Akya
Boyu yaklaşık 1 metreyi bulan iri yapılı ve kemikli bir balık türüdür. Bu sebebten dolayı balıkçılarda genellikle parçalar halinde satılır. Aynı zamanda kuzu balığı veya akbalık olarak da bilinir. Ülkemizde en çok Akdeniz'de görülür. Az da olsa diğer denizlerimizde görmek de mümkündür. Yağ oranı düşük olduğu için genelde tavası tercih edilir. Bunun yanında balık çorbalarında kullanılır. En lezzetli zamanı temmuz, ağustos ve eylül aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "leer fish" olarak bilinir ve liır fiş" diye okunur.

Alabalık
Somon ile yakın akraba sayılan alabalık, ülkemizde en sık görülen tatlı su balığıdır. Üretim çiftlikleri dışında özellikle Karadeniz’e dökülen akarsularda, Aras Nehri'nde, Abant ve Çıldır Gölü’nde doğal olarak yaşar. Üreme dönemleri olduğu için ekim ayının başından, şubat ayının sonuna kadar doğal ortamında avlanılması yasaktır. En lezzetli zamanı mayıs, haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Tereyağında pişirilmesi (fırın veya kızartma) çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "trout" olarak bilinir ve "tırot" diye okunur.

Barbun
Asıl adı "barbunya" olan bu balık genelde halk arasında "barbun" diye bilinir. Kırmızı, kızıl renkli bir dip balık türüdür. Aynı familyadan olan "tekir" ile çok karıştırılır. Ayırt edici farklardan bir kaçı; tekir balığının çene kısmında bir çift uzun sakal bulunur ve sırtındaki yüzgeç ise tek renktir. En lezzetli zamanı ağustos, eylül ve ekim aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "mullet" diye bilinir ve "malıt" olarak okunur. Genelde kızgın yağda tavası yapılır.

Çinekop
Yaklaşık olarak 15-18 cm. arasındaki lüfer balığı yavrusuna çinekop denir. Gelişip lüfer olabilmesi için avlanması yasaktır. Kışın Karadeniz'den Marmara'ya göç eder. Uluslararası mutfaklarda "small bluefish" olarak bilinir ve "sımol bulufiş" diye okunur.

Çipura
Akdeniz ve Ege'nin popüler lezzetli balığıdır. Aynı zamanda "çupra" olarak da isimlendirilir. Genellikle fırın ve ızgarası yapılır. En lezzetli zamanı ağustos ve eylül ayıdır. Uluslararası mutfaklarda "sea bream" olarak bilinir ve "si birim" diye okunur.

Dil Balığı
Diplerde yaşayan yassı ve az kılçıklı bir balık türüdür. Ülkemizde en çok Ege ve Akdeniz görülür. Özellikle tavası harika olur. Bunun dışında ızgarası da yapılır. En lezzetli zamanı kasım, aralık, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "sole fish" olarak geçer ve "sol fiş" diye okunur.

Dülger
Peygamber balığı olarak bilinir ve ülkemizdeki tüm denizlerde az da olsa görülür. Çok lezzetli ve çok değerli bir balıktır. Genellikle tavası ve ızgarası yapılır. En lezzetli zamanı mart ve nisan aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "john dory" olarak geçer ve "con dori" diye okunur.

Hamsi
Karadeniz'in milli balığıdır ve ülkemizde en çok Karadeniz, sonrasında Marmara'da görülür. Genelde tavası veya buğlaması tercih edilir. Bunun dışında, sardalya gibi salamurası yapılır ve buna "ançuez" denir. Ançuez yapımında haziran, temmuz gibi avlanan iri hamsiler tercih edilir. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat aylarıdır. Hamsi omega 3, potasyum ve folik asit bakımında da oldukça zengindir. Uluslararası mutfaklarda "anchovy" olarak geçer ve "ançovi" diye okunur.

İskorpit
Zehirli iğneleri olan bir balık türüdür ve ülkemizdeki bütün denizlerde görmek mümkündür. Özellikle mayıs ayında daha lezzetli olduğu için bu ayda tüketilmesi önerilir. Fırın ve çorbası çok lezzetli olur. Uluslararası mutfaklarda "scorpion fish" olarak bilinir ve "sıkorbiyın fiş" diye okunur.

İspari
Ülkemizde tüm denizlerde görülen bu balık aynı zamanda "isparoz" veya "isparya" olarak da bilinir. Kuyruk kısmında belirgin siyah bir leke bulunur ve görüntü olarak çipura'nın küçüğü gibidir. Bu özelliğinden dolayı, Aydın yöresinde Nazilli çipura'sı diye de isimlendirilir. Bol kılçıklı bir yapıya sahiptir ve lezzet bakımında orta sınıfta yer alır. Izgarası da olur ama genellikle tavası tercih edilir. En lezzetli zamanı haziran, temmuz ve ağustos aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "annular bream" olarak bilinir ve "enulır birim" diye okunur.

İstavrit
Ülkemizde en çok Marmara, Karadeniz ve Ege'de görülür. Boyları genelde 15 cm. ile 30 cm. arasıdır. 10 cm.'den küçük olanlarına "kıraça" denir. Özellikle tavası mevsiminde çok güzel olur En lezzetli olduğu zaman kasım, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "horse mackerel" olarak geçer ve "hors mekırıl" diye okunur.

İzmarit
Pullu ve beyaz etli yapısıyla lezzetli bir balık türüdür. Üzerinde sigara söndürülmüş gibi siyah bir leke bulunduğu için bu ismi aldığı düşünülmektedir. Pişirilmeden önce pulları mutlaka temizlenmelidir. En lezzetli zamanı şubat, mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "mendole" olarak bilinir ve "mendo" diye okunur.

Kalkan
Beyaz etli ve yassı bir balık olan Kalkan, yaşamını dip sularda genellikle yatarak geçirir. Ülkemizde en çok Karadeniz'de görülür. En lezzetli zamanı şubat, mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Genellikle ızgarası ve tavası yapılır. Uluslararası mutfaklarda "turbot fish" olarak bilinir ve "turbıt fiş" diye okunur.

Karagöz
Ülkemizde çoğunlukla Marmara, Ege ve Akdeniz bulunur. Az da olsa Karadeniz'de görmek de mümkündür. Yeryer karakulak, tahta balığı veya çırpıntı olarak da isimlendirilir. Bu balık türü, çipura ve ispari ile yakın akraba sayılır. Kuyruk ve göz hizasında siyah şeritleri olan türüne ise "mırmır" denir. Mayıs, haziran ve temmuz ayları dışında, diğer tüm aylarda yağlı olduğu için daha lezzetlidir. Izgarası, buğlaması ve fırını çok güzel olur. Bunun dışında balık çorbası yapımında da tercih edilir. Uluslararası mutfaklarda, sarco (sarko) veya black bream (bilek birim) diye geçer.

Kefal
Pullu ve beyaz etli bir balıktır. Ülkemizde bütün denizlerde görülen kefal genellikle bulanık suları sever. Bu sebeble liman balığı olarak da bilinir. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat ve mart aylarıdır. Tava, fırın, ızgara ve buğlaması yapılır. Uluslararası mutfaklarda "gray mullet" olarak geçer ve "gırey malıt" diye okunur.

Kılıç Balığı
Az da olsa ülkemizdeki tüm denizlerde görmek mümkündür. Özellikle Marmara boğazında daha yaygındır. Adını üst çene kısmındaki kılıça benzer uzantıdan almıştır. Saatte 120 km. hızla en hızlı yüzen deniz canlılarından biridir. Kılçıksız ve beyaz bir ete sahiptir. En lezzetli zamanı ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Izgarası, fırını ve buğlaması çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "sword fish" olarak geçer ve "sıvord fiş" diye okunur.

Kofana
Lüfer balığının büyüğüne denir. Çoğunlukla Karadeniz, Marmara ve Boğazlar'da görülür. En lezzetli zamanı ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "large bluefish" veya "big bluefish" olarak geçer.

Kolyos
Aynı zamanda "kolyoz" olarak da yazılır. Uskumru'yla aynı ailedendir ve birlikte yaz aylarını Karadeniz'de geçirirler. Akabinde yine birlikte eylül ayına doğru Marmara'ya hareket ederler. Tad olarak uskumru'ya göre daha yavandır ve bundan dolayı genellikle tavası tercih edilir. Ama tuzlaması çok güzel olur ve uskumru gibi tuzlanarak kurutulur "çiroz" elde edilir. Uluslararası mutfaklarda "spanish mackerel" veya "chub mackarel" olarak bilinir, "sipaniş mekırıl" ve "çab mekırıl" diye okunur.

Lagos
Akdeniz ve Ege'nin popüler balığıdır. Aynı zamanda "lahoz" ve "grida" olarak da bilinir. Çok derinlere inmeden, kayalık ve taşlık alanlarda yaşarlar. En lezzetli zamanı temmuz ve ağustos aylarıdır. Genellikle ızgarası, buğlaması ve çorbası yapılır. Bunun yanında tuzda pişirilmesi de nefis olur. Uluslararası mutfaklarda "white grouper" olarak geçer ve "vayt gurupır" diye okunur.

Lambuka
Tropikal denizleri seven bu balık, özellikle Japon mutfağında çok popülerdir. Ülkemizde Akdeniz'de, az da olsa Ege'de görülür. Çiğ olarak sushi (suşi) yapımında tercih edildiği gibi unlanarak tavası, fırını ve ızgarası da güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "mahi mahi" olarak geçer ve yazıldığı gibi okunur.

Levrek
Ülkemizde en çok tüketilen balıklardan biridir. Sıklıkla Marmara, Karadeniz ve Akdeniz'de görülür. Özellikle ızgarası ve buğlaması çok güzel olur. En lezzetli zamanı haziran, temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "sea bass" olarak geçer ve "sii bas" diye okunur.

Lüfer
Pullu bir balık türüdür ve denizlerin efendisi olarak bilinir. Sürüler halinde sıcak ve ılıman denizlere göç ederler. Dolayısoyla tüm sıcak ve ılıman denizlerde görmek mümkündür. Özellikle ekim ayında boğazlarda yakalanan lüfer lezzet bakımından daha değerlidir. Küçüğüne çinekop, büyüğüne kofana denir. En lezzetli zamanı ağustos, eylül ve ekim aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "bluefish" diye geçer.

Mercan
Pembemsi rengi ve kılçıklı yapısıyla bir dip balığıdır. Ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz'de görülür. Ortalama 15 yıla kadar yaşarlar. Az yağlı bir balık olduğu için genellikle tava, fırın ve buğlaması yapılır. En lezzetli zamanı mart, nisan, mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "red sea bream" olarak geçer ve "red si birim" diye okunur.

Mezgit
Sürüler halinde gezen bir dip balık türüdür. Tavuk balığı olarak da bilinen mezgit, ülkemizde en çok Marmara ve Karadeniz'de görülür. Tavuk balığı denmesinin sebebi, tavuk lezzetinde beyaz bir ete sahip olmasıdır. Genellikle tavada kızartması yapılır. Bunun dışında sebzeli sotesi de güzel olur. En lezzetli zamanı şubat, mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "whiting fish" olarak geçer ve "vayding fiş" diye okunur.

Minakop
Beyaz etli lezzetli ve sırtı kamburca bir balık türüdür. Ülkemizdeki bütün denizlerde az miktarda da olsa görmek mümkündür. Karadeniz bölgesinde "kötek" olarak da bilinir. Aynı zamanda solungaçlarının bir bölümü siyah renkte olduğu için "karakulak" ismiyle de anılır. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat ve mart aylarıdır. Bu aylarda uzgarası çok güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "umbrine" olarak geçer ve "ambırayn" diye okunur.

Orfoz
Kayalık alanlarda yaşayan bu balık, ülkemizde en çok Akdeniz ve Ege'de görülür. İri gövdeli ve kalın dudaklı bir yapıya sahiptir. Lezzetli beyaz bir eti vardır ve genellikle buğlaması veya ızgarası yapılır. Aynı zamannda tuzda pişirilmesi de popülerdir. En lezzetli zamanı eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "grouper" olarak geçer ve "gurupır" diye okunur.

Orkinos
Denizlerimizin en büyük balıklarından biridir ve "ton balığı" olarak da bilinir. Taze tüketimi dışında, daha çok konserve ve tuzlanmış olarak yenir. Özellikle Japon mutfağında sushi (suşi) ve sashimi (saşimi) yapımında kullanılır. Taze tüketimde, en lezzetli zamanı ekim ve kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "tuna fish" olarak geçer ve "tuna fiş" diye okunur.

Palamut
Pulsuz, kemikli ve iri yapılı bir balık türüdür. Sıcak ve ılık deniz balığı diye geçer ve ülkemizde bütün denizlerde görmek mümkündür. Ama lezzet bakımından Karadeniz ve Marmara palamudu daha bir popülerdir. Genellikle tava ve fırında tercih edilir. En lezzetli zamanı ağustos, eylül, ekim, kasım aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "bonito" diye geçer.

Sardalya
Sürüler halinde yaşayan küçük bir balık türüdür ve hamsi ile yakın akraba sayılır. Daha küçük olanlarına ise "papalina" denir. Özellikle İspanya, Portekiz, Malta ve Sicilya ile anılır. Aynı zamanda "sardalye" olarak da bilinir. Taze olarak tüketildiği gibi, konserve olarak da çok popülerdir. Ülkemizde en çok Ege'nin kuzeyinde görülür. En lezzetli zamanı haziran, temmuz, ağustos ve eylül aylarıdır. Genellikle tavası, ızgarası ve buğlaması yapılır. Uluslararası mutfaklarda "sardine" diye geçer ve "sardin" olarak okunur.

Sazan
Bol kılçıklı bir tatlı su balığıdır ve ülkemizde bulunan tüm tatlı sularda görülür. Aynalı sazan, pullu sazan, deri sazanı (pulsuz) gibi farklı türleri de vardır. Aynalı sazan denmesinin sebebi, tüm gövdeyi saran pullarla kaplı olması değil, sadece sırt kısmında büyükçe bir kaç pulun bulunmasındandır. En lezzetli zamanı ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarıdır. Buğlaması, ızgarası ve mısır unuyla kızartılması güzel olur. Uluslararası mutfaklarda "carp" olarak geçer ve "karb" diye okunur.

Somon
Alabalık ile akraba sayılan somon, yaşamının ilk ve son evresini akarsularda, kalan büyük bir bölümünü ise ılıman denizlerde geçirir. Omega 3 ile çok önemli besin değerine sahiptir. Doğal yaşam dışında yaygın olarak çiftliklerde de yetiştirilir. Fırını, ızgarası ve buğlaması güzel olur. Eğer doğal ortamda büyümüşse en lezzetli zamanı mart, nisan ve mayıs aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "salmon" olarak bilinir ve "salmın" diye okunur.

Tekir
Kırmızı, kızıl renkte bir dip balık türüdür. Barbunya (barbun) ile çok karıştırılır. Aradaki en ayırt edici fark; tekir balığının çenesinin altında bir çift uzun sakal bulunmasıdır. Bu sebeble uluslararası mutfaklarda keçi anlamına gelen "goat fish" olarak bilinir ve "got fish" diye okunur. Diğer bir adı da "red mullet"dır ve "red malıt" diye okunur. Genellikle kızgın yağda tavası yapılır.

Torik
Halk arasında palamut balığının büyüğü bu isimle anılır. Aslında aynı familyadan farklı bir türdür. Genellikle lakerda yapımında kullanılır ama mevsiminde ızgarası da çok güzel olur. En lezzetli zamanı ekim, kasım, aralık, ocak ve şubat aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "bonito" olarak bilinir.

Trança
Nesli tükenmekte olan kırmızı renkli ve çok değerli bir balık türüdür. Mercan ile aynı aileden sayılan trança, dip sularda gezer. Ükemizde en çok Ege ve Akdeniz'de görülür. Ama Ege bölgesinde daha popülerdir. Yerel halk tarafından "altınbaş veya antenli mercan" olarak da bilinir. İri gövdesiyle yağlı ve lezzetli bir ete sahiptir. Genellikle fırın ve ızgarası yapılır. Çorbası da çok güzel olur. En lezzetli zamanı temmuz, ağustos ve eylül aylarıdır. Uluslararası mutfaklarda "pagrus" olarak bilinir ve yazıldığı gibi okunur.

Uskumru
Sürüler halinde dolaşan göçmen bir balıktır. Yaz aylarını Karadeniz'de geçiren uskumru, eylül ayına doğru Marmara'ya hareket eder. En lezzetli zamanı eylül, ekim, kasım, aralık ve ocak aylarıdır. Özellikle ızgarası, buğlaması ve tuzlaması çok güzel olur. Mevsiminde yağ oranı yüksek olduğu için tavası (kızartması) pek tavsiye edilmez. Ancak şubat ayından sonra tavası yapılabilir. Ayrıca güneşte kurutulur ve işlemden sonra "çiroz" ismini alır. Uluslararası mutfaklarda "mackerel" olarak bilinir ve "mekırıl" diye okunur.

Zargana
Uzun ve ince bir balık türüdür "sargan" olarak da bilinir. Ülkemizde tüm denizlerde görmek mümküdür. En lezzetli zamanı aralık, ocak, şubat, mart ve nisan aylarıdır. Genellikle ızgarası ve tavası yapılır. Uluslararası mutfaklarda iğne anlamına gelen "needle fish" olarak bilinir ve "nidıl fiş" diye okunur.

Ali Rıza Yücel 

Yorumlar (0)
Henüz bir yorum yok. Düşüncelerini paylaşmak için yorum bırak.
Yorum Bırak