Günde Üç Yüz Çay Satsam!

Kahvehaneler hemen her mahallede sadece erkeklerin gittiği tavla, iskambil ve okey oynadığı mekanlar iken; 1999-2002 yılları arasında uluslararası kahve markalarının ülkemize girmesiyle bir anda kadın, erkek, genç ve yaşlının birlikte sosyalleştiği mekanlara dönüştü. Ülke olarak çok sevdiğimiz kopyala-yapıştır yöntemiyle ve de yerli markaların sisteme girmesiyle, kısa sürede her köşebaşında kahveciler (kafi şop) mantar gibi türedi.

Eee tabi bu durum biraz birikimi olan müteşebbis ruhlu insanlarımızın dikkatini cezbetti. 2004 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı, Gloria Jean's Coffees’de işletme süpervisorü olarak çalışırken; geliş katı şubemde yolcusunu bekleyen bir adam benden kağıt kalem istedi ve yaklaşık 20 dakika sonra beni yanına çağırdı.

İlk sorusu; delikanlı günde kaç tane kahve satıyorsun? Cevap; şirket prensipleri gereği buna cevap vermem doğru olmaz efendim! İkinci sorusu; kahvenin kilosunu kaça alıyorsun peki? Cevap; şirket prensipleri gereği bu soruya da cevap veremem efendim.

Adamın ilk tepkisi kızgınlıkla karışık şaşkınlık oldu. Sonrasında yıllar boyu farklı marka ve şehirlerde görev yaparken duyacağım “muhteşem formülü” açıkladı.

Bak kardeşim bir saattir bakıyorum; 44 kişi geldi ve hepsi birer kahve aldı. Demek ki saatte 44 kahve satıyorsun. Burası 24 saat açık bir işletme. Yani 24x44 eşittir 1056 bardak kahve eder. Bir kahveyi 5 liradan hesaplarsak; sen günde 5.280 liralık kahve satıyorsun. Bu da ayda 158.400 lira yapar. Çok iyi para var bu işte. Öğren bu hesabı!

Operasyon müdürlüğü yaptığım dönemlerde, işim icabı yatırımcılarla hep temas halinde oldum. Yukarda yaşadığım maceranın aynı versiyonlarını defalarca onlarla da yaşadım. Örnek mi istiyorsunuz! Tabi ki;

Bir yatırımcı (bayii adayı) bana şu hesabı yaptı; çok bilimsel bir şekilde :) Bak müdür (bana diyor) günde tanesi 4 liradan 300 çay satsam, toplamda 1.200 lira kazanç yapar. Bunu da 30’la çarparsak; ayda 36 bin lira eder. İyi para valla! İyi de beyefendi;

1-Yatırım Maliyetin

a) Makina ve ekipman kurulum maliyetin

b) Dekorasyon ve inşaat maliyetin

c) Elektrik, su, gaz, telekom ve altyapı maliyetin

d) Yasal maliyetlerin (maliye, belediye, tarım köy işleri vb.)

2-İşletme Maliyetin

a) Personel maliyetin (maaş, sgk, yemek, servis, kıdem, üniforma vb.)

b) Hammadde maliyetin (hem yiyecek, hem içecek)

c) Kira, ortak alan vb. maliyetin

d) Elektrik, su, gaz, telekom faturaların

e) Yasal giderlerin (vergiler, stopajlar, primler)

f) Bakım ve onarım maliyetlerin (hiç mi bozulmayacak makinalar!)

g) Temizlik malzemeleri, paket malzemeleri maliyetlerin (bulaşık makina parlatıcısının 1 bidonu kaç para biliyor musun!) 

h) Kırılabilir cam, porselen ve zayii olabilir metal ekipman maliyetlerin.

Liste daha çok uzun. Son 12 yılımda bu detaylar üzerinde hiç kafa yormadan, sadece “günde 300 çay satsam yeter” formülüne odaklanan girişimcileri çok gördüm. İşte bu zihniyetle açılan işletmeler daha ilk yılını doldurmadan kapanıyor ya da ''sahibinden yüksek cirolu işletme'' ilanı ile pazara düşüyor. Üzülerek belirtmeliyim ki; bu tür işletmelerin sayısı korkunç derecede fazla.

Siz siz olun hesabınızı, kitabınızı iyi yapın! Sadece şu kadar satsam, bu kadar kazanırım zihniyeti ile yola çıkmayın.

Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle sağlıcakla kalın...

Ceyhun Sivik