Rambutan
Görüntü olarak deniz kestanesine benzer. Kabuğu sert değil yumuşaktır. Üzerinde bulunan ve diken gibi görünen uzantılar aslında yumuşak uzantılardır. Hatta bu yumuşak kabuğu tırnak yardımıyla bile çıkartabilirsiniz. Kabuğun altında yumurtaya benzer bir kısım bulunur. En çok Endonezya ve Malezya'da popülerdir. Rambutan'a yakın akraba olan lychee (liçi) ve longan da bulunmaktadır ve sıklıkla bunlarla karıştırılmaktadır. Yüksek oranda demir içerdiği için kansızlığa iyi gelir. Kolesterol hastalarına önerilen bir meyvedir, kalp ve damar hastalıklarına karşı faydalıdır. Çok pahallı olduğu için semt pazarlarında görmek imkansızdır. Sadece lüks manav ve marketlerde bulunabilir. Ülkemizde Antalya-Gazipaşa'da üretimi yapılmaktadır.
Guava
Anavatanı Orta ve Güney Amerika olan bu tropikal meyve yazıldığı gibi okunur. Tadı muz, ananas, armut, greyfurt ve muz gibi meyvelerin karışımı olarak tanımlanır. Taze olarak tüketilmenin yanında, peynir tabağına çok yakışır. Guava ile yapılan cheesecakeler çok meşhurdur. Ayrıca guavalı smoothieler, meyve suları ve meyve salataları da çok popülerdir. Tüm bunlarla birlikte yaprakları kaynatılarak çay gibi içilir. Sağlık açısından faydalarını sıralamak gerekirse; turunçgillerden daha fazla C vitamini içermekteymiş ve bünyesinde doğurganlığı artıran "folat minareli" fazlasıyla bulunmaktaymış. Bir adet muz ile aynı miktarda potasyum içeriyormuş. Kanser ve alzheimer gibi hastalıklardan korunmakta etkiliymiş. Cilt içinde fayda sağlıyormuş ve akneye neden olan bakterileri öldürerek cildi temizliyormuş.
Marula
Yazıldığı gibi okunan bu meyvenin ağacı Güney Afrika'da koruma altına alınmış. Çok sulu bir yapıya sahip olan meyvesi, dalda kaldığı süre zarfında kendiliğinden fermente olup, alkol üretiyormuş. Bu alkol kendi doğal bünyesinde %17'ye kadar çıkabiliyormuş. Filler tarafından çok sevilen bu meyve onların sarhoş olup, pata küte yere düşmelerine sebep oluyormuş. Ayrıca murula meşhur "amarula" likörünün temelini oluşturmaktadır. Yağı ise Afrika'nın en önemli kozmetik hammaddesi olarak kullanılıyormuş. Ayrıca C vitamini açısından çok zengin olan marula, bir portakalın 8 katı kadar da C vitamini içeriyormuş.
Kiwano
Boynuzlu kavun veya Afrika salatalığı olarak bilinmektedir ve kivano" diye okunmaktadır. Ülkemizde yeni yeni Manisa, Alanya gibi yerlerde yetiştirilmeye başlanmıştır ve Alanya kavunu adıyla tanıtımı yapılmaktadır. Meyvesinin tadı salatalık ve muz karışımı bir lezzet olarak tanımlanmaktadır. Yaprakları tüylü olup ovaldir. Olgunlaştığında sarımsı-portakal arası bir renk alır. Kabuk üzerinde çıkıntı-boynuzları bulunmaktadır. Sulu, etli meyve içinde tohumlar bulunur. Tohumlar jelimsi bir madde ile sarılıdır. Meyvesi çiğ ya da meyve suyu şeklinde değerlendirilir. Sağlıkla ilgili faydalarını sıralamak gerekirse; bağışıklık sistemini güçlendiriyor, içerdiği güçlü antioksidan sayesinde bir çok kanser türüne karşı direnç sağlıyor, vücuttaki toksinleri uzaklaştırarak idrar yolu enfeksiyonlarını tedavisine yardımcı oluyor, kemik ve dişleri güçlendiriyormuş. Aynı zamanda ciltte oluşan kırışıklara, saç ve tırnak sağlığına da iyi geliyormuş.
Star Fruit
Türkçesi yıldız meyvesidir. Ayrıca Carambola "karambola" diye de bilinir. Özellikle Filipinler, Endonezya, Malezya, Hindistan Bangladeş ve Sri Lanka gibi ülkelerde yetiştirilmektedir. Bunun dışında Karayipler ve Güney Amerika'da da yetiştirilir. Tüm meyveler gibi tüketimi; taze, reçel, marmelat vede meyve suyu olarak tercih edilmektedir. Tadı elma, ananas, limon karışımı ve tatlı-mayhoş bir lezzet olarak tanımlanmaktadır. Sağlıkla ilgili faydalarını sıralamak gerekirse; yüksek oranda C vitamini içerdiği için grip ve soğuk algınlığına iyi geliyormuş, sindirim sistemini güçlendiriyormuş, içerdiği aminoasitler sayesinde cilt ve saç sağlığına için faydalıymış, yüksek tansiyonu ve kolesterolü düşürücü etkisi varmış, damar sertliğini ve damar tıkanıklığını önlüyormuş, sinirleri yatıştırıyor, yorgunluğu gideriyormuş. Ayrıca kanser karşı koruyucu etkisi varmış.
Jack Fruit
Ana vatanı Doğu Hindistan olan bu meyve, ağaçta yetişen en büyük meyvelerden biridir ve ağırlığı 50 kiloya kadar ulaşabilmektedir. Tadı muz ile ananas arası bir tat olarak tanımlanmaktadır. Yüksek miktarda folik asit içerir. Vitamin, potasyum, magnezyum, manganez ve demir kaynağıdır. Kabızlığa karşı etkilidir, sindirimi kolaylaştırır. İçeriğindeki potasyum kalp hızı ve kan basıncını kontrol etmeye yardımcıdır.
Bael Meyvesi
Bu meyve Hindistan’a özgüdür ve burada kutsal meyve sayılmaktadır. Ağaç üzerinde olgunlaşması yaklaşık 11 ayı bulur. Bu süre sonunda bir greyfurt veya pomelo büyüklüğüne ulaşabilir. Kabuğu oldukça sert olan bu meyve bıçak yardımı ile neredeyse kesilememektedir. Bunun için satır gibi daha sert cisimlere ihtiyaç duyulmaktadır. İçi ise kabuğunun tam tersi oldukça yumuşaktır. Tadı da marmelata benzemektedir ve gül kokusunu çağrıştırmaktadır.
Mango
Anavatanı Hindistan olan tropikal bir meyvedir ve "mengo" diye okunur. Kendine özgü dilimlenme şekli olan bu meyve yüksek glikoz oranı ile çok tatlı bir tada sahiptir. Ülkemizde Antalya, Alanya ve Mersin civarında yetiştirilmektedir. İçerdiği antioksidanlar sayesinde kanserden korunmada çok etkili olan mango, bu sebebten dolayı kanser düşmanı meyve olarak biliniyormuş. Ayrıca barındırdığı yüksek C ve A vitaminleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlü tutuyormuş. Bol lifli oluşundan dolayı da sindirimi kolaylaştırıcı etkisi varmış. Bunlarla birlikte kolesterolü düşürüyor ve cildi gençleştiriyormuş.
Melon Berry
Ülkemizde Çin dutu olarak bilinir ve "melın beri" diye okunur. Tadı kavuna benzediği için bu ismi almıştır. Zaten "melon" İngilizce kavun demektir. Bir diğer adı da "che fruit"tur. Genellikle taze olarak tüketilir. Bunun yanında salatalara garnitür olarak kullanılır. Ayrıca dondurma yapımında meyve olarak da değerlendirilir.
Mangosteen
Özellikle Endonezya, Tayland ve Malezya'da çok popüler olan bu meyve, meyvelerin kraliçesi olarak adlandırılır (queen of fruits) ve "mengostin" diye okunur. Fakat dilimize "mangostan" diye uyarlanmıştır. Dış kabuğu kalın ve patlıcan moru rengindedir. Yenen beyaz etli, sulu ve yumuşak iç kısmı ise mandalina gibi dilimler halindedir. Başka meyvelere benzemeyen kendine has bir tadı vardır. Belki bir derece şeftali, muz karışımını çağrıştırabilir.
Pomelo
Yazıldığı gibi okunur. Hacim olarak turunçgil ailesinin en büyük meyvesidir ve ağaç kavunu diye de bilinir. Pomelo tad olarak tatlı greyfurt meyvesine benzer. Pomelo diğer turunçgillerin aksine asiditesi en az olan turunçgillerden biridir. Kalın bir kabuğa sahiptir. Bu kabuğun altında yenilebilir, tatlı düşük asitli portakal şeklinde meyve dilimleri bulunmaktadır.
Kamkat
Dilimize kamkat olarak uyarlanmıştır. Orjinal okunuşu ise "kamkuat"dır. Turunçgiller ailesinin küçük mücevheri olarak ün salmıştır. Şekil olarak limona, renk olarak ise portakala benzer. Kabuğu soyulmadan bütün olarak tüketilmesi gerekmektedir. Kokusu bergamotu andırır ve elinize aldığınızda uzun süre kokusu kalır. Kamkat, çiğ olarak tüketilebilindiği gibi, reçel, marmelat, meyve suyu, şekerleme, kek, pasta yapımında da kullanılır ve c vitamini yönünden de çok zengindir.
Cherimoya
Güney Amerika'nın genellikle serin bölgelerinde yetişir ve "çerimoya" diye okunur. Tat olarak çilek ile ananasa benzemektedir. Sadece beyaz kısmı yenir. Kabuğu ve çekirdekleri zehirlidir.
Cocona
Güney Amerika dolaylarında yetişir ve "kokona" diye okunur. Görüntü olarak domatese çok benzer. Limon ile domates arası bir tada sahiptir. Salatalarda çokça tercih edilir.
Chayote
Şekil olarak armuta benzer ve "çayote" diye telaffuz edilir. Latin Amerika ve Karayipler'de çok popülerdir. Aynı zamanda dikenli kabak olarak da bilinir. Karayip usulü et ve balık yemeklerin yanında garnitür olarak kullanılır.
Dragon Fruit
Ejder meyvesi, ejderha meyvesi veya pitaya olarak bilinir. Kaktüse benzer bir bitkinin meyvesidir. Çilek Armudu alarak da isimlendirilmiştir. İç kısmında kivi de olduğu gibi çörek otuna benzeyen çekirdekleri bulunur. Tadı kavunu andırır. Meksika, Orta Amerika, Tayland, Tayvan, Malezya, Vietnam, Sri Lanka, Filipinler, Endonezya ve Bangladeş gibi ülkelerde yetiştirilir.
Jabuticaba
Brezilya üzümü olarak da bilinmektedir ve “cabutakaba” diye telaffuz edilir. Gövdesinden meyve veren tek ağaç olarak bilinmektedir. Üzüme benzeyen bu sulu meyve, olgunlaştığında mor renge dönüşür. Brezilya dışında Paraguay ve Arjantin’de de yetiştirilmektedir. Demir bakımından çok zengin bir meyve olduğundan dolayı; özellikle hamilelik döneminde kadınlar tarafından fazlasıyla tüketilir.
Papaya
En popüler tropikal meyvelerden biridir ve yazıldığı okunur. Potasyum ve magnezyum açısından çok zengindir. En bilinen özelliğinden biri sindirime yardımcı olmasıdır. Mideyi rahatlatır, hazımsızlığı önler. Düzenli tüketildiği takdirde kronik ishale ve iyi gelmektedir. Sulu yapısından dolayı güzellik maskelerinde de çok tercih edilir.
Pepino
Anavatanı Peru olarak bilinen ince kabuklu, kavun tadında tropikal bir meyvedir. Son yıllarda ülkemizde de üretilmeye başlanmıştır. Şeker hastalarının dostu olan bu meyve içerdiği A ve C vitaminleri sayesinde idrar ve solunum yolları enfeksiyonlarında vücudun direncini arttırıyormuş. Aynı zamanda uyku düzenini dengede tutuyor, mide rahatsızlıklarına ve de bağırsak kanserine iyi geliyormuş.
Ali Rıza YÜCEL