngiliz peyniri "sitiltın" diye okunur. Küflü olan "mavi stilton" ile daha az bilinen ve küflü olmayan "beyaz stilton" diye iki çeşidi bulunmaktadır. İsmini İngiltere'deki Stilton köyünden almıştır.
Stock
Genellikle et ve kemik suyu için kullanılan bir terimdir ve "sıtak" diye okunur. Aynı zamanda sebze suyu için de söylenir.
Stolichnaya
Rusların dünyadaki en popüler votka markasıdır ve "sitoliçnaya" diye okunur. Aynı zamanda "stoli" olarak da bilinir. Yapımında çavdar ve buğday kullanılır.
Strudel
Strudel Avusturya mutfağında öne çıkmış bir tatlıdır ve "sutrıdıl" diye telaffuz edilir. Geçmişi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na kadar dayanmaktadır. Ilık veya biraz sıcak olarak ve yanında da vanilyalı dondurma yada vanilya sosu ile servis edilir. Üzerine de genellikle pudra şekeri serpilir. En popüleri elmalı olanıdır “apple strudel”
Sucuk Köfte
Özellikle Kayseri yöresinin popüler köftesidir. Temelde orta yağlı dana kıyma (iki kez çekilmiş) galeta unu, sarımsak, kimyon, kekik, karabiber, yeni bahar, pul biber içerir. Tüm malzemeler güzelce yoğrulur. Akabinde sretch folyoya rulo halinde sarılır. Buz dolabında 2-3 saat dinlendirilir. Sonrasında sucuk gibi dilimler halinde kesilir ve tavada kızartılır.
Sugai
Etli bir gövdeye sahip olan bu hurma, düşük şeker oranı ve iki renkli olmasıyla bilinir. Şeker hastalarının en çok tercih ettiği türdür. Şekeri uç kısmında toplandığı için uç kısmı sarı, gövdesinin kalan diğer bölümü ise kahverengidir.
Sukkeri
Kelime anlamı "şeker" olan bu hurma "hurmaların kraliçesi" olarak bilinir. Sarıya yakın rengi ile etli bir yapıya sahiptir.
Sultaniye
Ege bölgesine ait bir şaraplık beyaz üzüm cinsidir. Çekirdeksiz ve az asitli yapısından dolayı, sultanların ağzına layık anlamında "sultaniye" ismini almıştır.
Sumak
Özellikle kokuyu azalttığı için soğan salatalarında tercih edilir. Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi dışında her yerde yetişir. Ortadoğu ve Arap mutfağında ekşimsi tadından dolayı kebablarda ve salatalarda çokça tercih edilir. Yine Ürdün mutfağında humus yapımında sıklıkla kullanılır. İran mutfağında ise pilava ilave edilir. Meyvesi küre biçiminde, kırmızımsı ve ekşi lezzette olur. Sumak çalı görünümde bir bitki cinsidir.
Supla
Yemek tabaklarının altına konan daha büyük süslü tabaklara supla denir. Fransızca'da tabak altı anlamına gelir.
Surf and Turf
Özellikle Amerikan'nın sahil kesimlerinde (California ve Florida) çok popüler bir ana yemektir. Deniz ürünü ile kırmızı etin kombinasyonundan oluşur ve "sörf en törf" diye telaffuz edilir "surf" genellikle istakoz "turf" ise bonfile veya biftektir.
Surimi
Gerçek değil de imitasyon olarak elde edilen etlere verilen isimdir ve yazıldığı gibi okunur. Örneğin istakoz ve yengeç eti pahallı olduğu için, beyaz etli balıklar ezilip preslenir. Akabinde yengeç veya istakoz kokusu ve aroması verilerek istakoz veya yengeç surimi hazırlanır.
Sushi
Japon mutfağına aittir ve “suşi” diye okunur. Öncelikle haşlanmış pirinç, şeker ve pirinç sirkesi ile tatlandırılır. Sonra içine deniz ürünleri veya sebzeler, hatta tropikal meyveler konularak rulo haline getirilir. Veya önce rulo haline getirilmiş pirincin üzerine malzemeler ilave edilir. Garnitür olarak yanında zencefil turşusu, soya sosu ve wasabi (acı japon turbu) servis edilir.
Sübye
Özellikle sütlaç, muhallebi ve tavuk göğsü gibi tatlılarda nişasta yerine kıvam verici olarak kullanılır. Pirinçler iyice yumuşaması için bir gece sıcak suda bekletilir. Sonrasında pirinç seviyesini geçen suyu süzülür. Hafif tabanda sulu kalan pirinçler mutfak robotunda öğütülür. (Eskiden bu işlem için taş değirmen veya havan kullanırdı.) Öğütme işleminden sonra çok ince süzgeç veya tülbentten geçirilir. Elde edilen bu kremsi dokuya “sübye” denir. Aynı zamanda pirinç sütü olarak da tabir edilir. Farklı gıdalardan da sübye elde etmek mümkündür. Örneğin kavun çekirdeği sübyesi.
Sülbiye
Konya ve özellikle Akşehir'in yöresel bir yemeğidir. Temelde kuşbaşı dana eti, arpacık soğan ve haşlanmış nohuttan oluşur.
Sütlü Nuriye
Sütlü fındıklı baklavadır ve 1980 ihtilalinden sonra ortaya çıktığı için "ihtilal baklavası" olarak da bilinir.
Süvari Kahvesi
Diğer bir adı Tarz-ı Hususi veya kısaca Tarsusi olan kahvedir. Aslında bu kahve bildiğimiz Türk kahvesinin fincanda değil de cam bardakta servis edilen şeklidir. Genellikle şekersiz hazırlanır ve çay servisinde olduğu gibi şekeri yanında verilir. Özetle Türk kahvesinin, çay gibi sunulmasıdır.
Swiss Cheese
Orta sertlikte, sarı renkte bir İsviçre peyniridir. Yazıldığı gibi okunan bu peynir, aynı zamanda "emmental cheese" olarak da bilinmektedir. Delikli bir peynir türüdür ve inek sütünden elde edilir.
Syrniki
Ruslar'ın lor peyniri, yumurta, şeker ve un kullanarak yaptıkları bir çeşit pankek'tir ve "siriniki" diye okunur.
Şahdut
İran’daki adı Shahtoot, yani dutların şahı. 12 cm. uzunluğa kadar erişebildiği için bu ismi almış. Aynı zamanda Himaliya dutu olarak da bilinmektedir. Protein açısından çok zengin olan şahdut, aynı zamanda kanın temizlenmesine yardımcıdır.
Şakşuka
Ülkemizin popüler mezelerinden biridir. Temelde patlıcan, yeşil biber, domates, soğan, sarımsak ve zeytinyağından oluşur.
Şambaba
Temel malzemesi irmik, yoğurt, yumurta ve un olan bir tatlıdır. Üzerine badem konularak servis edilir "şambalı" olarak da bilinir.
Şaraşura
Marmara bölgesine ait yöresel bir yemektir. Temelde patlıcan, kabak, domates, patates, taze fasulye, domates salçası ve tuz içerir. Bir nevi etsiz türlü demek mümkündür.
Şaşlık
Genellikle koyunun but kısmında elde edilen et, kuzu şiş gibi şişe dizilir. Ama ebat olarak daha büyük kesimdir.
Şekerpare
Şerbetli tatlılar grubuna girer. Temelde un, yumurta sarısı, irmik ve şeker içerir. Üzeri genelde tüm findık ile dekore edilir.
Şevketi Bostan
Ege ve Girit mutfağında en çok sevilen ve en çok tüketilen otlardandır. Tarla kenarlarında ve kırlarda yabani olarak yetişir. Yemeği, özellikle zeytinyağlısı çok sevilir.
Şırdan
Koyun işkembesinin bağırsak ile birleştiği bir bölümü olan şırdan, Adana yöresinde çok popülerdir. İçi baharatlı pirinçle doldurulur, akabinde iple dikilir ve pişirilir.
Şiveydiz
Gaziantep mutfağının popüler yemeklerinden biridir. Temelde taze sarımsak, kuzu eti ve nohuttan oluşur.
Tabbule
Arap salatası olarak bilinmektedir. Dilimize ise "Tabule" olarak yerleşmiştir. Özetle bulgur salatası diyebiliriz. Yapımında bulgur, domates, salatalık, çok ince doğranmış maydanoz, soğan, sarımsak, zeytinyağı, limon suyu ve tuz kullanılır.
Tabildot
Fransızca kökenli bir kelimedir ve orjinal yazılışı "table d'hote" dur. Menüsü önceden belli olan yemekleri ifade eder.
Table d'Hote
Dilimize tabildot olarak çevrilen bu Fransızca kelime, menüsü önceden belli olan yemekler için kullanılır.
Taco
Elle yenen geleneksel Meksika yemeğidir ve "tako" diye okunur. Genelde et, peynir ve sebzeli çeşitleri yapılmaktadır. Bu yemekle birlikte garnitür olarak, sour cream (ekşi krema) avokado püresi (guacamole) ve salsa (biberli domates sosu) servis edilir.
Taflan
Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde yetişen, üzüm tanesi büyüklüğünde bir meyvedir. Aynı zamanda "karayemiş" olarak da bilinir.
Tagliatelle
Aynı zamanda Tagliolini olarak da bilinen İtalyan makarnasıdır ve yazıldığı gibi okunur. Tagliatelle şekil olarak Fettuccine'ye benzer. Tek farkı ebat olarak daha geniş olmasıdır.
Taittinger
En popüler şampanya markalarından biridir. Fransızlar "tatenje" Amerikalılar ise "tatıncır" diye telaffuz ederler.
Takoyaki
Japon mutfağına ait bu lezzet yazıldığı gibi okunur. Kelime olarak “tako” ahtopot “yaki” ise ızgara edilmiş anlamına gelir. Bizdeki karşılığı ise ahtopot köftesi veya ahtopot toplarıdır. Küçük küçük çukurlardan oluşan özel kalıplı ızgara tavalarda pişirilir.
Talkan Kurabiyesi
Leblebili tozundan yapılan bu kurabiye özellikle Eskişehir bölgesinde çok popülerdir. Zaten kelime olarak Tatarca “leblebi tozu” anlamına gelir.
Tamarillo
Ağaç domatesi de denilen bu meyve Şili, Peru, Kolombiya, Hindistan, Nepal gibi ülkelerin subtropikal iklim kuşağına sahip bölgelerinde yetişir. Genellikle tam olgunlaşmadan; şekli oval, yumurta gibiyken tüketilir. Yüksek orandan antioksidan içerir, bununla birlikte vitamin ve demir açısından da besin değeri yüksektir.
Tanen
Üzümün kabuklarında, çekirdeklerinde ve saplarında bulunan vede kırmızı şaraplarda daha çok mevcut olan, ağızda burukluk hissi uyandıran maddedir. Orjinal yazılışı "tannin" ve okunuşu "tanin" dir.
Tantuni
Adı Mersin ilimizle anılan çok popüler bir yiyecektir. Özel saç üzerinde pişirilir. İnce doğranmış biftek eti önceden haşlanır ve sonrasında az bir miktar kuyruk yağı saç üzerinde kavurma işlemine tabi tutulur. Bu pişirme aşamasında toz biber ilave edilir. Akabinde dürüm veya ekmek arası servis edilir.
Tapas
İspanyol mutfağında ana yemek öncesi alınan atıştırmalık yiyecekleri, başlangıçları ifade eder.
Tarama
Balık yumurtası ile yapılan bir meze türüdür. Genellikle sazan balığı yumurtası tercih edilir. Temelde ezilerek püre haline getirilmiş balık yumurtası, ekmek içi, zeytinyağı ve limon suyu içerir.
Tarator
Deniz ürünlerinin yanında en çok tercih edilen popüler bir sostur. Temelde bayat ekmek içi, yoğurt, ceviz, sarımsak, limon suyu ve zeytinyağı içerir. Havuçla yapılan "havuç tarator" da çok popülerdir.
Tarçın
Dünya mutfağında "cinnamon" olarak bilinir ve "sinimın" diye okunur. Yaprak dökmeyen aromatik kokulu bir ağaç cinsidir. Bu ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir.
Tarragon
Baharat olarak kullanılan aromatik bir bitkidir ve yazıldığı gibi okunur. İngilizce bir kelimedir ve dilimize "tarhun otu" olarak uyarlanmıştır. Fransız mutfağında ise "estragon" olarak bilinir.
T-Bone Steak
Sığırın sırt tarafından kesilen ve ismini ortasında bulunan "T" şeklindeki kemikten alan bir et parçasıdır "ti bon sitek" diye okunur.
Tekila
Meksikalılar'ın milli içkisidir ve kaktüs benzeri bir bitki olan "agave"nin suyundan yapılır. Kendine münasır bir içim şekli vardır. Önce bir miktar tuz yalanır, sonra küçük bardakta sunulan tekila tek seferde içilir ve finalde limon dilimi emilir.
Tekir
Kırmızı, kızıl renkte bir dip balık türüdür. Barbunya (barbun) ile çok karıştırılır. Aradaki en ayırt edici fark; tekir balığının çenesinin altında bir çift uzun sakal bulunmasıdır. Bu sebeble uluslararası mutfaklarda keçi anlamına gelen "goat fish" olarak bilinir. Diğer bir adı da "red mullet"dır. Genellikle kızgın yağda tavası yapılır.
Tekirdağ Köfte
Trakya bölgesinin popüler köftesidir. %80 dana, %20 kuzu kıyması karışımıyla yapılır. Temelde soğan, sarımsak, yumurta, ekmek içi, karbonat, irmik, kimyon, tuz, karabiber ve pul biberden oluşmaktadır.
Tepsi Kebabı
Antakya bölgesinin popüler yemeğidir. Temelde kıyma (dana ve kuzu karışık) soğan, maydanoz, sivri biber, sarımsak, kimyon, pul biber, karabiber, tuz ve biber salçası içerir. Tüm malzemeler zırhtan geçirilir ve tepsiye yerleştirilir. Üzerini de dekore etmek için domates ve biber koyulur. Akabinde fırına verilir.
Tere
Dünya mutfağında "cress" olarak bilinir ve "kıres" diye okunur. Turpgiller familyasından, yaprakları salata olarak yenen bir bitki türüdür ve vücuttaki yağ yakımını hızlandırır. Pişince acılaştığı için çiğ yemek gerekir. Ayrıca içinde birçok vitamin barındıran bir bitkidir
Teriyaki Sos
Japonların dünya mutfağına kazandırdığı bir sostur ve yazıldığı gibi okunur. Aslında Teriyaki bir pişirme yöntemini ifade eder. Kelime olarak "teri" parlaklık "yaki" ise bandırılmış yada sürülmüş demektir. Bu iki farklı kelime bir araya gelerek "teriyaki" olmuştur. İçeriği ise; soya sosu, şeker, zencefil, sarımsak ve baldır.
Tirbuşon
Şişe ağzındaki mantarlı kapakları çıkarmaya yarayan burgulu açacak türüdür. Özellikle şarap şişelerindeki mantarlar için kullanılır.
Tire Köfte
Adını İzmir'in Tire ilçesinden almıştır. Uzun şişlere dizililen bu köftenin en belirgin özelliği, odun ateşinde pişirilmesi ve tuz dışında herhangi bir baharat içermemesidir. Şişten çıkarılan köfteler; tatlı biber salçası, domates salçası, sarımsak ve karabiberden oluşan bir sosa yatırılır. Akabinde tereyağında kızartılmış ekmek, domates ve maydonoz eşliğinde servis edilir.
Tirit
Yeryer farklı etlerler (kaz, ördek, tavuk, kuzu, dana) yapılır. Et ile birlikte bu etin suyuna kızarmış veya bayat ekmek konularak servis edilen bir yemek türüdür.
Tirşik Otu
Özellikle Akdeniz coğrafyasında, bununla birlikte Karadeniz bölgesinde kendiliğinden yetişen bir otu türüdür. Yöre halkı tarafından genellikle çorbası yapılır. Tirşik otu bölgelere göre farklı isimlerle bilinir. En yaygın isimler; “Nivik, Yaban Pancarı, Kabargan, Ayıkulağı, Yılan Otu ve Yılan Yastığı”dır.
Torchon
Uluslararası mutfaklarda aşçıların sıcak birşeyleri tutmak için kullandıkları el bezlerine denir ve "torşon" diye okunur. Bunlar tüy bırakmayan pamuklu bezlerdir ve temizlik için kullanılmaz.
Torik
Halk arasında palamut balığının büyüğü bu isimle anılır. Aslında aynı familyadan farklı bir türdür. Genellikle lakerda yapımında kullanılır (bkz. lakerda) Uluslararası mutfaklarda "bonito" olarak bilinir.
Torşon
Uluslararası mutfaklarda aşçıların sıcak birşeyleri tutmak için kullandıkları el bezlerine denir ve "torchon" diye yazılır. Bunlar tüy bırakmayan pamuklu bezlerdir ve temizlik için kullanılmaz.
Tortellini
İtalyanlar'ın yuvarlak makarnasıdır. İçi peynir veya et ile doldurulur. Genellikle kuru olarak değil, sos ile bulanmış bir biçimde servis edilmektedir. Aynı zamanda çorbası da yapılmaktadır.
Tortilla
Bizdeki yufka ekmeği ile benzerlik gösteren Meksikalılar'ın popüler ekmeğidir ve "tortiya" diye okunur.
Toyga
Soğuk yada sıcak içilen bir çorba türüdür. Aynı zamanda "toğga" olarak da bilinir. Özellikle Osmaniye ve Hatay Dörtyol'da çok popülerdir. Temelde süzme yoğurt, yarma ve naneden oluşur. Genelde dini bayramlarda yapılır.
Tranche
Fransızca bir kelimedir ve "tranş" diye okunur. Dilim, dilimleme anlamını ifade eder. En yaygın çayın yanında verilen ince dilimlenmiş limon için kullanılır "tranş limon" gibi.
Trança
Nesli tükenmekte olan kırmızı renkli ve çok değerli bir balık türüdür. Mercan ile aynı aileden sayılan trança, dip sularda gezer. Ükemizde en çok Ege ve Akdeniz'de görülür. Ama Ege bölgesinde daha popülerdir. Yerel halk tarafından "altınbaş veya antenli mercan" olarak da bilinir. İri gövdesiyle yağlı ve lezzetli bir ete sahiptir. Genellikle fırın ve ızgarası yapılır. Çorbası da çok güzel olur. En lezzetli zamanı temmuz, ağustos ve eylül aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "pagrus" olarak bilinir ve yazıldığı gibi okunur.
Trifle
İngilizler'in popüler tatlısıdır ve tırayfıl diye okunur. Temelde meyve suyu veya zencefil gazozu ile ıslatılmış pandispanya kek parçaları, taze pasta kreması ve orman meyvelerinden oluşur.
Truffle
Bizim türf dediğimiz mantar çeşididir ve "tırafıl" diye okunur. Toprak altında yetişen çok değerli bir mantardır. Yer mantarı olarak da bilinir.
Trüf
Toprak altında yetişen çok değerli bir mantardır. Dünya mutfağından "truffle" olarak geçer. (bkz. truffle)
Turmeric
Bizde "zerdeçal" olarak bilinir ve "törmerik" diye okunur. Bir diğer adı Hint safranıdır. Bunun dışında halk arasında zerdeçöp, safran kökü, sarıboya ve zerdeça olarak da bilinir. Acımsı bir tada sahiptir. Baharat olarak kullanılması için zerdeçal bitkisi temizlendikten sonra suda kaynatılıp kurutulur ve akabinde öğütülür. Elde edilen baharat safran yerine de değerlendirilir. Balık çorbası, pilav, söğüş ve çeşitli sebze yemeklerine çeşni olarak katılır.
Turunç
Acı ve ekşimsi bir lezzeti olan bu meyvenin görüntüsü portakalla aynıdır. Zaten bu sebeble uluslararası mutfaklarda "bitter orange" diye geçer. Taze olarak tüketiminden ziyade reçel ve marmelat yapımında tercih edilir.
Urfa Kebap
Adana kebap ile benzerlik gösterir. Otoritelerce aradaki fark Adana kebabının acısız olanı olarak açıklanır. Yani acılı olanına Adana, acısız olanına Urfa kebabı denilmektedir. Bkz. Adana Kebap
Uskumru
Uluslararası mutfaklarda Mackerel (mekırıl) diye geçen 25-30 cm. uzunluğunda lezzetli bir balık türüdür. Genellikle fileto halinde ızgara edilir.
Uykuluk
Kuzu veya dananın salgı bezi olarak adlandırılır. Hayvanın pankreas, gerdan ve boğaz gibi üç farklı bölgesinden elde edilir.
Üvez
Küçük taneli bir meyvedir. İngilizcesi Rowenberry'dir ve "rovınberi" diye okunur. Buruk bir tadı olan bu meyve C vitamini bakımından çok zengindir. Bununla birlikte tansiyon ve kan şekerini düşürücü etkisi de vardır.
Vegan
Hiçbir hayvansal kaynaklı gıdanın tüketilmediği beslenme tarzını ifade eder. Buna bal, süt ve yumurta dahildir.
Vichyssoise
Temelde pırasa, patates ve kremadan oluşan Fransızlar'ın meşhur soğuk çorbasıdır "vişisuaz" diye okunur.
Vidalia Onion
Dünyadaki en tatlı soğan olarak bilinir ve aynen yazıldığı gibi okunur. O kadar tatlı bir soğandır ki "vidalia onion tart" diye turtası bile yapılır. İsmini Amerika'nın Georgia (corcia) ayeletinde bulunan Vidalia şehrinden almıştır.
Viognier
Fransa kökenli bir üzüm cinsidir ve "vionie" diye okunur. Neredeyse Fransa’nın Rhone vadisi dışında pek üretimi yapılmamaktadır. Bu üzümden elde edilen şaraplar; şeftali ve kayısı aromalarıyla birlikte çiçek kokuları içerir.
Volovan
Milföy hamuru ile yapılan ve görsel olarak kuş yuvasını andıran bir Fransız böreğidir. Fransızca yazılışı "vol-au-vent"dir.
Waldorf Salatası
Dünya mutfağında isim yapmış bir salatadır ve "voldor" diye okunur. Orjinal reçetesinde; marul yaprağı üzerine mayonez sosla harmanlanmış taze elma dilimleri, kereviz ve ceviz bulunur.
Wasabi
Çok acı bir Japon yaban turbudur ve "vasabi" diye okunur. Sushi (suşi) servisinin vasgeçilmez garnitürüdür.
Well Done
Izgara edilecek etin pişirme derecesini ifade eder ve "vel dan" diye okunur. Etin içi kurudur, herhangi bir ıslaklık kalmamıştır. Bu pişirme derecesi bizde "iyi pişmiş" diye geçer.
White Russian
Temelde votka, kahve likörü (kahlua veya tia maria) ve taze krema içeren popüler bir kokteyldir. Taze krema yerine süt de ilave edilebilir.
Witloof
Beyaz ve mor olmak üzere iki farklı renge sahiptir ve "vitlof" diye okunur. Uluslararası mutfaklarda bir çok farklı isimle anılır. Örneğin; endive (endiv) veya chicory (çisori) Sert ve kıtır yapraklıdır. Genellikle ordörv tabaklarında kullanılır. Ayrıca salata malzemesi olarak da tercih edilir. Ülkemizde "Hindiba" olarak da bilinmektedir.
Wok
Özellikle Uzakdoğu mutfağında kullanılan derin çukur tavalardır ve vok diye okunur. Noodle ve sebze sotelemek için tercih edilir.
Wonton Soup
Çin mutfağına ait bir çorbadır. Genellikle tavuk suyuna yapılır. Malzemeler olarak taze yeşil soğan, taze zencefil, soya sosu, pirinç sirkesi veya şarabı ve "wonton" denilen içi dolgulu hamur parçaları (çin mantısı) içerir.
Yahni
Kuşbaşı doğranmış kırmızı veya beyaz etin, bol soğan ve çeşitli sebzelerle kavrulmasıyla yapılan et yemeği.
Yakitori
Japonların kebabı olarak bilinir ve yazıldığı gibi okunur. Bu yemeğe aynı zamanda şiş anlamına gelen kushiyaki (kuşuyaki) de denilir. Gelenekesel yakitori sadece tavuk etinden yapılır.
Yenibahar
Dünya mutfağında "allspice" olarak geçen bir baharattır. Tat olarak bir çok baharatı çağrıştırdığı için bu ismi almıştır. Aynı zamanda "pimento" olarak da bilinmektedir.
Yıldız Anason
Tatlılarda sıklıkla kullanılan bir baharattır. Özellikle Hindistan, Endonezya ve Çin mutfağında çok tercih edilir. İştah artırıcı özelliğinin yanında, mide ve bağırsak gazlarını söktürücü etkisi de vardır.
Yuvalama
Özellikle Analı Kızlı gibi çorbalarda kullanılan, nohut büyüklüğündeki köfteler bu isimle anılır.
Zahedi
Orta irilikte sarımsı renkte bir İran hurmasıdır ve "zahidi" olarak da bilinir. Tadı biraz kuru kayısıyı anımsatır.
Zahter
Arap mutfağında çok popüler bir ot, bir çeşit baharattır. Kekik ile çok benzerdir. Yabani kekik olarak da bilinir.
Zarda
Bizdeki zerde pilavı ile benzerlik gösteren zarda, Hindistan ve Pakistan’da çok popülerdir. Özellikle düğünlerde yemek sonrası tatlı olarak ikram edilir. Haşlanmış pirinçler portakal suyu, süt, şeker, kakule, kuru üzüm ve safran ile pişirilir; antep fıstığı ve badem ile de süslenir. Zarda ismi de İran ve Urdu dilinde sarı renk anlamına gelen “zard” kelimesinden türemiştir
Zargana
Uzun ve ince bir balık türüdür "sargan" olarak da bilinir. Ülkemizde tüm denizlerde görmek mümküdür. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat, mart ve nisan aylarıdır. Genellikle ızgarası ve tavası yapılır. Uluslararası mutfaklarda iğne anlamına gelen "needle fish" olarak bilinir ve "nidıl fiş" diye okunur.
Zencefil
Uluslararası mutfaklarda "ginger" olarak bilinir ve "cincır" diye okunur. Havuç veya turp gibi toprak altında kalan kök kısmı yenir. Baharat olarak dünyanın birçok mutfağında kullanılır. Özellikle Asya mutfağının olmazsa olmazıdır. Kurabiye ve bisküvilere de çok yakışır. Piyasada taze olarak, kurutulmuş olarak veya öğütülmüş halini bulunmak mümkündür. Ayrıca zencefilden gazoz, şarap, turşu ve reçel yapımında da yararlanılır.
Zerdali
Kayısı ile çok benzerdir. Tadı kayısıya göre biraz acı ve boyut olarak daha küçüktür. Yabani kayısı diye de bilinir.
Zerdeçal
Uluslararası mutfaklarda "turmeric" olarak bilinir ve "törmerik" diye okunur. Bir diğer adı Hint safranıdır. Bunun dışında halk arasında zerdeçöp, safran kökü, sarıboya ve zerdeça olarak da bilinir. Acımsı bir tada sahiptir. Baharat olarak kullanılması için zerdeçal bitkisi temizlendikten sonra suda kaynatılıp kurutulur ve akabinde öğütülür. Elde edilen baharat safran yerine de değerlendirilir. Balık çorbası, pilav, söğüş ve çeşitli sebze yemeklerine çeşni olarak katılır.
Zinfandel
Avrupa kökenli olan bu üzüm cinsi; Avusturalya ve Amerika Kaliforniya’da yoğun üretiminden dolayı çok popülerdir. Tanen oranı yüksek olan bu üzümden yapılan şaraplarda belirgin karabiber, karanfil ve tarçın aromaları hissedilir.
Zirva
Geçmişi Osmanlı'ya dayanan Edirne yöresine ait bir yemektir. Temelde kuzu eti, badem, taze üzüm, hurma, kara erik, incir, haşhaş tohumu ve safran içerir.
Ziti
İtalyan makarna çeşididir ve yazıldığı gibi okunur. Şekil olarak bizdeki düdük makarnası ile benzerdir.