Ülkemizde son yıllarda popüler olmaya başlayan gastronomi alanıyla ilgili birçok yazı, kitap, makale, blog vb. bulunmaktadır. Tabi, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte çok fonksiyonlu cihazları cebimizde taşıyor olmamızda etken olarak görülebilir. On yıl öncesinde insanların yedikleri ve içtiklerini söylemesinin dahi görgüsüzlük olarak görüldüğü, sadece samimi ortamlarda “ayıptır söylemesi akşam bir balık yedim” gibi benzer cümlelerin “ayıptır söylemesi” ile başlamasından, yediklerini ve içtiklerini her türlü sosyal medyada paylaşan, fetişistçe et kesen veya sabaha kadar içerek övünen bir toplum haline dönüştük. Bu dönüşümün sebebi yeni nesil gastronomi pazarlaması mı ya da sosyolojik bir araştırma konusu mu, bilemedim!
Bu kış gününde yağan kar gibi yumuşak yumuşak düşerek başlığımızın hakkını verelim ve daha sonra bu konu hakkında söyleyeceklerimiz baki kalsın.
Kırklareli mutfağında, nüfusunun farklı kültürlerden ve geleneklerden gelmesinin bir sonucu olarak yemek çeşitlerinin bol olduğu görülmektedir. Birbirine komşu olan ilçeler ve köylerinde dahi farklı yemekler pişirilmekle birlikte, Kırklareli’nde pişirilen bir yemeği Trakya’nın farklı bir ilinde görebilmek mümkündür. Hazırlanan bu çalışmayla Kırklareli mutfağından yöresel yemek örnekleri verilmektedir.
Bakla Çorbası
Malzemeler: 300 gram ayıklanmış, ince kıyılmış, haşlanmış ve süzülmüş taze bakla, 1 ince kıyılmış orta boy soğan, 2 çorba kaşığı sıvıyağ, 4 su bardağı et veya tavuk suyu, 2 çorba kaşığı teflon tavada yakmadan yağsız kavrulmuş un, 2 çorba kaşığı domates salçası, 2 su bardağı su, yeterince tuz ve karabiber.
Hazırlanışı: Öncelikle soğan yağda hafifçe sotelenir. Üzerine haşlanmış bakla ilave edilir. Biraz daha kavrulup sıcak et suyu, tuzu ve karabiberi eklenir. Ayrı bir geniş kapta un, iki bardak suyla açılır. İçine salça da konularak güzelce karıştırılır. Kaynayan çorbaya karıştıra karıştıra ilave edilir. Biraz daha kaynatıp altı kapatılır. Üzerine arzuya göre ya yağda kızdırılmış kırmızıbiberli sos ya da kıyılmış dereotu ve maydanoz serperek servis yapılır (www.anadolujet.com).
Ciğer Çorbası
Malzemeler: 200 gr. kuzu yada dana ciğeri, 1 su bardağı pirinç, 1 tatlı kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber, 1 tatlı kaşığı tatlı toz kırmızı biber, 6 su bardağı su, 3 yemek kaşığı tereyağ, 2 adet yumurta sarısı, yarım limon.
Hazırlanışı: Ciğerler tavla zarından küçük olacak şekilde kesilerek yağda karabiber ilavesi ile kavrulur. Daha sonra suyu ilave edilir. Su kaynamaya başlayınca pirinçler konur. Pirinçler pişince limon suyu ile yumurta sarısı çırpılarak terbiyesi yapılır ve içine katılır. Tuzu ilave edilir. Servis yapmadan önce yağda toz tatlı kırmızı biber yakılarak üzerine gezdirilir. (Çakır, 2014)
Sebzeli Gerdan Yemeği
Malzemeler: 6 dilim kesilmiş kuzu gerdanı, 2 ufak doğranmış havuç, 2 orta boy ufak doğranmış patates, 1 su bardağı dolusu taze bezelye, yarım demet yaprakları ince kıyılmış maydanoz, 1 demet ince kıyılmış dereotu, 1 demet ince kıyılmış yeşil soğan, 6 su bardağı su, 1 çorba kaşığı sıvıyağ, yeterince tuz ve karabiber.
Hazırlanışı: Gerdan dilimleri bol suda yıkanır. Dilimlenmiş gerdanlar, altı su bardağı suda haşlanırken üzerinde biriken köpükler kaşıkla alınıp atılır. Bezelye ve havuç ekleyip pişirdikten sonra patates ilave edip biraz daha pişirilir. Ardından yeşil soğan, maydanoz, dereotunun yarısı ilave edilip, tuzu, biberi ve etin yumuşaklığı kontrol edilir. Servis yaparken üzerine dereotu serpilir. Servis esnasında ikram için sofrada limon suyu da bulundurulur (www.anadolujet.com).
Labada Boranisi
Malzemeler: 300 gr. labada, yarım çay bardağı ayçiçeği yağı, 2 adet yumurta, 150 gr. yoğurt, 2 diş sarımsak, 1 çay kaşığı tuz.
Hazırlanışı: Ayıklanan ve yakınan labadalar doğranır ve yağda kavrulur. Ardından ayrı bir tavada iki yumurta karıştırılarak pişirilir. Pişirilen yumurtalar kavrulmuş labadaların içerisine karıştırılır. Hazırlanan sarımsaklı yoğurt labadalara ilave edilerek servis edilir. (Çakır, 2014)
Yeşil Soğanlı Börek
Malzemeler: 6 hazır yufka, 2 yumurta, 1 çorba kaşığı sıvı yağ, 4 demet ayıklanmış ve ince kıyılmış yeşil soğan, 200 gram beyaz peynir, yeterince tuz ve karabiber. İç katlara sürmek için: 2 yumurta, 1 çay bardağı süt, 2 çorba kaşığı sıvıyağ. Üç malzemeye tuz da ilave ederek iyice çırpın.
Hazırlanışı: Bir kâsede peyniri iyice ezip yumurta, yağ, tuz, karabiber ve kıyılmış yeşil soğan güzelce karıştırılır. Daha sonra fırın tepsisi biraz yağlanır. Bir yufka tepsinin kenarlarından taşacak şekilde serilir. Üzerine önceden hazırlanan iç karışım düzgün şekilde dökülür. Bir kat yufka kırıştırılarak üzerine yayılır. Arasına biraz daha karışım dökülür. Sonra orta kata gelince soğanlı içi güzelce yayılır. Kalan katların arasına karışım kaşıkla serpilir. En üst kata gelince yandan taşan yufkalar üzerine katlanır. Üzerine çırpılmış yumurta veya sıvı yağ sürülür. 175 derece fırında 40-45 dakika pişirilir. Arzuya göre sıcak veya ılık servis edilir (www.anadolujet.com).
Kaçamak
Malzemeler: 1 kg. mısır unu, 2 çay kaşığı tuz, çok az ay çiçek yağı, mısır ununun hamurlaşmasına yetecek kadar su, çok az tere yağı.
Hazırlanışı: Bir tencereye su, 2 çay kaşığı tuz ve biraz ay çiçek yağı konur ve ocakta kaynatılmaya başlanır. Bu arada mısır unu azar azar tencereye dökülür ve topaç olmaması için oklava veya tahta kaşık ile devamlı karıştırılır. Mısır unu tamamen dağılıncaya kadar karıştırma işlemine devam edilir. Mısır ununun tamamı tencereye konduktan ve topaç kalmadıktan sonra ateşten alınır. Bir miktar tereyağ eritilmiş olan siniye tahta kaşık ile kaçamak yayılır. Kalan tereyağ kızartılır ve tepsiye yayılmış olan kaçamağın üzerine gezdirilir. Son olarak üzerine pekmez dökülür ve servis edilir (www.kirklarelikulturturizm.gov.tr).
Kırklareli Köftesi
Malzemeler: 350 gr. dana döş eti, 150 gr. kuzu eti, 100 gr. bayat ekmek, 1 baş soğan orta büyüklükte soğan.
Hazırlanışı: Dana döş, kuzu eti, bayat ekmek ve 1 baş soğan kıyma makinesinde iki kez çekilir. Çekildikten sonra geniş bir leğende iyice yoğurulur. Yassı şekil verildikten sonra dik dik dizilerek dinlendirmeye alınır. Dinlendirilen köfteler meşe kömürü ızgarasında sık sık çevrilerek kızartılır. Kuru soğan, ızgara yapılmış yeşil biber ve domatesle servis edilir (Anonim)
Höşmerim
Malzemeler: 25 gr tereyağ, 1 su bardağı toz şeker, 1 su bardağı un, 2 adet yumurta sarısı, 1 su bardağı tuzsuz yağlı ve taze koyun peyniri
Hazırlanışı: Peynir kısık ateşte eritilir. Yumurtanın sarısı ilave edilerek karıştırılır. Üzerine yavaş yavaş un ilave edilerek karıştırmaya devam edilir. En son şeker ilave karıştırma işlemi kıvam tutuncaya kadar devam ettirilir. Kıvam sağladıktan sonra ateşin altı kapatılır. İsteğe göre üzerine ceviz ilave edilerek servis edilir (www.anadolujet.com).
Hardaliye
Malzemeler: 1 adet tercihen camdan yapılmış, önünde musluğu bulunan büyük kavanoz ve kavanoza yetecek kadar olgunlaşmış ve hafifçe ezilmeden ince çizikler atılmış üzüm, yeterince vişne yaprağı, yeterince yarı dövülmüş siyah hardal tohumu, yeterince taze sıkılmış üzüm suyu.
Hazırlanışı: Kavanoza bir sıra üzüm, bir sıra vişne yaprağı, bir sıra hardal tohumu serpilir. Bu işlem kavanozun ağzında belli miktar boşluk bırakılana kadar devam eder. Üzerine taze üzüm suyu da dökülür. Serin ve kuru bir ortamda 20-25 gün bekletilir. Hardaliye kullanıldığı süre boyunca aşağıdaki musluktan alınan hardaliye gün aşırı tekrar fıçının ağzından dökülerek karıştırılır. Hardal konmasının sebebi üzüm suyunun fermente olmasının engellenmesidir. İçilmeye hazır hale gelen hardaliye mutlaka serin ortamda saklanmalıdır. (www.anadolujet.com)
Ünal GÜRSEL