Akçaabat Köfte
İlk defa 1930’lu yıllarda Trabzon-Akçaabatlı ustalar tarafından yapılmıştır. 2009 yılında ise Türk Patent Kurumu tarafından onaylanmış ve coğrafi işaret tescili alınmıştır. Akçaabat köftesinin en büyük özelliği; yapımında Akçaabat bölgesinin otlarıyla beslenen sığır etlerin kullanılmasıdır. Bölgenin doğal otları ile beslenen sığırlar bu köfteye ayrı bir lezzet katmaktadır. Bunun dışında odun ateşinde pişirilmesi gerekmektedir. Temelde dana kıyma, bayat ekmek içi, sarımsak ve tuz içerir.
İnegöl Köfte
Adını Bursa'nın İnegöl ilçesinden alan bu köfte ülkemizde çok popülerdir. Geçmiş Bursa'ya gelen Bulgaristan göçmenlerine dayanmaktadır. Kuzu ve dana kıyması karışımıyla yapılır. Ayrıca köfte harcına rendelenmiş soğan, tuz ve elastiki bir yapıya sahip olsun diye bir miktar da karbonat ilave edilir.
Akhisar Köfte
Manisa’nın Akhisar ilçesine ait bu lezzet, 2012 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “coğrafi ürün” olarak tescillenmiş. Yapımında dana eti kullanılır. Bu et genellikle hayvanın kaburga ve döş kısmından elde edilir. Dilimlenen etler, kuru soğan, tuz ile harmanlanır ve kıyma makinesinden iki defa geçirilir.
Tekirdağ Köfte
Trakya bölgesinin popüler köftesidir. %80 dana, %20 kuzu kıyması karışımıyla yapılır. Temelde soğan, sarımsak, yumurta, ekmek içi, karbonat, irmik, kimyon, tuz, karabiber ve pul biberden oluşmaktadır.
Islama Köfte
Bayat ekmeklerin değerlendirilmesi maksadıyla ilk defa Makedonya'da ortaya çıkmıştır. Daha sonra Makedonya'dan Sakarya, Adapazarı civarına gelen göçmenler sayesinde burada popüler olmuştur. Kemik suyu ve tatlı toz biberle hazırlanmış özel bir sosa bandırılan dilimlenmiş bayat ekmekler, köfte ile ızgara edilir ve birlikte servise sunulur.
Dalyan Köfte
Fırında pişirilen rulo şeklinde bir köfte türüdür ve aynı zamanda "rosto köfte" olarak da bilinir. İç malzeme olarak havuç, bezelye gibi sebzelerle haşlanmış yumurta içerir ve domates sosu eşliğinde dilimler halinde servis edilir.
Hasan Paşa Köfte
Tarihi Osmanlı dönemine dayanan bir köfte türüdür. Fırınlama yöntemiyle pişirilen bu köftenin üzerine patates püresi ve rende kaşar peyniri ilave edilir. Genelde domates sos eşliğinde sunulur. Temelde köftesi; kıyma, bayat ekmek içi, soğan, yumurta, tuz, karabiber ve kimyon içerir.
Tire Köfte
Adını İzmir'in Tire ilçesinden almıştır. Uzun şişlere dizililen bu köftenin en belirgin özelliği odun ateşinde pişirilmesi ve tuz dışında herhangi bir baharat içermemesidir. Şişten çıkarılan köfteler; tatlı biber salçası, domates salçası, sarımsak ve karabiberden oluşan bir sosa yatırılır. Akabinde tereyağında kızartılmış ekmek, domates ve maydonoz eşliğinde servis edilir.
Kadınbudu Köfte
İçerik olarak orta yağlı dana kıyma, pirinç, soğan, sarımsak, kimyon, karabiber ve tuzdan oluşur. Kıymanın bir kısmı soğan ile kavrulur ve diğer malzemelerle karıştırılarak yoğrulur. Önce una sonra yumurtaya batırılıp yağda kızartılır. Genelde patates püresi ile servis edilir.
İzmir Köfte
Temelde orta yağlı dana kıyma, ekmek içi, soğan, yumurta, tuz, karabiber ve kimyon içerir. Köfte ve patatesler bir sıra köfte, bir sıra patates şekilde tepsiye birlikte dizilir. Akabinde üzerine salça sosu gezdirilir ve fırında pişirilir.
Odun Köfte
Manisa'nın Salihli ilçesinde popüler olan bu köfte odun ateşinde pişirilmektedir. Temelde kuzu kıyması, un ve tuz içerir. Tüm malzemeler güzelce yoğrulur ve akabinde şişlere sarılarak uzgara edilir. Genellikle domates ve maydanozlu soğan salatasıyla servis edilir.
Sucuk Köfte
Özellikle Kayseri yöresinin popüler köftesidir. Temelde orta yağlı dana kıyma (iki kez çekilmiş) galeta unu, sarımsak, kimyon, kekik, karabiber, yeni bahar, pul biber içerir. Tüm malzemeler güzelce yoğrulur. Akabinde sretch folyoya rulo halinde sarılır. Buz dolabında 2-3 saat dinlendirilir. Sonrasında sucuk gibi dilimler halinde kesilir ve tavada kızartılır.
Kuru Köfte
Anne köftesi olarak da bilinen bu köfte; kıyma, ekmek içi, sarımsak, soğan, nane, maydanoz, yumurta, kimyon, karabiber ve tuz içerir. Şekil verdikten sonra tavada kızartılır.
Kasap Köfte
Temelde dana döş kıyma, soğan, sarımsak, yumurta, galeta, karbonat, kimyon, karabiber, et suyu, kurutulmuş toz defne yaprağı ve tuz içerir. Fakat kasaptan kasaba farklı reçete uygulamaları olabilir.
Balaban Köfte
Eskişehir yöresine ait bu köfte, Balaban Kebabı olarak da isim yapmıştır. Sunum itibariyle Pideli Köfte ve İskender Kebap ile benzerlik gösterir. Köfte harcının içeriği; dana kıyma, kuru soğan, bayat ekmek içi, tuz ve karabiberdir. Küp küp doğranmış tırnak pide üzerine sırasıyla yoğurt, köfte, domates sos ve kızdırılmış tereyağ ilave edilerek servis edilir.
Çiğ Köfte
Etli ve etsiz olmak üzere ikiye ayrılan çiğ köftenin orijinali etli olanıdır. Adını içindeki çiğ kıymadan alır. Temelde bulgur, isot, soğan, sarımsak, salça ve çiğ kıyma içerir. Tüm malzemeler salça ve bir miktar su ile yoğrulur. Genellikle limon ve nar ekşisiyle birlikte marul veya lavaş ekmeğine dürüm şeklinde servis edilir.
İçli Köfte
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Türk mutfağına kattığı en güzel lezzetlerden biridir. Adından da anlaşılacağı gibi iki kısımdan oluşmaktadır. İrmik, bulgur, soğan, yumurta ve kıymadan oluşan dış kısım ile ceviz, kıyma ve baharatlardan oluşan iç harç. Dış kısım için irmik, yumurta, çift çekilmiş kıyma soğan ile bir hamur hazırlanır. İçi için ise kıyma, soğan birlikte tereyağında kavrulur ve içerisine salça, ceviz, baharatlar ilave edilir. Daha sonra dış harcına silindir şekli verilir ve iç hazırlanan harç ile doldurulur ve sonra kapatılır.
Ali Rıza Yücel