Geçmişten günümüze kadar yapılan ve damak kültürümüzü oluşturan, çoğu şaşılacak raslantı ve birleşmelerle ortaya çıkmış ileriki dönemlerde gelişerek vazgeçilmezimiz olmuş çoğu lezzet vardır. Bu lezzetlerin biri de kek olmuştur. Yıllardan beri çayın kahvenin eşlikçisi, misafir gelince akla ilk gelen ikramlık.
Çok sayıda reçetesi oluşmuş bu lezzetin ortaya çıktığı ya da ilk yapıldığında nasıl olduğunu hiç merak ettiniz mi? İlk zamanlarda yapılan kekler maya kullanılarak daha çok ekmek gibi yapılırdı. Fakat bu yapılan ürün kekin atası olarak kabul görülmüştür. Zamanla bal ve fındık gibi ürünler kullanılarak tatlandırma işlemleri de yapılmıştır.
Çoğu yemek tarihçisine göre kekin ilk mucitleri Antik mısırlılardır. Lakin pişirmenin ilk mucitleri Antik Yunanlılar olarak tarihe geçmiştir. Öğütülmüş tahılların ısıtılarak ve yassı şekil verilerek sıcak taşların üzerine koyulup pişirilmesi sonucu o zamanların keki yapılırdı. Ki burada bir parantez açmakta fayda var ; bu yöntemle halen kek benzeri adına kömbe denilen tarifler İç Anadolu’da ve Türkiye’nin bir çok farklı şehrinde de yapılmaktadır. Sonrasında bu zahmetli yönteme alternatif arayışı sonucu mısırlılar günümüz fırınlarının temelini oluşturan sıcak odalar kullanarak kek pişirmeye başlamıştır.
Bugün kullanılan kek kelimesinin temeli Oxford İngilizce sözlüğünde 13. yy’a dayanmaktadır. Antik yunan da kek için “yassı” anlamına gelen “plakous” kelimesi kullanılıyordur. Latincede kullanılan “placenta” ise bugün hala kullanılmaktadır.
Dilimizde ise kek kelimesinin tarihi şöyle anlatılır; İngilizce “cake-hamur pastası” sözcüğünün alıntısıdır. Bu İngilizce sözcük Germence yazılı örneği bulunmayan “kokjan- pişirmek” fiili ile eş kökenlidir. Bu sözcük hint Avrupa anadilinde aynı anlama gelen yazılı örneği bulunmayan “pek” biçiminden evrilmiştir.
Modern kekin yapımı 17. yy’da Avrupa’da olmuştur. 17 yy. Sonlarında kelepçeli kalıplarla pişirme yöntemleri kullanılmaya başlandı ve bu yöntem geliştirildi. 19. yy’da pastacılıkta soda kullanılmaya başlandı ve 1850 yılında Eben Norton Horsford kabartma tozunu keşfederek kekleri farklı bir boyuta taşımıştır.
Kabartma tozu sayesinde artık daha homojen yapıda kabarmış kek üretilmeye başlanmıştır. Sonrasında fırınların, kalıpların ve rafine ürünlerin gelişmesiyle keke eklenen ürünler çeşitlenmiş bugün pasta olarak adlandırdığımız kremalı kekler yapılmıştır.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle sağlıcakla kalın…
Rukiye Palalı