Yeme İçme Olgusu
İnsan varlığının devamı için en temel ihtiyaç olan yeme içme eylemi günümüzde; yaşamı sürdürme hayatta kalma çabasından çok daha fazla anlamlar içermektedir. Yeme içme eylemi gerekçeleri ve sonuçları itibariyle, ekonomi, yönetim, endüstri, işletmecilik, güzel sanatlar vb. gibi kavramlar ile birlikte anılmaya başlamıştır. Yeme içme eyleminin Turizm endüstrisi ve yiyecek içecek endüstrisi içindeki evriminin anlaşılabilmesi için bilimsel perspektifle ele alınması bir zorunluluktur.
Başlangıçta sadece beslenme ihtiyacının giderilmesi olarak karşımıza çıkan yeme içme eyleminin geçmişten günümüze büyük gelişmeler gösterdiği muhakkaktır. Yemek içmek insanlar için temel bir gereksininim olmasının yanında üretim ve tüketim ilişkisi ile ekonomik, üretim yöntem ve teknikleri açısından endüstriyel, organizasyonların idaresi bakımından yönetsel, estetik ve tasarım boyutu ile sanatsal bir faaliyettir. Yeme içme eylemi, lezzet ve keyif duygusunun gelişmesi ile birlikte bireysel doyum sağlayan bir eylem olarak gelişmesini sürdürürken “Yemek kültürünün geliştiği ülkelerde bu kültürün yansımaları yasal düzenlemelerde de görülmektedir ki, Avrupa ülkeleri yiyecek içecek konusunda standartlar belirlemek üzere karşılıklı görüşmeler yapmaktadır” (Koçak, 2004-2)
Yasal düzenlemelere konu olan yeme içme eylemi insan ihtiyaçlarının çeşitlenmesi ve yaşam kalitesinin yükselmesine paralel gelişimini sürdürmektedir.
Yeme İçme Eyleminin Genel Özellikleri
*Yeme içme insanlar için zorunlu ve fizyolojik bir ihtiyaçtır.
*Yeme içme eylemi sosyal, kültürel ve estetik bir faaliyettir.
*Yeme içme eylemi yönetsel süreçleri kapsayan bir işletme faaliyetidir.
*Yeme içme eylemi mal, hizmet üretimini ve pazarlamasını kapsayan endüstriyel bir faaliyettir.
*Üretim ve tüketim süreçleri itibariyle ile ekonomik bir faaliyettir.
*Yeme içme eylemi çok boyutlu bir olgu ve disiplinler bütünüdür.
Bu özellikler yanında birçok bilim dalı ve alt disiplinleri kapsaması açısından yeme içme eyleminin “Yiyecek İçecek Yönetimi” disiplini ile açıklanması ve ele alınması uygun olacaktır. Yeme içme eylemi birçok bilim dalını ve bu bilim dallarına ilişkin alt disiplinleri kapsayan bir olgudur. Yeme içme eyleminin ya da akademik ifade ile yiyecek içecek yönetiminin (F&B Management) sosyal bilimlerden; ekonomi, işletme, iktisat, yönetim alanları ile ilişkisi vardır. Pazarlama, servis, maliyetlendirme, fiyatlandırma, araştırma geliştirme faaliyetleri açısından matematik istatistik gibi bir çok sosyal alan ile ilişkisi vardır. Besin öğelerinin insan vücudundaki işlevleri, gıda maddelerinin seçiminde dikkat edilecek konular, gıdaların bozulmalarının önlenmesi, sağlıklı beslenme için hijyen ve sanitasyon kurallarına uygun üretim süreçlerin geliştirilmesi, bakımından gıda ve beslenme disiplini, tasarım açısından güzel sanatlar ile -mutfak sanatları ve gastronomi gibi-ile ilişkisi olduğu gözlemlenmektedir.
Şahin KAMBER